Samenvatting H 13

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Samenvatting H13

Repetitie

• Volgende week over 13.1, 13.2, 13.3 en 13.4.
  
  
• Oefenen kan op biologiepagina.nl 

biologiepagina.nl

Vleeseters

Planteneters

Alleseters

Gemakkelijk verteerbaar voedsel

Plooikiezen

Celwanden in het voedsel

Kort verteringsstelsel

Lang verteringstelsel

Meerdere magen

Plantaardig en dierlijk voedsel

Herkauwen

Dunne buik

Knobbelkiezen

knipkiezen

Middellang verteringsstelsel

Hoe kauwen dieren?

• Planteneters: plooikiezen --> celwanden planten
• Vleeseters: knipkiezen en hoektanden
• Alleseters: knobbelkiezen, snijtanden en
   hoektanden

Camouflage

Mimicry

Een slang zonder giftanden lijkt op een gevaarlijke gifslang.

Een platvis met hetzelfde patroon als de bodem waar hij op leeft.

Een wandelende tak valt niet op in de struiken.

Een kever lijkt op een andere oneetbare soort

Camouflage & Mimicry

• Camouflage: niet opvallen in de omgeving.
• Mimicry: lijken op een ander (giftig) dier

In de energiebalans is de U bij vleeseters kleiner dan bij planteneters

1. Fout
2. Goed

Energiebalans

E = energie in eten

B =energie om te bewegen

T = energie om warm te blijven

U = energie in uitwerpselen

P = energie nodig voor nieuwe cellen

De lichaamstemperatuur van vissen hangt af van de temperatuur van het water. Zoogdieren hebben altijd dezelfde lichaamstemperatuur.
Welke dieren verbruiken de minste energie? En waarom?

Fotosynthese

                   +                      -->                       +

Verbranding

                   +                      -->                       +

______________________________________________________

Koolstofdioxide

Koolstofdioxide

Zuurstof

Zuurstof

Water

Water

Glucose

Glucose

Hoe 'eten' planten?

• Fotosynthese in de bladgroenkorrels
  
  
• Plant neemt water op via de wortels en koolstofdioxide via de bladeren.
• Zuurstof wordt afgestoten via de bladeren en glucose wordt gebruikt voor energie.

Wat vervoeren de bastvaten?

1. Water en mineralen
2. Water en glucose
3. Water en zuurstof
4. Water

In de kieuwen van een vis vindt gaswisseling plaats door diffusie. Welke uitspraak over diffusie is juist?

1. Bij diffusie stroomt zuurstof van een lage naar een hoge concentratie.
2. Bij diffusie stroomt zuurstof van een hoge naar een lage concentratie
3. Bij diffusie stroomt zuurstof van het bloed in de kieuw naar het water
4. Diffusie vindt plaats in de kieuwboog

Diffusie

• De natuurlijke neiging van deeltjes zich gelijkmatig over een ruimte te verdelen van veel deeltjes naar weinig deeltjes.
  
• Diffusie zorgt dat alle stoffen gelijkmatig verdeeld worden.
  

Open bloedsomloop

• Verschillende kamers achter elkaar.
  
  
• Vervoert geen zuurstof, wel voedingsstoffen en afvalstoffen.
  
  
• Bloed stroomt vrij door het lichaam.

Gesloten bloedsomloop

Bloed stroomt in gesloten bloedvaten

Bij de vis:

1. Hart pompt bloed naar kieuwen
2. In de kieuwen gaat zuurstof vanuit water naar het bloed
3. Bloed met zuurstof stroomt naar alle organen
4. Voedingsstoffen komen in verteringsstelsel in het bloed
5. Het bloed komt weer in het hart

wat hoort waar?

Kieuwboog

Lamel

Tegenstroom principe

Kieuwplaatje

Wat vervoert het bloed bij de vis?

1. Zuurstof
2. Zuurstof en voedingsstoffen
3. Voedingsstoffen en afvalstoffen
4. Zuurstof, voedingsstoffen en afvalstoffen

Overzicht

Egels en eekhoorns verzamelen allebei een voorraad voedsel.
Waarom heeft de eekhoorn meer voedsel nodig?

Heb jij nog een vraag over dit hoofdstuk of heb je behoefte aan herhaling/uitleg? Geef maar aan.

Aan de slag

• Maken test jezelf H13
• Maken samenvatten H13
• Maken oefentoets H13
  
  
• Oefenen op biologiepagina.nl