foutieve samentrekking!

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Leg je Chromebook op tafel

Klassenregels

Je hebt je spullen op orde. 

Als de docent aan het woord is, ben je stil, luister je en ben je niet met andere dingen bezig.

Tijdens het zelfstandig werk/ samenwerken ben je actief bezig met de opdracht.

Wat moet je leren voor de toets?

-Formuleerfouten

-Voorzetsels

-Uitdrukkingen (kommer en kwel) 

-Vergelijkingen (zo oud als Methusalem) 

-Stijlfiguren (bv.: litotes, hyperbool)

-Werkwoordspelling

Deze week

-maandag: congruentie en inversie

-vandaag: (foutieve) samentrekking

-donderdag: stijlfiguren

(Foutieve) samentrekking

Leerdoel

Je kan een foutieve samentrekking herkennen en verbeteren.

Deze les

Terugblik vorige les

Uitleg: samentrekking

Quizvragen

Samen oefenen / Zelf oefenen

Afsluiting

Leg uit wat congruentie is en leg uit wat inversie is.

Leg uit wat congruentie is en leg uit wat inversie is.

Congruentie: Getal (ev/mv) van onderwerp en persoonsvorm komen overeen.

Inversie: Persoonsvorm en onderwerp zijn omgedraaid (eerst persoonsvorm, dan onderwerp).

Uitleg (foutieve) samentrekking

Foutieve samentrekking of niet?
Hij heeft een diploma en daar hard voor gewerkt.

1. goede samentrekking
2. foutieve samentrekking

Hij heeft een diploma en

hij heeft daar hard voor gewerkt.

Weggelaten: hij heeft

Hij heeft een diploma en

hij heeft daar hard voor gewerkt.

Weggelaten: hij heeft

Functie hij in deel 1: ow 

Functie hij in deel 2: ow 

Hij heeft een diploma en

hij heeft daar hard voor gewerkt.

Weggelaten: hij heeft

Functie hij in deel 1: ow 

Functie hij in deel 2: ow 

Functie heeft in deel 1: zww 

Functie heeft in deel 2: hww (in wwg: heeft gewerkt)

Hij heeft een diploma en 

hij heeft daar hard voor gewerkt.

Weggelaten: hij heeft

Functie hij in deel 1: ow

Functie hij in deel 2: ow

Functie heeft in deel 1: zww

Functie heeft in deel 2: hww

hij mag je weglaten maar heeft niet.

Dus: zin is onjuist.

Correct: Hij heeft een diploma en heeft daar hard voor gewerkt.

Foutieve samentrekking of niet?
Streekromans interesseren me niet en lees ik dus niet.

1. goede samentrekking
2. foutieve samentrekking

Streekromans interesseren me niet en 

streekromans lees ik dus niet.   

Weggelaten: streekromans

Streekromans interesseren me niet en

streekromans lees ik dus niet. 

Weggelaten: streekromans

Functie in deel 1: ow

Functie in deel 2: lv

Streekromans interesseren me niet en 

streekromans lees ik dus niet. 

Weggelaten: streekromans

Functie in deel 1: ow

Functie in deel 2: lv

Dus: zin is onjuist

Correct: Streekromans interesseren me niet en die lees ik dus niet.  

Foutieve samentrekking of niet?
Ik heb een fiets gekregen en uitgeprobeerd op mijn verjaardag.

1. goede samentrekking
2. foutieve samentrekking

Ik heb een fiets gekregen en

ik heb een fiets uitgeprobeerd op mijn verjaardag.

Weggelaten: Ik heb een fiets

Ik heb een fiets gekregen en

ik heb een fiets uitgeprobeerd op mijn verjaardag.

Weggelaten: Ik heb een fiets

Functie ik in deel 1: ow 

Functie ik in deel 2: ow 

Ik heb een fiets gekregen en

ik heb een fiets uitgeprobeerd op mijn verjaardag.

Weggelaten: Ik heb een fiets

Functie ik in deel 1: ow 

Functie ik in deel 2: ow 

Functie heb in deel 1: hww (van wwg: heb gekregen)

Functie heb in deel 2: hww (van wwg: heb uitgeprobeerd)

Ik heb een fiets gekregen en 

ik heb een fiets uitgeprobeerd op mijn verjaardag.

Weggelaten: Ik heb een fiets

Functie ik in deel 1: ow 

Functie ik in deel 2: ow 

Functie heb in deel 1: hww (van wwg: heb gekregen)

Functie heb in deel 2: hww (van wwg: heb uitgeprobeerd)

Functie een fiets in deel 1: lv 

Functie een fiets in deel 2: lv 

Ik heb een fiets gekregen en 

ik heb een fiets uitgeprobeerd op mijn verjaardag.

Weggelaten: Ik heb een fiets: 

Functie ik in deel 1: ow

Functie ik in deel 2: ow

Functie heb in deel 1: hww (van wwg: heb gekregen)

Functie heb in deel 2: hww (van wwg: heb uitgeprobeerd)

Functie een fiets in deel 1: lv

Functie een fiets in deel 2: lv

Positie pv en ow is in beide zinnen hetzelfde.

Dus: zin is juist

Keuze: 

zelf in stilte werken 

of 

samen oefenen met mij

Individueel maken

Classroom: Maak de opdrachten op het uitgedeelde werkblad en kijk het na via Classroom:

Taalvaardigheid ->

Taalvaardigheid oefenen op papier ->

NN H7 Formuleren antwoorden ->

p. 12 -14

Voeg zo min mogelijk woorden toe bij de verbeteringen.

Lees ook de uitleg in het antwoordmodel waarom de samentrekkingen foutief of juist zijn.

Klaar? 

Samenvatting op Classroom bestuderen

Samen maken

Opdr. 3a, 3b

3a

National Geographic is een interessant tijdschrift en koopt mijn vriend geregeld in de boekhandel.

3a

National Geographic is een interessant tijdschrift en 

National Geographic koopt mijn vriend geregeld in de boekhandel.

Weggelaten: National Geographic

3a

National Geographic is een interessant tijdschrift en

National Geographic koopt mijn vriend geregeld in de boekhandel.

Weggelaten: National Geographic

Functie in deel 1: ow

Functie in deel 2: lv

Dus: zin is onjuist

3a

National Geographic is een interessant tijdschrift en

koopt mijn vriend geregeld in de boekhandel.

->

National Geographic is een interessant tijdschrift en 

dit tijdschrift koopt mijn vriend geregeld in de boekhandel.

3b

Mathilde is al een paar uur erg misselijk en 

daarom vanmorgen niet naar school gegaan.

3b

Mathilde is al een paar uur erg misselijk en 

Mathilde is daarom vanmorgen niet naar school gegaan.

Weggelaten: Mathilde is

3b

Mathilde is al een paar uur erg misselijk en

Mathilde is daarom vanmorgen niet naar school gegaan.

Weggelaten: Mathilde is

Functie Mathilde in deel 1: ow

Functie Mathilde in deel 2: ow

3b

Mathilde is al een paar uur erg misselijk en 

Mathilde is daarom vanmorgen niet naar school gegaan. daarom vanmorgen niet naar school gegaan.

Weggelaten: Mathilde, is

Functie Mathilde in deel 1: ow

Functie Mathilde in deel 2: ow

Functie is in deel 1: kww (in ng: is erg misselijk)

Functie is in deel 2: hww (in wwg: is gegaan)

3b

Mathilde is al een paar uur erg misselijk en

Mathilde is daarom vanmorgen niet naar school gegaan.

Weggelaten: Mathilde is

Functie Mathilde in deel 1: ow

Functie Mathilde in deel 2: ow

Functie is in deel 1: kww (in ng: is erg misselijk)

Functie is in deel 2: hww (in wwg: is gegaan)

Alleen Mathilde mag worden weggelaten, is niet.

Dus: zin is onjuist.

3b

Mathilde is al een paar uur erg misselijk en 

daarom vanmorgen niet naar school gegaan.

->

Mathilde is al een paar uur erg misselijk en 

is daarom vanmorgen niet naar school gegaan.

2a

In dit winkelcentrum worden overdag vaak diefstallen gepleegd en ’s nachts ingebroken.

2a

In dit winkelcentrum worden overdag vaak diefstallen gepleegd en in dit winkelcentrum wordt ’s nachts ingebroken.

Weggelaten: In dit winkelcentrum wordt

2a

In dit winkelcentrum worden overdag vaak diefstallen gepleegd en ’s nachts ingebroken.

In deel 1 staat: In dit winkelcentrum worden 

In deel 2 moet staan: in dit winkelcentrum wordt...

Functie (bwb) en plaats ten opzichte van pv (ervoor) van

in dit winkelcentrum is hetzelfde.

Alleen in dit winkelcentrum mag worden weggelaten, wordt niet.

2a

In dit winkelcentrum worden overdag vaak diefstallen gepleegd en ’s nachts ingebroken.

->

In dit winkelcentrum worden overdag vaak diefstallen gepleegd en wordt ’s nachts ingebroken.

In de volgende zin mag 'de mopperende spits' niet mag worden weggelaten, want de grammaticale functie (het zinsdeel: ow/lv/mv) is anders. Leg dit uit.

'De trainer heeft de mopperende spits niet alleen uitgescholden, maar ook nog een uur lang strafoefeningen gegeven.'

In de volgende zin mag 'de mopperende spits' niet mag worden weggelaten, want de grammaticale functie (het zinsdeel: ow/lv/mv) is anders. Leg dit uit. 

'De trainer heeft de mopperende spits niet alleen uitgescholden, maar ook nog een uur lang strafoefeningen gegeven.'

In het eerste deel is 'de mopperende spits' het lijdend voorwerp (lv), in het tweede deel is 'de mopperende spits' het meewerkend voorwerp (mv). Er is dus een verschil in grammaticale functie.

Correct is: 'De trainer heeft de mopperende spits niet alleen uitgescholden, maar hem ook nog een uur lang strafoefeningen gegeven.' 

Leerdoel behaald?
Je kan een foutieve samentrekking herkennen en verbeteren.

😒🙁😐🙂😃

Volgende les

Stijlfiguren

Lees alvast de samenvatting aandachtig door, zodat je nog vragen kan stellen voor de toets!

Tot volgende les!