Aan elkaar of los geschreven

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1,2

Wat weet je nog van de vorige les?

... (gebeuren) het nog vaak dat jullie d/t fouten maken?

1. Gebeurt
2. Gebeurd

Of ... (worden) je een beetje onzeker van dit soort vragen?

1. word
2. wordt

Hongeriger ... een Viking schrokte hij de kippenpoot weg.

1. als
2. dan

Leerdoelen

Aan het einde van de les kan je:

• woorden correct los of aan elkaar spellen en schrijven.
• correct -e of -en aan het einde van woorden schrijven.
• Correct gebruik van dit/dat/die/deze
• Correct gebruik van hen/hun/zij

commissarissenaansprakelijkheidsverzekering

1. goed
2. fout

The ............. requested the latest report.

1. account manager
2. accountmanager

De ............. vroeg het laatste rapport aan.

1. account manager
2. accountmanager

Theorie aan elkaar of los?

De volgende (meeste) woorden schrijf je aan elkaar:

• Samenstellingen (ook al wordt het nieuwe woord erg lang):     garagehouder, arbeidsovereenkomst, vermogensaanwasdeling,   ziektekostenverzekeringspolis.
• Woorden met er-, hier-, daar- en waar- plus een voorzetsel: erop, hierin,        daarmee, waarvan.
  
• Getallen tot en met het woord duizend. De woorden duizend, miljoen en      miljard schrijf je dus los: 750 = zevenhonderdvijftig; 3.510 = drieduizend      vijfhonderdtien.

Wat is juist?

1. er op uit gaan
2. eropuit gaan

Hoort achtentwintigduizendvierenzestig los of aan elkaar?

1. Los
2. Aan elkaar

Streepje of apostrof? 

-                '

Je verbindt woorden met een koppelteken/streepje als:

• het woord begint met bv: niet-, non-, bijna-, oud-, ex-, aspirant-, adjunct-
• Sint-Nicolaas, oud-burgemeester, niet-rokers, leerling-verpleger, ex-man

• Het een samenstelling  is van:
  
• - Twee gelijkwaardige delen: zwart-wit, directeur-eigenaar.
  - Ook als er daarna nog wat aan achteraan komt:
• prijs-kwaliteitverhouding, woon-werkverkeer.

Streepje of apostrof? (- of ')

Je verbindt woorden met een koppelteken als:

• De uitspraak anders onduidelijk is: mbo-opleiding, rente-inkomsten, micro-organisme.
  
• Een deel van een samenstelling bestaat uit een naam, letters, cijfers of tekens: het kabinet-Rutte, de VPRO-gids, A4-formaat, een 3-jarige opleiding, het @-teken.
  
• Het woord een samengestelde aardrijkskundige naam of afleiding is: Centraal-Europa.
• Ze een vaste combinatie zijn: kant-en-klaarmaaltijden, kat-en-muisspel, nek-aan-nekrace.

Apostrof '

Je gebruikt een apostrof bij afkortingen:

slb'er, boa's 

Waar of niet waar?
non-stopvlucht is goed gespeld

Waar

Niet waar

Waar of niet waar?
naapen is goed gespeld

Waar

Niet waar

Wat is juist?

1. televisie toestel
2. televisietoestel

Waar of niet waar?
Midden-Amerika is goed gespeld

Waar

Niet waar

Waar of niet waar?
Camera-instelling is goed gespeld

Niet waar

Waar

Ik studeer Persoonlijke Begeleiding Specifieke Doelgroepen, maar op de één of andere manier noemt iedereen mij ... in plaats van ....

1. psder, pbsder
2. psd-er, pbs-er
3. psd'er, pbsd'er
4. psdër, pbsdër

Pauze

10 minuten

... hebben ons werk af.

1. Wij
2. Ons

... hebben hun werk af.

1. Zij
2. Hun

Hen/hun/zij

Wij hebben ons werk af 

Onze koffer/die koffer is van ons

Geef dat aan ons

Dat kan je ons niet aandoen 

Geef ons dat fietsje maar

Geef aan ons dat fietsje maar

 Zij hebben hun werk af

 hun koffer/ die koffer is van hen

 

Geef dat aan hen

Dat kan je hun niet aandoen

Geef hun dat fietsje maar

Geef aan hen dat fietsje maar

Dit is ... auto die ... vorig jaar kochten.

1. Hen, hun
2. hun, hen
3. hun, zij
4. onze, wij

Ik schonk ... een kopje koffie in

1. voor hen
2. hun
3. zij

Dat gaat ... niets aan.

1. hen
2. hun

Dit/dat/die/deze

Dit/dat/die/deze

Afstand + lidwoord

Einde op -e of -en

Woorden als sommige, vele, enkele, laatste, beide, alle, andere schrijf je met -en als ze op personen slaan én zelfstandig gebruikt zijn:

• De meesten wilden skiën.
  
• Deze workshop trekt veel publiek. Sommigen komen zelfs twee keer.

• Appels kan je wel met peren vergelijken, het zijn namelijk beide fruit.

Een hoop vindt het vervelend, maar enkele vinden het prima dat we de vergaderdata voor komend jaar nu al vast leggen.

1. De zin is goed
2. De zin is fout

Als coördinator van de klachtenafdeling krijg je veel e-mails en daar worden sommigen heel nerveus van.

1. De zin is goed
2. De zin is fout

Willem heeft twee klein dochters en allebei hebben ze de zelfde kleur ogen als hij.

1. De zin is goed
2. De zin is fout

Welke is juist?

1. pannenkoek
2. pannekoek

Welke is juist?

1. lamsvlees
2. lammenvlees

Trucje:

Wat is het meervoud van het eerste woord in een samenstelling? --> als de enige uitgang een N heeft, schrijf je die er ook tussen. 

* Met uitzondering van bijvoeglijke naamwoorden. 

Welke is juist?

1. groentensoep
2. groentesoep

Welke is juist?

1. goedemorgen
2. goedenmorgen

Huiswerkopdracht:

3F Spelling & Grammatica

Spelling - Samenstellingen: -en, -e, -s

Uitzondering

Let op: kun je een woord uit de zin ervoor of uit dezelfde zin achter het woord zetten, gebruik dan alleen -e:

Enkele studenten kozen voor het zeilkamp, maar de meeste (studenten) wilden skiën.

Op deze workshop komen veel mensen af. Sommige (mensen) komen zelfs twee keer.

Ik studeer verpleegkunde, dus mensen zeggen weleens dat ik ... ben.

1. vp-er
2. vpër
3. vper
4. vp'er