VS_H1 & 22

Verzorgingsstaat

Pak je lesboek & tas van tafel
1 / 40
suivant
Slide 1: Diapositive
MaatschappijleerMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

Cette leçon contient 40 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 2 vidéos.

Éléments de cette leçon

Verzorgingsstaat

Pak je lesboek & tas van tafel

Slide 1 - Diapositive

H1: Wat is een verzorgingsstaat?

Na H1 kan je deze vraag beantwoorden. 

Door de 3 pijlers te benoemen en uit te leggen waar de verzorgingsstaat op steunt 
&
weet je wie de hoofdrolspelers zijn

Slide 2 - Diapositive

Verzorgingsstaat

De overheid bemoeit zich actief met de welvaart en het welzijn van haar inwoners.

Welvaart: Ons inkomen en hoeverre we in ons levensonderhoud kunnen voorzien.

Welzijn: in hoeverre we ons geestelijk en lichamelijk goed voelen

Slide 3 - Diapositive

Slide 4 - Vidéo

De kern van de verzorgingsstaat is de solidariteitsgedachte. Dat wil zeggen dat:
A
je bereid bent om risico’s met elkaar te delen.
B
de overheid een basisinkomen voor burgers financiert.
C
de overheid verplicht is om iedereen evenveel financiële hulp te bieden.
D
burgers gezondheidszorg onderling met elkaar regelen.

Slide 5 - Quiz

Collectieve goederen

Slide 6 - Carte mentale

Sociale rechtsstaat
Mensen moeten gelijke kansen hebben om een menswaardig bestaan te leiden en zichzelf te kunnen ontwikkelen.

Gewaarborgd in de grondwet door sociale grondrechten

Slide 7 - Diapositive

Rechten
Sociale grondrechten: overheid moet er actief naar streven

art. 19: voldoende werkgelegenheid 
art. 20: bestaanszekerheid en spreiding van welvaart 
art. 21: de bewoonbaarheid van het land en de bescherming en verbetering van het leefmileu
art. 22: volksgezondheid, voldoende woongelegenheid en maatschappelijke en culturele ontplooiing
art. 23: goed onderwijs

Slide 8 - Diapositive

Plichten

Sollicitatieplicht
Betalen van belasting en premies
Leerplicht

Slide 9 - Diapositive

3 terreinen verzorgingsstaat
De drie terreinen waar de overheid het meeste geld aan uitgeeft zijn:
  1. Onderwijs
  2. Gezondheidszorg
  3. Sociale zekerheid

Sociale zekerheidsstelsel: 
Alle uitkeringen die mensen verzekeren van een inkomen bij werkloosheid, ziekte, ouderdom of arbeidsongeschiktheid.

Slide 10 - Diapositive

Overheidsuitgaven
De overheid geeft ongeveer 225 miljard euro uit aan de verzorgingsstaat. Dit is bijna 70% van de overheidsuitgaven.

Slide 11 - Diapositive

Niet alleen de overheid zorgt voor de welvaart & het welzijn

Individuele burgers
maatschappelijk middenveld
bedrijven

Slide 12 - Diapositive


Burgers

Eigen verantwoordelijkheid

Pas als het jou zelf niet lukt om een baan te vinden, kun je bij de overheid aankloppen

Slide 13 - Diapositive

Maatschappelijk middenveld

Organisaties die tussen de overheid en de individuele burger in staan en die verschillende groepen, meningen en belangen vertegenwoordigen.

Rode kruis; Leger des Heils; Voedselbank
 

Slide 14 - Diapositive

Bedrijven

Goede arbeidsvoorwaarden
Goede arbeidsomstandigheden
Maatregelen om het milieu te beschermen
(bijvoorbeeld een fietsplan)

Slide 15 - Diapositive


Een vrije markt is de “plaats” waar de prijs van goederen en diensten tot stand komt door vraag en aanbod.
Juist
Niet juist

Slide 16 - Sondage

Geen volledige vrije markt

Om onderwijs en zorg voor iedereen toegankelijk en betaalbaar te houden, grijpt de overheid in met regels of wetgeving.

Slide 17 - Diapositive

Hoofdrolspelers verzorgingsstaat

Burgers
+
Overheid
+
Werkgeversorganisaties & Werknemersorganisaties 

Slide 18 - Diapositive


Grootste rol voor de overheid: 

  • Verantwoordelijkheid collectieve voorzieningen
  • Stimuleren van werkgelegenheid
  • Goede arbeidsomstandigheden & arbeidsvoorwaarden
  • Bevorderen van welzijn (subsidies sportverenigingen en bibliotheken)

Slide 19 - Diapositive

Werknemers- en werkgeversorganisaties
Grootste deel kosten verzorgingsstaat wordt betaald door werknemers & werkgevers

Werknemers zijn verenigd in vakbonden
doel = verbeteren arbeidsvoorwaarden werknemers

Slide 20 - Diapositive

H2: Ontstaan verzorgingsstaat
Na H2 kan je uitleggen hoe de verzorgingsstaat is ontstaan

Slide 21 - Diapositive

Begin van de verzorgingsstaat
19e eeuw: vrijemarktprincipe (liberale grondslag) 

Zwakkeren werden geholpen door de kerk, liefdadigheid of rijken

Nachtwakerstaat:
Een staat waarin de overheid zich vooral beperkt tot het handhaven van de rechtsorde

Slide 22 - Diapositive

Keerzijden vrijemarkteconomie

De lonen waren laag.
Mensen moesten vaak 16 uur per dag werken.
Er werd ook op zaterdag gewerkt.
Kinderen werkten vanaf jonge leeftijd al mee.

Slide 23 - Diapositive

In een nachtwakersstaat.....
A
.... doet de overheid niet veel meer dan handhaving van de rechtsorde
B
... beperkt de overheid zich tot het sturen van de vrije markt economie
C
... is de overheid zeer alert op misstanden in de samenleving
D
... hebben alleen rijke mensen wettelijk recht op zorg

Slide 24 - Quiz

Verandering werd onderstreept vanuit de politiek

Christelijke partijen wilden de zwakkeren een betere bescherming bieden.

Sociaaldemocraten streefden naar een sterkere rechtspositie van arbeiders.

Liberalen wilden minder criminaliteit als gevolg van de armoede.

Slide 25 - Diapositive

Eerste sociale wetten
De Armenwet (1854)
De wet tegen kinderarbeid: het Kinderwetje van Van Houten (1874)
De Veiligheidswet (1895)
De Leerplicht, Ongevallenwet en Woningwet (1901)
De Invaliditeitswet (1913)
De Arbeidswet (1919)

Slide 26 - Diapositive

Slide 27 - Vidéo

Weet je nog?
Rol van de overheid volgens de visie van...

Liberalen
Sociaaldemocraten
Christendemocraten

Slide 28 - Diapositive

Check jezelf...

Kun je nu...

 uitleggen wat een verzorgingsstaat is?
de 3 pijlers benoemen waar de verzorgingsstaat op steunt?
vertellen wie de hoofdrolspelers zijn?
uitleggen hoe de verzorgingsstaat is ontstaan?

Slide 29 - Diapositive

Huiswerk
H1: 4, 5, 6, 8, 9
H2: 1, 9, 12

Slide 30 - Diapositive

Opbouw verzorgingsstaat
20e eeuw: groeiende behoefte aan collectieve goederen & diensten:
  • goede scholing
  • wegennet
  • waterleidingen en een elektriciteitsnetwerk
  • riolering en vuilnisophaaldiensten
Ontstaan gemengde markteconomie

Slide 31 - Diapositive

Meer taken voor de overheid...
CRISIS (instorting Amerikaanse aandelenhandel):
Interventie vanuit de overheid nodig
 minimale uitkeringen voor kostwinnende werklozen.
werkverschaffingsprojecten.

WOII
Brede steun voor overheidsingrijpen

Slide 32 - Diapositive

Uitbouw verzorgingsstaat
Uitbreiding vanaf '50 en '60

  • Het aantal risico’s dat men liep werd ingeperkt.
  • Het aantal gerechtigden werd uitgebreid (ook voor niet- premiebetalers).
  • Het aantal sectoren dat gesubsidieerd werd, werd uitgebreid.

Slide 33 - Diapositive

Leg uit hoe de uitbreiding van de verzorgingsstaat bij heeft gedragen aan de ontzuiling en ontkerkelijking

Slide 34 - Question ouverte

Waar of niet?

Liberalen zien de verzorgingsstaat als een sociaal vangnet voor mensen in problemen. Groeiende lastendruk is wel een belemmering voor economische groei.
A
Waar
B
Niet waar

Slide 35 - Quiz

Sociaaldemocraten accepteren de vrijemarkteconomie van onze verzorgingsstaat, omdat sociale wetten de onrechtvaardige nadelen hiervan terugdringen.
A
Waar
B
Niet waar

Slide 36 - Quiz

Christendemocraten zijn vooral tevreden over de grote rol die het maatschappelijke middenveld op sociaaleconomisch gebied inneemt.
A
Waar
B
Niet waar

Slide 37 - Quiz

H3. Sociale partners in de overheid
Na dit hoofdstuk weet je wie de sociale partners zijn

Slide 38 - Diapositive

Doelstellingen overheid
Gemengde markteconomie


Evenwichtige arbeidsmarkt
Rechtvaardige inkomensverdeling
Goede arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden

Slide 39 - Diapositive

Wat is een passend voorbeeld bij het begrip poldermodel?
A
Een afspraak tussen de overheid en vakbonden van werkgevers en werknemers
B
De Tweede Kamer dat lang debatteert over een onbetrouwbare minister
C
De werknemer die met zijn baas overlegd over een salarisverhoging
D
Een leerling die zijn cijfer komt beklagen bij de docent

Slide 40 - Quiz