Massamedia hoofdstuk 4.2 (KGT)

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 3

Massamedia

paragraaf 4.2

''Betrouwbaarheid''

Uitleg.....

+

Huiswerk opgaven 

Aan de slag met Massamedia 4.2

De tekst hiervan staat in je boek op blz. 48 en 49

Dit is het boek:

Wat moet je nu doen?

1. Je leest de tekst in je boek van 4.2
   
2. Je volgt de uitleg in deze LessonUp
   
3. Je maakt de opgaven in de LessonUp (gele slides)
   

Leerdoelen 

Aan het eind van deze les kan je:

1. Uitleggen wat er wordt bedoeld met 'objectief' nieuws.
2. Uitleggen wanneer nieuws wel/niet objectief wordt genoemd.
3. Uitleggen wat er wordt bedoeld met 'selectieve perceptie'.

Betrouwbaarheid

Naast de selectiecriteria waar redacties rekening mee houden  om nieuws uit te kiezen (zie hoofdstuk 4.1) spelen er nog wat andere zaken mee bij het selecteren van nieuws!

In dit hoofdstuk kijken we naar:

• selectieve perceptie en referentiekader
• objectiviteit van nieuws
  

Selectieve perceptie

(perceptie = waarneming)

selectieve perceptie = dat iemand bewust of onbewust keuzes maakt bij het waarnemen.

Selectieve perceptie zorgt ervoor dat je een keuze maakt:  Hier kijk ik wél naar en hier kijk ik niet naar...

Bijvoorbeeld: iemand die uiterlijk belangrijk vindt kijkt anders naar The Voice dan iemand die zelf zingt en dat heel belangrijk vind.

Referentiekader

Ook bij journalisten speelt selectieve perceptie een rol bij selecteren van nieuwsfeiten... Dat komt door hun: referentiekader

referentiekader van iemand = al zijn persoonlijke waarden, normen, belangen, meningen en ervaringen. 

Bijvoorbeeld: een journalist die  tegen dierenleed is zal eerder een artikel schrijven over plofkippen dan een journalist die graag vlees eet en helemaal niet bezig is met dierenleed.

Leg uit hoe het referentiekader van de journalist kan meespelen bij het selecteren van nieuws.

De selectieve perceptie en het referentiekader van journalisten hebben invloed op welk nieuws wordt geselecteerd, uitgezonden en hoe het wordt uitgebracht!

Daardoor is nieuws nooit helemaal OBJECTIEF

Leg aan de hand van de begrippen 'referentiekader' en 'selectieve perceptie' uit waarom nieuws nooit helemaal objectief kan zijn.

Objectiviteit....

Objectiviteit = een beschrijving van gebeurtenissen die klopt met de werkelijkheid en niet gekleurd is door een eigen mening.

Het is belangrijk dat media nieuws brengen dat zo OBJECTIEF mogelijk is, zodat we zo goed mogelijk weten wat er nu echt gebeurt is, dat maakt het nieuws betrouwbaar.

Om zo objectief mogelijk te schrijven gebruik journalisten deze criteria:

1. ze maken een scheiding tussen feiten en meningen.
2. ze kiezen voor passende woorden en beelden.
3. ze passen hoor en wederhoor toe.
4. ze raadplegen meerdere bronnen.

1. Feiten en meningen scheiden

Om nieuws zo objectief mogelijk te brengen moeten media feiten en meningen van elkaar onderscheiden. 

Bijvoorbeeld: de krantenkop 'scholen en ouders protesteren tegen 1040 urennorm' is feitelijk. De krantenkop 'niks boze scholieren, gewoon luie donders die protesteren zodat ze niet naar school hoeven' is een mening.

2. Kiezen voor passende beelden en woorden

Media zorgen er ook voor dat hun nieuws zo objectief mogelijk is door te kiezen voor teksten en afbeelding die passen bij de situatie en geen mening bevatten. 

Bijvoorbeeld: De titel 'PSV verliest' klinkt minder erg dan de titel 'Eindhovenaren zijn vernederd'.

3. Hoor en wederhoor

Om objectief nieuws te brengen passen journalisten hoor en wederhoor toe. Hoor en wederhoor = dat meerdere partijen worden ondervraagt en dus meerdere kanten worden belicht. (meer meningen)

Bijvoorbeeld: als een journalist iemand interviewt die beweert dat die moet liegen van zijn baas tegen klanten, gaat hij vervolgens ook de baas van de medewerker opzoeken om ook zijn mening en verhaal aan te horen. 

Leg in je eigen woorden uit wat het principe van 'hoor en wederhoor' betekent. Waarom is dit zo belangrijk voor objectieve journalistiek?

4. Gebruik van méérdere bronnen

Informatie uit één bron is vaak onbetrouwbaar (dus van één persoon, of één persbureau), omdat je niet kan controleren wat iemand zegt.

Daarom zoeken journalisten altijd naar meerdere bronnen om te onderzoeken of een verhaal wel klopt. En dat maakt dat nieuws betrouwbaar én objectief is!

Vergelijk de onderstaande krantenkoppen: welke kop is het meest objectief? Leg uit waarom?
krantenkop 1: Overvallers krijgen vier maanden.
krantenkop 2: 'Softe' straffen voor criminele broers.

Voor de vragen hierna kan het schema dat hieronder staat je helpen.

Bericht 1: De Volkskrant schrijft het artikel: "Politie Helmond: duizenden kilo's vlees van bedrijf in beslag genomen in verband met rundvleesfraude."
Dit bericht is WEL/MINDER betrouwbaar, omdat...

Bericht 2: Tweet van actievoerder Job van Greenpeace: "In het restaurant waar ik nu zit, stoppen ze volgens mij gewoon paardenvlees in de pizza's."
Dit bericht is WEL/MINDER betrouwbaar, omdat...

Bericht 3: In de rubriek 'ingezonden brieven' van het Utrechts Dagblad schrijft een slager: "Het valt allemaal wel mee, kranten overdrijven dit soort dingen altijd."
Dit bericht is WEL/MINDER betrouwbaar, omdat...

Leerdoelen check:

1.  Wat wordt er bedoeld met objectief nieuws?
2. Wanneer wordt nieuws als 'objectief' gezien?
3. Wat wordt er bedoeld met selectieve perceptie?