Herhaling bronnenonderzoek ICT Word

• Atelier
• Secundair onderwijs

Herhaling bronnenonderzoek ICT Word

Bij een onderzoeksopdracht denken veel leerlingen onmiddellijk aan

experimenteren en observeren, enquêtes afnemen en mensen interviewen om

data te verzamelen. Dat 'actieve' werk, het praktijkonderzoek, hoort er

regelmatig bij, maar voor je hieraan start doe je onderzoek naar wat al over je

onderwerp geweten is. Dit doe je aan de hand van een literatuuronderzoek.

Doel

Literatuuronderzoek verwijst naar kennis die er al is over jouw

onderzoeksonderwerp.

• Je krijgt inzichten uit verschillende invalshoeken.

• Praktijkvoorbeelden die anderen hebben onderzocht, kunnen je eigen

onderzoek versterken en je helpen een onderzoeksmethode te bepalen.

• Inzicht in het onderwerp helpt je je onderzoek af te bakenen: welke

aspecten ga je vragen in enquêtevragen of interviewvragen?

Hou er rekening mee dat literatuuronderzoek dient om de informatie die voor

jouw onderzoek relevant is kritisch te bespreken en te verwerken. Het doel is

niet een eenvoudige opsomming of bondige samenvatting van de beschikbare

gegevens!

Stappenplan

1. Voorbereiding
2. Literatuur verzamelen
3. Literatuur verzamelen in een theoretisch kader
4. Citeren of parafraseren
5. Verwijzen naar bronnen.

1. Voorbereiding

Vertrek vanuit je onderzoeksvraag. Wat was jullie onderzoeksvraag?

Onderzoeksvraag

Vertrek vanuit je onderzoeksvraag, hier draait je hele onderzoek om.

Splits je onderzoeksvraag op in deelvragen.

Deelvragen

Je kan je onderzoeksvraag opsplitsen door:

• Het onderwerp definiëren

Bv. Wat zijn de belangrijkste typen slaapproblemen en hun

onderscheidende kenmerken?

• Het onderwerp af te bakenen

Bv. Welke slaapproblemen ondervinden jongeren?

Bv. Welke slaapproblemen ondervinden jongeren van 16 tot 18 jaar?

• Het onderwerp plaatsen in het vakgebied

Bv. Welke onderzoeken werden reeds naar slaapproblemen bij jongeren

gedaan?

• Andere aspecten van de onderzoeksvraag belichten

Bv. Welke factoren dragen bij aan het ontstaan van slaapproblemen?

Let op: hou steeds het doel van je onderzoek in gedachte!

2. Literatuur verzamelen (en beoordelen)

Betrouwbare bronnen

Belangrijk is dat je op zoek gaat naar

betrouwbare en representatieve bronnen. Bij voorkeur zoek je academische

teksten. Maar soms kan je een online bron raadplegen als deze betrouwbaar

genoeg is. Wees hier extra op je hoede.

Literatuur beoordelen

Beoordeel de literatuur eerst op relevantie en kwaliteit.

1. Ga na of je bron representatief is, dus bruikbaar voor jouw

onderzoeksvraag. Lees in deze fase oriënterend: enkel de titels,

tussentitels ...

✓ Sluit de bron aan bij je onderzoeksvraag?

✓ Bespreekt de bron geen uitzonderlijke casus, overbodig voor jouw

onderzoek?

✓ Is de informatie voor de bon niet te algemeen?

2. Ga na of je bron representatief is, dus bruikbaar voor jouw

onderzoeksvraag. Lees in deze fase oriënterend: enkel de titels,

tussentitels ...

✓ Sluit de bron aan bij je onderzoeksvraag?

✓ Bespreekt de bron geen uitzonderlijke casus, overbodig voor jouw

onderzoek?

✓ Is de informatie voor de bon niet te algemeen?

Informatie in boeken

Als je aan boeken denkt, dan kan je waarschijnlijk meteen een aantal nadelen

opsommen.

✓ De informatie in boeken is bijvoorbeeld minder vlot bereikbaar dan die op

het internet.

✓ Je moet er een verplaatsing naar de bib voor over hebben, terwijl anders

enkele drukken op de knop volstaan.

✓ Informatie in boeken kan ook sneller verouderd zijn: om ze up-to-date te

houden moet er een herdruk gebeuren.

Toch moet je er rekening mee houden dat niet-digitale bronnen ook voordelen

hebben.

✓ Boeken worden meestal gepubliceerd door gerenommeerde uitgeverijen en

zijn geschreven door experts.

✓ Hierdoor hebben ze vaak een hogere betrouwbaarheid dan sommige online

bronnen, waar de kwaliteit van de informatie sterk kan variëren.

✓ Boeken hebben bovendien een redactioneel proces ondergaan voordat ze

worden gepubliceerd. Ze worden zorgvuldig beoordeeld, bewerkt en

gecontroleerd op feitelijke nauwkeurigheid voordat ze beschikbaar worden

gesteld aan het publiek, waardoor de kans op fouten relatief klein is. 

Bibliotheekbezoek

Je verzamelde al enkele bronnen tijdens het bibliotheekbezoek aan de Hogeschool in november. Deze zijn automatisch academisch.

Online bronnen zoeken

Het aantal websites is zo groot dat slechts een klein percentage

dezelfde strenge controleprocedure ondergaat.

Het is dus heel belangrijk om zelf kritisch aan de slag te gaan.

Zoekstrategieën

• Kijk naar je deelvragen.
• Leid sleutelwoorden af.

Bv.  Wat zijn de belangrijkste typen slaapproblemen en hun

onderscheidende kenmerken? -- Sleutelwoorden: type slaapproblemen kenmerken

Online bron gevonden?

Stel jezelf steeds de vragen: 

Klopt het wat hier staat?

Kan ik deze informatie zomaar overnemen?

Checklist - verkort

✓ Wie is de zender (auteur / maker)?

Is de zender een expert in het onderwerp? Heeft hij autoriteit?

✓ Is de bron objectief of subjectief?

Staan in de bron vooral feiten of meningen?

✓Van wanneer dateert de bron?

Is de bron nog actueel? Is de bron ooit aangepast?

✓ Bevat de bron verwijzingen naar andere bronnen?

Is er een wetenschappelijke bronnenlijst? Zijn die andere bronnen betrouwbaar?

✓ Is de bron relevant voor mijn opdracht?

3. Literatuur verwerken in een theoretisch kader

Wanneer je de informatie hebt gevonden, start je aan je literatuurstudie. Dit kan

je beschouwen als een theoretisch kader om je onderzoek te ondersteunen.

In een theoretisch kader presenteer je relevante begrippen, definities, modellen

en theorieën met betrekking tot jouw onderzoeksonderwerp.

Voor de structuur van een theoretisch kader bestaan geen vaste regels. In dit

geval volg je de onderzoeksvraag en de deelvragen. Per deelvraag verwerk je de

informatie die je hebt gevonden.

Voorbeelden literatuur

✓ Wat is het probleem en hoe wordt het onderzoek aangepakt?

✓ Welke kernbegrippen staan centraal en hoe worden deze begrippen

gedefinieerd?

✓ Welke theorieën en modellen worden door de auteur gebruikt?

✓ Wat zijn de resultaten en conclusies van het onderzoek?

✓ Wat zijn de sterke en zwakke punten van het onderzoek?

✓ Hoe verhoudt dit artikel zich tot andere publicaties met betrekking tot het

onderzoeksgebied? Bevestigt het, weerlegt het of voegt het toe aan de

bestaande literatuur?

✓ Hoe kan dit onderzoek voor mijn eigen onderzoek worden gebruikt?

4. Citeren of parafraseren

Plagiaat

Wanneer je een bron gebruikt, is het belangrijk deze altijd op een correcte manier te vermelden. Doe je dat niet, dan pleeg je plagiaat.

Er bestaan verschillende systemen om dit te doen, wij gebruiken het APA-systeem. Dit is één van de meest gebruikte systemen in het wetenschappelijk onderzoek. 

Citaat

Parafrase

een letterlijk overgenomen passage uit een publicatie

een weergave in eigen woorden van een passage uit een publicatie.

Stichting OER (2006) concludeert in haar onderzoek dat bewustwording bij docenten, een homogene boodschap, voorlichting en discussieteams voor een instellingsbreed plagiaatbestrijdingsbeleid erg belangrijk zijn.

1. Citaat
2. Parafrase

Flankpijn kan worden gedefinieerd als “pijn tussen de ribbenboog en de bekkenkam” (Vrooman & Van Balken, 2021, p. 12).

1. Citaat
2. Parafrase

Wanneer parafraseren en wanneer citeren?

“Slaap is van groot belang voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid” (Meerlo & Havekes, 2021).

1. Citaat
2. Parafrase

De kans op conflicten tussen twee landen neemt toe naarmate de onderlinge economische afhankelijkheid groeit. Er zijn drie mogelijke gevolgen wanneer twee landen belangen delen. Steevast ontstaat bij een of meerdere partijen de vrees dat de partner onevenredig veel baat heeft bij de relatie, het samenwerkingsverband zal verbreken, of met een andere partij in zee zal gaan (Friedman, 2015).

1. Citaat
2. Parafrase

Trainee Ahmed Yassine werkte als freelance journalist, maar maakte de overstap naar het onderwijs. Over zijn beweegredenen voor de overstap zegt hij het volgende: “Veel 1-op-1 contact hebben, met de jeugd bezig zijn, en echt een relatie kunnen opbouwen met mensen, dat vind ik belangrijk” (Saidi, 2021).

1. Citaat
2. Parafrase

Uit onderzoek van Jawara (2021) blijkt dat er veel behoefte is aan informatie over tweetalige opvoeding.

1. Citaat
2. Parafrase

Je laat zien dat je de inhoud van de tekst goed begrijpt.

1. Citaat
2. Parafrase

Je pleegt geen plagiaat.

1. Citaat
2. Parafrase

De originele formulering is zo perfect dat je het niet beter of anders zou kunnen schrijven.

1. Citaat
2. Parafrase

Je eigen stem blijft overheersen in je eindwerk.

1. Citaat
2. Parafrase

De betekenis van de tekst is niet veranderd.

1. Citaat
2. Parafrase

Je wil de mening van een professional neerschrijven.

1. Citaat
2. Parafrase

De tekst is in andere woorden uitgedrukt.

1. Citaat
2. Parafrase

Je wilt de exacte definitie van een begrip gebruiken.

1. Citaat
2. Parafrase

Samengevat

Een parafrase is een weergave in eigen woorden van een passage uit een publicatie. Parafraseren heeft steeds de voorkeur.

Citeren is het letterlijk overnemen van een tekst. Je doe je slechts om drie redenen:

1. Je wilt een begrip definiëren.

2. Parafraseren zou de kwaliteit van de oorspronkelijke tekst of het idee zou verminderen.

3. Je gebruikt een citaat om bewijsmateriaal te leveren of een argument te ondersteunen.

Let op: in beide gevallen moet je de bron vermelden!

Stappenplan parafraseren

Volg het stappenplan om te parafraseren

                Stap 1: Lees het stukje tekst meerdere keren zodat je begrijpt wat er staat.

                Stap 2: Noteer de kernwoorden.

                Stap 3: Doe de oorspronkelijke tekst weg en schrijf de tekst in jouw eigen woorden. Gebruik de kernwoorden als kapstok.

                Stap 4: Vergelijk jouw versie met de oorspronkelijke versie. Ga na of er nog veel zinnen in dezelfde woorden staan.

                Stap 5: Maak aanpassingen waar nodig.

                Stap 6: Vermeld de bronnen op een juiste manier.

Enkele tips:

      1. Verander de volgorde van de informatie.

      2. Gebruik zoveel mogelijk synoniemen. De website synoniemen.net kan je hierbij helpen.

      3. Wijzig de zinsstructuur.

      4. Maak van een lange zin meerdere kortere zinnen

Wat moet je vermelden in de tekst zelf als je citeert of parafraseert?

Opmerking parafraseren

Let op:

• Gebruik geen je- of we-vorm. Als het moet, maak je de zinnen PASSIEF!
• Maak samengestelde zinnen, lees deze telkens goed na!

5. Verwijzen naar bronnen

Verwijzen en bronvermelding

Wanneer je iets uit een bron haalt, moet je hiernaar verwijzen in je tekst en in een bronnenlijst achteraan je tekst. Dit doe je wanneer je een letterlijk citaat uit een werk haalt, en ook wanneer je iets in je eigen woorden parafraseert of vertaalt. Dit doe je om plagiaat te vermijden, om zelf bronnen terug te vinden en om anderen op het juiste spoor te zetten.

"Alhoewel ouders niet perse de veroorzakers zijn van gedragsproblemen, kunnen zij wel een
belangrijke rol spelen bij de preventie en vermindering ervan."
Foolen, N. (2012). Wat werkt bij gedragsproblemen en gedragsstoornissen.

Er is veel behoefte aan informatie over tweetalige opvoeding (Jawara, 2021).

Cocaïne breekt je weerstand en vitamines af. Neem vitamines en eet stevige, gezonde maaltijden (Druglijn, 2023).

Waaraan merk je dat er autisme in het spel is?
Je merkt sociale en communicatieve beperkingen.
Je vindt het moeilijk om emoties en interesses aan te voelen en onder woorden te brengen.
Je hebt een neiging om altijd eerlijk te zijn, ook als dit sociaal ontactisch of ongepast is