S35 - Het vragend en betrekkelijk voornaamwoord

• Nederlands
• Secundair onderwijs

S35 - Het vragend en betrekkelijk voornaamwoord

Doelen

Je kunt ...

1. een vragend voornaamwoord herkennen en benoemen.
2. een betrekkelijke voornaamwoord herkennen en benoemen.
3. het vragend en betrekkelijk voornaamwoord correct gebruiken in een communicatieve situatie. 

Pretest

Welk voornaamwoord is 'wiens'?
Wiens boek ligt daar nog?

Welk voornaamwoord is 'wie'?
Wie te veel snoept, zal veel naar de tandarts moeten.

'wat': vragend of betrekkelijk? Zelfstandig of niet-zelfstandig?

Het beste wat Sofie kan doen, is naar hem bellen.

Voornaamwoorden

Een voornaamwoord is een woord dat verwijst naar personen, dieren of dingen, zonder die echt te benoemen. Het vervangt dus een zelfstandig naamwoord.

Het vnw zorgt voor minder herhalingen in een tekst, waardoor de tekst vlotter leest. Bv. 'Het boek' > Dit ..., Dat ..., Het ...

Even opfrissen

Persoonlijk voornaamwoord

Persoon, dier of ding => ik, jij, hij, jij, het, wij etc.

Bezittelijk voornaamwoord

Duidt bezit aan => mijn kind, jullie huis, ons feest (altijd voor zn)

Even opfrissen

Aanwijzend voornaamwoord

Wijst iets of iemand aan => die, dat, deze, dit

Onbepaald voornaamwoord

Persoon / zaak, maar zegt niet precies om wie of wat het gaat.

Het is een algemene verwijzing: iemand, iets, sommigen 

Even opfrissen

Wederkerig voornaamwoord

Een wederkerigheid; twee personen doen een actie voor elkaar. elkaar en mekaar

Wederkerend voornaamwoord

Alleen bij werkwoorden die met 'zich' gecombineerd worden

Dit vnw. verwijst áltijd naar het onderwerp van de zin.

Jouw (boek)

1. Persoonlijk voornaamwoord
2. Bezittelijk voornaamwoord
3. Aanwijzend voornaamwoord
4. Onbepaald voornaamwoord

Welke zin bevat een onbepaald vnw?

1. Kun je de afwas doen?
2. Sommigen volgen de regels niet op.

Hij bracht ons naar dat feest.

HIJ?

1. aanwijzend voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord
3. persoonlijk voornaamwoord
4. vragend voornaamwoord

Niemand vertelt mij iets!

Het onbepaald voornaamwoord is...

1. Niemand & mij
2. Mij & iets
3. iets
4. Niemand & iets

Zij heeft aan hem verkering gevraagd.

Het persoonlijk voornaamwoord is /
de persoonlijke voornaamwoorden zijn ...

1. Zij
2. Zij & aan
3. Hem
4. Zij & hem

Zij kamt haar haar voor de spiegel.

Het persoonlijk voornaamwoord is... /
De persoonlijke voornaamwoorden zijn ...

1. Zij
2. Zij, haar
3. Zij, haar, haar
4. haar

Welke voornaamwoorden kunnen zowel een persoonlijk als een bezittelijk voornaamwoord zijn?

1. jullie
2. ze

Welk woord is het onbepaald voornaamwoord?

1. dat
2. mijn
3. wij
4. iemand

Wat is géén vragend voornaamwoord?

1. Wie
2. Hoe
3. Wat
4. Welk

Wie, wat, waar, waarom zijn allemaal vragende voornaamwoorden.

1. waar
2. niet waar

Welk voornaamwoord is 'zich' in deze zin?
'Hij verslikt zich in zijn hamburger.'

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord
3. wederkerend voornaamwoord
4. wederkerig voornaamwoord

Ze helpen elkaar met hun huiswerk.

'elkaar' is hier een ... ?

1. persoonlijk voornaamwoord
2. wederkerend voornaamwoord
3. betrekkelijk voornaamwoord
4. wederkerig voornaamwoord

Even opfrissen: oefeningen

Ga naar 7.2.1 Test je voorkennis!

Maak deze oefeningen:

• Basis: 1 + 2 + 3
• Uitbreiding: 1

 

Het vragend voornaamwoord

• verwijst naar personen of dingen
• 'vraagt' daar iets over
• vaak vooraan in de zin, soms in het midden
• wie, wat, welk, welke, wat voor (een), wiens

 

Zelfstandig vs. niet-zelfstandig

• Zelfstandig:
  - Wie hoor ik daar aan de deur kloppen?
  - Wat zeg je?
• Niet-zelfstandig:
   - Welk boek wil je lezen?
  - Wat voor een leraar is ze?

 

Het betrekkelijk voornaamwoord

• verwijst naar woord(en) die er vlak voor staan
• verbindt twee zinnen met elkaar
  
• het antecedent = datgene waarnaar het betrekkelijk voornaamwoord verwijst
• De oefeningen die ik voor Frans moet maken, zijn moeilijk.

Het betrekkelijk voornaamwoord

• Let op:

Soms zit het antecedent in het betrekkelijk voornaamwoord zelf ‘ingesloten’, zoals in ‘Wat je vertelt, is geweldig!’ Wat betekent dan in feite ‘dat wat’ of ‘datgene wat’.

Soorten betrekkelijke voornaamwoorden

• Die verwijst naar de-woorden en meervoudsvormen.
• Dat verwijst naar het-woorden.
• Wie verwijst naar personen en naar het mv in de bijzin
• Wat verwijst naar hele zinnen of naar onbepaalde woorden en overtreffende trappen. (bv. Het enige wat/dat ik wil ...)

Oefenen maar ...

Remediëring

Oefening 1

Basis

Oefening 1 + 2 + 3

Nog niet klaar?

Thuis verder afwerken tegen volgende les

Heb je alles begrepen?

Je kunt een vragend voornaamwoord herkennen en benoemen.

Je kunt een betrekkelijke voornaamwoord herkennen en benoemen.

Je kunt het vragend en betrekkelijk voornaamwoord correct gebruiken in een communicatieve situatie. 

😒🙁😐🙂😃