Foutieve samentrekking

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Goed of fout?
De jongeren hebben hun fiets gepakt en gaan op weg naar de stad

1. Goed
2. Fout

Samentrekken wil zeggen dat je een herhaling van een woord of paar woorden weglaat.

Dit mag onder een paar voorwaarden.... 

Goed of fout?
De jongeren hebben een nieuwe fiets en hem nu al vernield.

1. Goed
2. Fout

De jongeren hebben een nieuwe fiets en hem nu al vernield.

-Het weggelaten woord/woorden moet(en) dezelfde grammaticale functie hebben.

-Het weggelaten woord/woorden moet(en) op dezelfde plek in de zin staan t.o.v. de pv

-Het weggelaten woord/woorden moet(en) dezelfde betekenis hebben. 

-Betekenis van samengetrokken werkwoord verschilt. 

-Getal of tijd van samengetrokken pv verschilt. 

De jongeren hebben een nieuwe fiets en hem nu al vernield.

Stap 1: kijk welk(e) woord(en) is/zijn weggelaten. 

de jongeren hebben

Stap 2: kijk welke functie het woord/de woorden heeft/hebben in de zin. 

zin 1: de jongeren = ow, hebben = zww

zin 2: de jongeren = ow , hebben = hww 

-> samentrekken mag niet

Goed of fout?
Hij heeft een goede baan, maar er ook hard voor gestudeerd.

1. Goed
2. Fout

Hij heeft een goede baan, maar er ook hard voor gestudeerd.

Stap 1: kijk welk(e) woord(en) is/zijn weggelaten. 

hij heeft

Stap 2: kijk welke functie het woord/de woorden heeft/hebben in de zin. 

zin 1: hij = ow, heeft =kww

zin 2: hij = ow , heeft = hww 

-> samentrekken mag niet

Goed of fout?
Ze blies de zwemband en het luchtkussen op.

1. Goed
2. Fout

Goed of fout?
Ze blies de ballon op en de kaars uit.

1. Goed
2. Fout

Ze blies de ballon op en de kaars uit.

Stap 1: kijk welk(e) woord(en) is/zijn weggelaten. 

ze blies

Stap 2: kijk welke functie het woord/de woorden heeft/hebben in de zin. 

zin 1: ze = ow blies = zww zin 2: ze = ow blies = zww     -> ga door naar stap 3

Stap 3: kijk waar het woord/de woorden staan tov pv

zin 1: voor de pv die is weggelaten, zin 2: voor de pv die is weggelaten -> door naar stap 4

Stap 4: kijk of het woord/de woorden in beide zinnen dezelfde betekenis hebben. 

Blies op en blies uit = niet dezelfde betekenis. Dus samentrekking mag niet. 

Welke foutieve samentrekking zie je in de zin:
De politie moest optreden, maar de brandweermannen niet.

1. grammaticale functie van zinsdeel verschilt
2. grammaticale functie van ww verschilt
3. betekenis van ww verschilt
4. Getal pv verschilt.

Welke foutieve samentrekking zie je in de zin:
Dit is een film die mij zeer boeide en je niet mag missen.

1. grammaticale functie van zinsdeel verschilt
2. grammaticale functie van ww verschilt
3. betekenis van ww verschilt
4. Getal pv verschilt.

Van foutieve samentrekking is sprake wanneer...

1. grammaticale functie van het samengetrokken werkwoord verschilt. 

2. grammaticale functie van het zinsdeel verschilt. 

3. Plaats van het zinsdeel t.o.v. pv verschilt. 

4. Betekenis van samengetrokken werkwoord verschilt. 

5. Getal of tijd van samengetrokken pv verschilt. 

maken opdr. 13 en 14 blz. 221, 222