ICC - Racisme

• Interculturele communicatie
• Secundair onderwijs

Herhaling les van zondebok tot discriminatie'

module Interculturele Communicatie

ICC week 8

herhaling week 7

racisme en discriminatie

• wat is discriminatie
  
• discriminatie herkennen: verschillende vormen
  
• wat kan je doen: online oefeningen
• reageren om discriminatie en racisme: eigen casussen
  

leerplandoelen bij deze les

12    De werking van het zondebok mechanisme op het ontstaan van racisme en discriminatie verklaren.

13    de invloed van stereotypering, vooroordelen en etnocentrisme op de relatie tussen mensen uitleggen met voorbeelden

14    Verschillende methodieken om te reageren op discriminerend gedrag hanteren.

Plaats hier een voorbeeld (foto/jpg) van een stereotype

bij homo's denk ik aan kleur en glitters

stereotype

vooroordeel

Hollanders zijn gierig. (dat weet iedereen)

alle Duitse Herders zijn vals en levensgevaarlijk (ze bijten kinderen), ik moet ze niet

Joden? Dat zijn die mensen met zo'n hoedje en krullen.

Vrouwen met een hoofddoek worden onderdrukt door hun mannen.

Dus...

• stereotypen = vereenvoudigd beeld waarbij 1 kenmerk uitvergroot wordt. Helpt de mens om de wereld te begrijpen / bevatten. Werkt ook vaak negatief.
  

• vooroordelen = mening, vaak gevormd door stereotypen. Aangenomen waarheid (doorgaans niet feitelijk correct). Bepalend voor je gevoel (+/-) t.o.v. anderen.

Wat is etnocentrisme?

Geef van stereotypen, vooroordelen OF etnocentrisme een voorbeeld hoe het effect heeft op de relatie tussen mensen.
schrijf:
stereotype: ...
vooroordeel: ...
etnocentrisme: ...

1. 
2. 
3. 
4. 

Wat is het zondebokmechanisme, behalve een vorm van teambuilding?

In je eigen woorden: wat is discriminatie?

En tenslotte: hoe zorgt het zondebokmechanisme voor discriminatie en racisme?

Herken jij discriminatie en racisme?

en herken je de verschillende vormen van discriminatie?

-> even naar de cursus pg 25-26

Een persoon in een rolstoel wil naar de bibliotheek. Hij kan niet binnen omdat de toegang enkel met trappen is.

1. Racisme
2. Discriminatie

Een persoon in een rolstoel wil naar de bibliotheek. Hij kan niet binnen omdat de toegang enkel met trappen is.

1. directe discriminatie
2. indirecte discriminatie
3. opdracht tot discriminatie
4. gebrek aan redelijke aanpassing

Voetbalsupporter scheldt zwarte speler uit 'vuile ...'

1. Racisme
2. Discriminatie

Een verhuurder die zijn huis expliciet niet aan vluchtelingen verhuurt doet aan ...

1. directe discriminatie
2. racistische discriminatie
3. opdracht tot discriminatie
4. discriminerende intimidatie (pesten)

Een verhuurder die het verhuurkantoor vraagt om het huis niet aan vluchtelingen te verhuren doet aan ...

1. directe discriminatie
2. indirecte discriminatie
3. opdracht tot discriminatie
4. discriminerende intimidatie

Een jongen met bruine huidskleur mag niet binnen in de discotheek (terwijl zijn witte vrienden net binnen gingen).

1. directe discriminatie
2. indirecte discriminatie
3. opdracht tot discriminatie
4. discriminerende intimidatie (pesten)

Een teamleider spreekt een medewerker elke keer aan met 'rosse'. Hij maakt ook heel de tijd vernederende moppen over mensen met rood haar.

1. directe discriminatie
2. indirecte discriminatie
3. opdracht tot discriminatie
4. discriminerende intimidatie (pesten)

De algemene wet ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie verbiedt discriminatie op grond van 19 criteria:

1. handicap
2. geloof of levensbeschouwing
3. seksuele geaardheid
4. leeftijd
5. vermogen (of financiële middelen)
6. burgerlijke staat
7. politieke overtuiging
8. syndicale overtuiging
9. gezondheidstoestand
10. een fysieke of genetische eigenschap
11. geboorte
12. sociale afkomst
13. samenstelling van het gezin
14. taal
15. geslacht
    

De wet tot bestraffing van bepaalde door racisme of xenofobie ingegeven daden verbiedt racistische discriminatie op grond van 

1. nationaliteit,
   
2. een zogenaamd ras,
   
3. huidskleur,
   
4. afkomst (waar je geboren bent)
   
5. nationale of etnische afstamming (als je ouders/voorouders elders geboren zijn)

Welk voorbeeld kun jij geven van een situatie in jouw eigen omgeving waarin er sprake was van discriminatie?
+ welk soort discriminatie was dit?

Discriminerend denken is erger dan het hardop uitspreken. Akkoord?

0100

Sommige vormen van discriminatie zijn erger dan anderen. Akkoord?

0100

Wat kan je zelf doen om sterker te kunnen optreden
tegen racisme of discriminatie?
-1 idee per antwoord-

Wat kan je doen?

doc 'school zonder racisme'

lees diagonaal door (titels & kernwoorden)

welke tip is jou op het lijf geschreven?

OEFENEN - grenswijs

Volgende slide = link naar website 'grenswijs'

OEFENEN - grenswijs

Volgende slide = link naar website 'grenswijs'

situaties:

• Een papa noemt een begeleidster 'dat zwartje'
• Homo en bang voor reacties in zijn gezin
• Hey homo! (jongerentaal)
• Vrouw noemt collega systematisch 'sexy boy'
• Supporters schelden spelers uit voor kutmarokkanen
• Te joviaal

TIP probeer ook eens een andere situatie.

TIP vierkantjes = meerkeuze

www.grenswijs.be

Eigen casussen ter bespreking

schrijf je casus kort uit

- wie waren de personen (rollen/relatie?)

- wat was de context (wat ging eraan vooraf, wat gebeurde er)

- wat is er precies gezegd of gedaan, dat jij discriminerend vond? (benoem)

- hoe was je reactie op dat moment? (gedachten, gedrag)

reageren 

in groepjes: casussen bespreken

concrete reacties

ga met elkaar in gesprek

Je collega spreekt vernederend over een cliënt: 'Dat zijn echt typische werklozen, ze krijgen een uitkering en denken dat ze gesetteld zijn. En dan nog eens zoveel kinderen maken, profiteurs'.

Reageer. Wat kan jij zeggen / doen?

"typische werklozen & ze maken veel kinderen - profiteurs"

WAT

- veralgemenen vanuit een stereotype = vooroordelen

- negatieve uitlatingen = vijandige omgeving = discriminerende intimidatie

WAT KAN JE DOEN

4. ik-boodschap: "zeg collega, nu hoor ik je spreken over je cliënt, typische werklozen, ik verschiet daar wel van.  "

1. doorvragen, oprechte interesse: "wat is het bij die cliënt dat je dan zo stoort?" "wat bedoel je dat het profiteurs zijn?"

10. veralgemeningen tegengaan "zijn alle werklozen dan profiteurs? Vind je dat echt?"

Je merkt dat jouw collega een bepaalde cliënt bewust veel langer laat wachten dan nodig. Ze laat zelfs een andere cliënt voorgaan. Ze zegt dat ze de vrouw niet begrijpt. De cliënt die ze laat wachten is een vrouw met hoofddoek en 3 jonge kinderen, ze spreekt zelf weinig Nederlands.
Reageer. Wat kan jij zeggen / doen?

Je zit met je collega's te lunchen tijdens een teamdag. Je collega vertelt lachend over zichzelf "wij hebben zo ne grote "makakkenbak", ge weet wel met 8 plaatsen"

Hoe zou jij op deze woordkeuze reageren?

Je staat in het halletje van de bus en ziet en hoort een andere passagier grommelen en rottige opmerkingen maken tegen een mevrouw met een hoofddoek.

Ik ben het ferm beu dat je steeds zo binnen valt. Leer eens te kloppen!

1. ik-boodschap (verbindend)
2. jij-boodschap (aanvallend)

Als je binnenkomt zonder kloppen, vind ik dat niet prettig (ben ik gefrustreerd), omdat ik mijn privé op prijs stel. Ik zou graag hebben dat je de volgende keer zou kloppen voor je binnenkomt.

1. ik-boodschap (verbindend)
2. jij-boodschap (aanvallend)