Kader 4 H3 Woordenschat : woordraadstrategie en moeilijke woorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 4

Woordraadstrategieën

en de betekenis van moeilijke woorden

Het is altijd de vraag wat de politie zal aantreffen bij een inval.
Aantreffen =

1. maken
2. vinden
3. zoeken
4. hebben

Het tegengestelde van uiterlijk is innerlijk, het gaat dan om gevoelens en gedachten
Innerlijk =

1. binnenste
2. buitenste
3. mooiste
4. lelijkste

Ik heb zin in Nederlands want ik heb uitsluitend positieve dingen over de docent gehoord.
Uitsluitend =

1. helemaal niet
2. totaal niet
3. alleen maar
4. een beetje

De volgorde van de vragen op de toets is willekeurig, het maakt niet uit in welke volgorde je ze doet.
willekeurig =

1. slim
2. belangrijk
3. zomaar gekozen
4. heel precies afgestemd

lang

dik

intelligent

met moeite

vreemd

oneerlijk

Kort

Dun

Dom

Makkelijk

Normaal

Eerlijk

Wat betekent het voorvoegsel on- (zoals oneerlijk)

1. wel
2. niet
3. zonder
4. met

Wat betekent het achtervoegsel -loos
(als in werkloos)

1. wel
2. niet
3. zonder
4. met

Wat betekent
onmisbare

1. niet te missen
2. gemiste

Wat betekent
wantoestanden

1. slechte toestanden
2. andere toestanden

Wat betekent
non-actief

1. weer actief
2. niet actief

Wat betekent
ex-voorzitter

1. iemand die vroeger voorzitter was
2. verkeerde voorzitter

Wat betekent
herkauwers

1. een dier dat zijn eten opnieuw kauwt
2. een dier dat zijn eten meteen goed kauwt

1. Betekenis van een woord

Samenstellingen

• Een samenstelling is een combinatie van twee
  of meer woorden.
• Knip de samenstelling in losse woorden. 
  
• Vind de betekenis van de losse woorden. 
• Raad de betekenis van de woordcombinatie. 

Voorbeeld

'voetbalveld'

 

Het woord is een samenstelling van 'voetbal' en 'veld'.

Een voetbalveld is dus een veld om op te voetballen.

Wat denk je dat het woord 'fotografiecursus' betekent?

Wat denk je dat het woord 'tijdschriftenrek' betekent?

De context gebruiken

• De 'context' zijn de woorden rondom het nieuwe
  woord of de voorgaande zinnen.
• De context helpt je te raden wat het woord betekent.

• Soms staat er verderop in de tekst een synoniem:
  een woord dat bijna hetzelfde betekent. 

'Ik heb drie biljetten van 50 euro.'
Wat denk je dat het woord 'biljet' betekent?

1. bon
2. briefje
3. munt

2. Betekenis van een uitdrukking

Uitdrukkingen

Denk aan: spreekwoorden, gezegden, zegswijzen.

Het gaat om vaste combinaties van woorden met een andere betekenis dan wat er letterlijk staat.

Voorbeeld

'De toekomst lacht ons tegemoet.' 

De toekomst kan niet echt lachen. Bedoeld wordt:
het gaat goed met ons

en onze toekomst. 

Raden of opzoeken

• Je kunt de betekenis van een uitdrukking proberen te raden. Dit kan met de zinnen en zinsdelen eromheen.

• Als raden niet lukt, kun je een woordenboek of spreekwoordenboek gebruiken. 

'Ik vond het maar niks om weg te zijn van huis. Oost, west, thuis best.'
Wat betekent die tweede zin ?

Een uitdrukking opzoeken

• Wil je een spreekwoord of gezegde in een (spreek)woordenboek opzoeken? Kijk dan eerst wat
  het belangrijkste woord van de uitdrukking kan zijn.

• Je zoekt dan dit belangrijkste woord, het trefwoord,
  in het (spreek)woordenboek op.

Ook in spreekwoordenboeken staan de trefwoorden op alfabetische volgorde. 

Voorbeeld

'Zij lust er wel pap van.'

'pap' is hier het trefwoord, dat zoek je op in het woordenboek.

Achter het woord 'pap' staan alle betekenissen van uitdrukkingen met 'pap'.

Wat is het belangrijkste woord van dit gezegde?
'Zijn eigen boontjes doppen'

1. eigen
2. doppen
3. boontjes

Samenvatting

• De betekenis en spelling van een woord zoek je op in een woordenboek. Daarin staan de woorden op alfabetische volgorde.

• De betekenis van een woord kun je ook proberen te raden. Kijk dan goed naar de woorden eromheen. 

• Uitdrukkingen zijn vaste combinaties van woorden met
  een andere betekenis dan wat er letterlijk staat.
  
  
• Wil je een uitdrukking opzoeken in een woordenboek?
  Kijk eerst wat het belangrijkste woord van de
  uitdrukking kan zijn. Zoek dan op dit woord. 

Momentje  nadenken

Hoe gaat het nu?
Wat gaat goed, wat kan beter?
Welke vragen heb je nog? Die kun je bij de volgende dia invullen.

Welke vragen heb je nog?