Les 4 Ethiek - week 2.9

• Biologie
• HBO
• Studiejaar 2,4

Les 4 Ethiek

Programma

13:00-13:45 Theorie

13:45-14:15 Dossieropdracht 3 (deel 1)

14:15-14:30 Pauze

14:30-15:15 Video DNA 

15:15-16:00 Socratisch gesprek Chiel, Maurit en Gamze
Mag overheid bepalen over gezondheid burgers door beperken junkfood/roken?

Wat is ethiek?

Ethiek... de wetenschap van het juist handelen

1. De vraag is altijd: Wat is juist?

2. Het gaat altijd om doen, om handelen

Dillema

Iemand steelt iets uit de supermarkt, toevallig ken jij deze persoon en weet je dat hij/zij het financieel zwaar heeft en daarom soms niet genoeg eten in huis kan halen om de kinderen een goede maaltijd te geven. Wat doe je.. 

Wat doe je?

Je laat de persoon gaan.

Je meldt dit bij de manager, de politie wordt erbij gehaald.

Normen en waarden

Zelfopgelegde regels die gedrag voorschrijven betreffende het goed samenleven

Dat waar je naar streeft in het leven

Concrete regels die als praktische richtlijn voor je handelen functioneren

Abstracte idealen die je nastreeft met bepaald gedrag: wat je wil bereiken

Geschiedenis van de ethiek

Deugd-ethiek: je bent een goed mens als je goed handelt (Grieken)

Plicht-ethiek: het is gewoon je plicht om goed te doen (Kant)

Nut-ethiek: of iets goed is wordt bepaald door het nut van de handeling (John Stuart Mill)

Ethisch handelen: beperken van lijden

Vraag: Wanneer lijdt iemand?

Vraag: Wanneer is iemand gelukkig?

Voorbeeld: Armoede in Nederland

Vraag: Hoe arm is iemand in Nederland die afhankelijk is van voedselpakketten in vergelijking met een Afrikaan in Somalië, of Ethiopië (hongersnood)?

Wetenschap en ethiek

Mag alles wat kan?

Kweekvlees

Dierlijke eiwitten produceren, zónder dieren als grondstof: dat is wat Paleo doet met behulp van precisiefermentatie. Een stukje DNA-code van rund, tonijn of kip wordt toegevoegd aan een gistsoort zodat deze eiwitten – myoglobines – produceert, die identiek zijn aan dierlijke eiwitten. Volledig buiten de gistcel zelf. Zo kan Paleo 100% puur eiwit oogsten waarmee iedere vleesvervanger enorm verbeterd kan worden qua textuur, aroma, smaak en voedingswaarde. Hierdoor hebben vleesvervangers aanzienlijk minder zout en geur- en smaakstoffen nodig, waardoor de receptuur versimpelt en de kostprijs daalt.

• Steeds meer nieuwe technologie
• Meer nieuwe kennis
• Meer nieuwe mogelijkheden

Ethische terreinen

• Medische ethiek
• Militaire ethiek
• Wetenschapsethiek
• Productie ethiek
• Consumtie ethiek
• Enz..

Voorbeelden van ethische vragen

Abortus

Is zwanerschapsafbreking (abortus provocatus) toegestaan?

In welke situatie is het toegestaan?

Welke rechten heeft het ongeboren kind/moeder/vader?

Onder welke omstandigheden mag abortus uitgevoerd worden?

Voorbeelden van ethische vragen

Euthanasie

Is het gerechtvaardigd om een leven moedwillig te beëindigen?

Hoe dient het aangevraagd te worden?

Onder welke omstandigheden kan men euthanasie vragen?

Mag een arts weigeren zijn medewerking te verlenen aan euthanasie?

Voorbeelden van ethische vragen

Klonen

Is het niet een schending van het recht op genetische uniciteit?

Is de gezondheid en het welzijn van de kloon gewaarborgd?

Is het niet een aantasting van de menselijke waardigheid?

Zijn er risico’s voor de draagmoeder?

Het is je eigen verantwoordelijkheid

Conclusie

Alles kan tegenwoordig

Is het ook juist om alles te doen?

Wat vind jij?

Dossieropdracht 3

Pauze

De DNA zaalshow

Socratisch gesprek

Mag de overheid bepalen over de gezondheid burgers door het beperken van junkfood of roken?

Huiswerk

• Dossieropdracht 3 - Deel 2
• Socratisch gesprek voorbereiden
• Uitwerken dossier (deadline 23 maart 2025)

• Opdracht 1
• Opdracht 3