H.5 Het Nieuws

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 5 Het nieuws

Uitleg 5. Het nieuws

Lezen: blz 64 t/m 67

Maken: t/m vraag 8

Samenvatten H.5

Deelvragen bij H. 5 

• Hoe komt nieuws tot stand?
• Hoe weet je of nieuws betrouwbaar is? 

Begrippen

Persbericht

Persbureau

Selectiecriteria

Objectiviteit

Hoor en Wederhoor

Selectieve Perceptie

Referentiekader

 

Met welk item zou vanavond het Journaal van 20:00 kunnen openen?

Hoe komt de media aan het nieuws?

De redacties van kranten, journaals en actualiteitenprogramma's zijn voortdurend op zoek naar nieuws. Ze krijgen dit 'nieuws' op de volgende manieren: 

• Ontvangen van persberichten van personen en instellingen.
• Journalisten gaan zelf op zoek naar nieuws. 
• Krijgen (kopen) berichten van persbureaus die rondom de wereld nieuws verzamelen. (ANP, Novum of Reuters).

Minder dan 1% van alle berichten behalen het journaal of de krant. 

Selectiecriteria van het nieuws 

• De actualiteit >  Een gebeurtenis moet nieuw zijn. Oud nieuws is geen nieuws. 
• Bijzonder of uitzonderlijk >  een gebeurtenis moet bijzonder
• zijn.
• De nabijheid van het nieuwsfeit >  Gebeurt het hier in Arnhem? Of ergens ver weg?
  
• Doelgroep >   Voor wie wordt het nieuws eigenlijk geschreven? Jeugd journaal of NOS-stories? Belangstelling is nodig. 
• Identiteit of (commerciële doelstelling van het medium > wat vindt de redactie zelf belangrijk? Verdienen ze geld met dit nieuws? 

Wat is hier het selectie criterium?

1. Actualiteit
2. Nabijheid
3. Bijzonder of uitzonderlijk
4. Eigen identiteit krant

Lees onderstaand bericht

Wat is hier het selectie criterium?

1. Actueel
2. Nabijheid
3. Bijzonder of uitzonderlijk
4. Eigen identiteit krant

Wat is hier het selectie criterium?

1. Actueel
2. Passend bij de doelgroep
3. Bijzonder of uitzonderlijk
4. Eigen identiteit krant

Wat is hier het selectie criterium?

1. Actueel
2. Nabijheid
3. Bijzonder of uitzonderlijk
4. Eigen identiteit krant

Wat is hier het selectie criterium?

1. Actueel
2. Nabijheid
3. Bijzonder of uitzonderlijk
4. Eigen identiteit krant

 Hoofdvragen:

5.2 Hoe herken je nepnieuws?

Wanneer is nieuws betrouwbaar en objectief? 

Begrippen:

Selectieve perceptie

Referentiekader

Objectiviteit

Subjectiviteit

Hoor- en wederhoor

Wat zie jij hier? 

Begrippen

Objectief: een beschrijving van gebeurtenissen die klopt met de werkelijkheid en is niet gekleurd is door een mening.

Subjectief: een beschrijving van gebeurtenissen die gekleurd is door een mening.

Geef een objectieve beschrijving van deze situatie

Geef een subjectieve beschrijving van deze situatie

Objectief nieuws

Feiten en meningen scheiden

Om nieuws zo objectief mogelijk te brengen moeten media feiten en meningen van elkaar onderscheiden. 

Dat maakt het nieuws betrouwbaar en zorgt ervoor dat mensen alleen feiten krijgen te zien en horen. 

Objectief nieuws

Hoor-  en wederhoor

Alle kanten van het verhaal belichten en onderzoeken. Verschillende mensen met verschillende invalshoeken aan het woord laten.

Bijvoorbeeld praten met: 

• de advocaat van de dader en met de officier van justitie
• woordvoerder bedrijf en de boze werknemers

Objectief nieuws

Meer dan één bron

"Eén bron is geen bron"

Informatie uit één enkele bron is zelden echt betrouwbaar.

Journalisten zoeken daarom altijd naar meerdere mensen om een verhaal te bevestigen. 

Journalistieke normen

Scheiden van feiten en meningen

Hoor en wederhoor toepassen

Controleren van feiten met andere bron

Een objectieve 

informatiebron!

+

+

=

Kritisch lezen en kijken

Journalisten en redacties zijn bijna nooit helemaal objectief, blijf dus zelf altijd goed opletten.

• Realiseer je dat journalisten en redacties nooit helemaal objectief zijn. 
• Hou rekening met wie het zegt en waarom ze dat zeggen (mening, reclame, belangen, type programma).
• Volg alrijd meerdere nieuwsbronnen

Begrippen

Selectieve perceptie = iemand maakt bewust of onbewust keuzes bij het waarnemen.

Referentiekader = al zijn persoonlijke waarden, normen, belangen, meningen en ervaringen.

Selectieve perceptie en referentiekader

Selectieve perceptie is het bewust of onbewust keuzes maken bij het waarnemen (kijken, lezen, luisteren) >  Waar kijk ik wel naar? Waar geef ik geen aandacht aan? 

Ook bij journalisten speelt selectieve perceptie een rol. Journalisten hebben ook hun  referentiekader >  alle persoonlijke waarden, normen, belangen, meningen en ervaringen.

Voorbeeld: 

Een journalist die tegen dierenleed is, zal eerder een artikel schrijven over plofkippen of dierenmishandeling dan iemand die dat maar onzin vindt. 

Aan de slag

Maken en samenvatten H.5

https: