Les 1: Tekstsoorten en tekstdoelen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

LessonUp

Wat moet je kennen voor de toets?

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

• Onderwerp                                                                                                                                                                   Feit en mening
  
• Deelonderwerp                                                                                                                                                          Subjectief en objectief.                             
  
• Hoofdgedachte
  
• Titel
  
• Tussenkopjes
  
• Tekstopbouw/structuur: inleiding – middenstuk – slot + de doelen
  
• 4 manieren om een tekst in te leiden
  
• 3 manieren om een tekst af te sluiten
  
• Alinea’s
  
• Kernzinnen
  
• Verwijswoorden theorie + herkennen in een tekst
  
• Bronvermelding herkennen
  
• Tekstdoelen + tekstsoorten
  
• Citeren

Lezen

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• weet je welke tekstdoelen er zijn
• weet je welke tekstsoorten er zijn.
• Kun je tekstdoelen en tekstsoorten herkennen

Tekstdoelen

• Schrijvers van teksten hebben altijd een doel voor ogen. Ze vragen zich bij het schrijven altijd af wat ze willen bereiken. 
  
• In totaal zijn er vijf tekstdoelen:
  

1.  Informeren
   
2.  Opiniëren/beschouwen
   
3.  Overtuigen/betogen
   
4. Activeren
   
5. Amuseren

Informatieve teksten

• Informerende teksten geven geen oordeel over de inhoud. Ze presenteren de feiten zonder poespas. Ze zijn dus objectief en leggen iets uit.
• We zien dit terug in encyclopedieën, nieuwsberichten, schoolboeken, recepten, notulen en gebruiksaanwijzingen.
• Objectief

Opiniërende teksten

• Opiniërende teksten zijn bedoeld om de lezer een mening te laten vormen en aan het denken te zetten. 
  
• De schrijver geeft zelf niet heel duidelijk zijn persoonlijke mening, maar laat wel merken dat er over het onderwerp nagedacht/gediscussieerd moet worden. 
  
• Opiniërende teksten zijn beschouwingen, ingezonden brieven en columns.
  
• Objectief/subjectief

Betogende teksten

• Schrijver probeert de lezer te overtuigen van zijn mening en probeert de lezer zijn mening over te laten nemen. De schrijver zoekt dus medestanders.
• Je ziet dit in betogen, recensies, ingezonden stukken en in columns
• Subjectief

Amuserende teksten

• Amuserende teksten willen de lezer vermaken. Het verhaal hoeft dus niet serieus of waar te zijn, zolang de lezer het maar leuk vind om te lezen. 
• Boeken/roman, sprookjes, gedichten en andere verzonnen verhalen.
  
• Objectief/subjectief of verzonnen

Activerende teksten

• Activerende teksten hebben als doel om de lezer aan te zetten om iets te doen. 
• Je ziet dit terug in betogen , ingezonden stukken, columns, maar bijvoorbeeld ook in reclames. Daar word je immers aangezet tot het kopen van een product.

uiteenzetting

betoog

schoolboektekst

recensie

roman

beschouwing

gedicht

ingezonden brief

Informeren

Opniniëren

Amuseren

overtuigen

Welk tekstdoel werd er afgebeeld?

1. informeren
2. opiniëren
3. overtuigen
4. amuseren

Welk tekstdoel werd er afgebeeld?

1. informeren
2. opiniëren
3. activeren
4. amuseren

Welk tekstdoel werd er afgebeeld?

1. amuseren
2. opiniëren
3. overtuigen
4. informeren

Welk tekstdoel werd er afgebeeld?

1. informeren
2. activeren
3. overtuigen
4. amuseren

1

2

3

Welke tekstdoelen horen bij bovenstaande tijdschriften?

1. 1 & 2 zijn informerend 3 is amuserend
2. 1 & 3 zijn opiniërend 2 is overtuigend
3. 1 & 3 zijn amuserend 2 is overtuigend
4. 1 & 2 zijn amuserend 3 is informatief

Zet de juiste tekstsoorten bij de juiste tekstdoelen.

Informeren

Betogend

Activeren

nieuwsbericht

Een oproep op een website om te gaan protesteren. 

Artikel op website Voedingswijzer om elke dag fruit en groente te eten.

folder over verschillende workshops in het buurthuis.

Noem de vijf tekstdoelen!

Welke onderdelen vind jij nog lastig?

Huiswerk!

• Download het boek Op Niveau (VWO 2)!
• Maak vervolgens opdracht 6 op bladzijde 44.

• Geen opdrachtenboek? Geen probleem! I GOT YOU!
• Link naar het opdrachtenboek: https://tinyurl.com/7n7d44t4