14.5 zintuigen en regeling

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

14.5 zintuigen en regeling

receptoren

spierspoeltjes

peeslichaampjes

Leerdoel

•        Je kunt uitleggen hoe je rechtop kunt zitten                                      zonder daar de hele tijd over na te denken

receptoren

spierspoeltjes

peeslichaampjes

Receptoren

 Binnen het sensorische systeem kunnen de volgende processen worden onderscheiden:

• Exterosensoriek
• Propriosensoriek
• Interosensoriek
  

Exterosensoriek

-Fotosensoriek

-Audiosensoriek

-Temperatuursensoriek

-Etc.

Interosensoriek

Om homeostase te handhaven heeft het lichaam een flink aantal 'meetpunten' (zie p. 224, bron 21)

-chemoreceptoren

• O2, CO2    (HCO3-)
• pH (CO2)
• hormonen
• temperatuur

-mechnoreceptoren

• bloeddruk

Proprioceptie

-Signalen uit verschillende soorten sensoren die overal in het bewegingsapparaat voorkomen.

 

Vb spieren:  spierspoeltjes

receptoren

spierspoeltjes

peeslichaampjes

Spierspoeltjes

In de afbeelding is schematisch weergegeven op welke wijze enkele neuronen in een bepaalde reflexboog met elkaar zijn verbonden.

Door uitrekking van de spier P ontstaan impulsen in de sensorische vezel verbonden met het spierspoeltje.  

Daarop volgt een reflex die de spier weer in de oorspronkelijke toestand brengt. Een aantal synapsen en schakelingen is genummerd.

Herstelreflex

In de afbeelding zie je schematisch een deel van de schakeling tussen het centrale zenuwstelsel en de buigspier en de strekspier in de rechter bovenarm weergegeven.

Een spierspoeltje is een zintuig dat op spanningsveranderingen in de spier reageert.

De cijfers 1 t/m 5 geven synapsen aan en de cijfers 6 en 7 schakelingen. 

Bij een korte, krachtige, reflexmatige samentrekking van de buigspier wordt de strekspier sterk uitgerekt. In reactie daarop trekt de strekspier zich samen: dit wordt de 'herstelreflex' genoemd. 

Uitleg

Strekspier wordt uitgerekt en in het spierspoeltje er ontstaat een impuls. 

- 4 (naar motorisch neuron) & 5 (naar schakelneuron) beide exciterend

- Van motorneuron naar motorische eindplaat (7) in strekspier is exciterend, de strekspier spant samen. 

- Van schakelneuron naar motorische neuron verbonden met buigspier (2) inhiberend -> geen actiepotentiaal naar buigspier.  

- Bij 1 & 3 gebeurt niks, dit zijn namelijk de synapsen van schakelcellen verbonden met hersenen, hier komt nu geen impuls vandaan want het gaat om een reflex = onbewust.  

houding

 vasthouden