5.4 deel 1: Het ontstaan van staten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

5.4 Het ontstaan van staten

Planning

• Herhalen 5.3 
  
• PW opgeven H5
  
• Uitleg / zelfstandig werken 5.4 
  
• Quizje 
  

Herhaling 5.3 

• Wat is een heilige? Waarom was dit een belangrijk onderdeel van het katholieke geloof in de late middeleeuwen?
• Wat hebben een bisdom, bisschop en een kathedraal met elkaar te maken?
• Naar wie moest iedereen luisteren binnen de Katholieke kerk?
• Wat zijn kruistochten en waarom ging men op kruistocht? 

Proefwerk 

Hoofdstuk 5

Paragraaf 1 t/m 4 

Donderdag 29 april 

Telt 1x mee 

Zelfstandig aan het werk 5.4 

• Lees 'vorsten, ambtenaren en huurlegers'  (is uitleg over 1e leerdoel)
• Maak hier een samenvatting /mindmap van
• Maak opdrachten 1 t/m 5

• Wie wil er uitleg over het 1e leerdoel: Je kunt de belangrijkste gevolgen noemen van de opkomst van de geldeconomie voor het bestuur.
  

• Klaar? Herhaal paragraaf 1 t/m 3 voor jezelf --> leren voor het proefwerk. 

Je kunt de belangrijkste gevolgen noemen van de opkomst van de geldeconomie voor het bestuur.

Vorsten, ambtenaren en huurlegrs

• In de late Middeleeuwen --> geldeconomie. 
• Voordeel voor vorst: Door belasting profiteren van de rijkdom steden + boeren betalen pacht in geld --> zo had vorst steeds meer geld.
• Nadeel voor vorst: ze hadden weinig te zeggen in de steden, 

Vorsten, ambtenaren en huurlegrs

• Geldeconomie had 2 gevolgen voor het bestuur (de vorst):
• 1. Met het geld kon de vorst ambtenaren in dienst nemen. Ze kregen een salaris en waren daardoor trouw aan de vorst. Dit werkte beter dan de leenmannen --> Leenmannen hadden stukje land waar ze de baas waren, hierdoor machtiger en minder trouw aan vorst. 

Vorsten, ambtenaren en huurlegers

• 2. Oorlog voeren met behulp van huurleger 
• Huurleger = Leger van soldaten die een vorst of edelman kan inhuren 
• Voor de oorlogvoering hadden koniningen hun eigenwijze leenmannen dus niet meer nodig. 

Vorsten, ambtenaren en huurlegrs

Door dit alles bij elkaar nam de macht van de adel af, terwijl die van de vorst groter werd.

Welk begrip past bij de omschrijving: Een overledene die in het verleden veel voor het geloof heeft gedaan of voor het geloof is gestorven.

1. Paus
2. Bisschop
3. Heilige
4. Priester

Wie is de leider van de Katholieke kerk?

1. Priester
2. Bisschop
3. Paus

Hoe noemen we het gebied waar een bisschop de baas over is?

1. Vaticaan
2. Bisdom

De bisschop wordt gekozen door

1. De paus
2. De priesters
3. De monniken en nonnen

Ook kloosters moesten luisteren naar de bisschop

1. Juist
2. Onjuist

Hoe noemen we het gebouw waar de bisschop zijn werk in doet?

1. Kerk
2. Kathedraal

Een ketterij is wanneer je afwijkt van de officiële leer van de katholieke kerk

1. Juist
2. Onjuist

Een kruistocht is een reis naar een heilige plek om te gaan bidden

1. Juist
2. Onjuist

De eerste kruistocht begon in

1. 500
2. 1011
3. 1096
4. 1100

Waar gingen de meeste kruistochten naar toe?

1. Amerika
2. Europa
3. Azië
4. Midden-Oosten