Verhaalanalyse: tijd

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

'Tijd' in de verhaalanalyse

Verhaalanalyse: Tijd

De schrijver kan de tijd beïnvloeden: Vroeger en nu, in volgorde of niet, vooruit of terug laten denken, vertragen of versnellen of zelfs overslaan, in de geschiedenis of de toekomst...
Je moet de bijbehorende begrippen kennen.

Historische tijd

04:16

Wat valt er op aan de 'tijd' in deze videoclip van Coldplay?

Tijd

• chronologisch: de gebeurtenissen worden verteld in de tijdsvolgorde waarin ze plaats hebben gevonden.
• fabel: samenvatting van het verhaal in chronologische
  volgorde
  

• sujet: samenvatting van het verhaal in de volgorde zoals ze in
  het verhaal voorkomen
  

Sujet (plot):
H1: Het wrak van de Titanic wordt ontdekt (1985)
H2: bejaarde Rose Dawson herkent zichzelf op de gevonden tekening
H3: Rose gaat het onderzoeksteam helpen, vertelt haar verhaal
H4-10: Liefdesgeschiedenis tussen Rose en Jack op de Titanic (in 1912)

Wat is de juiste volgorde van de fabel (chronologische geschiedenis)?

1. H1 - H2 - H3 - H4-10
2. H4-10 - H1 - H2 -H3
3. H3 - H2 - H1 - H4-10
4. H4-10 - H1 - H2 - H3

Tijd

• Vertelheden: het nu in het verhaal
  
  
• Belevend ik: personage maakt gebeurtenissen mee
  terwijl er over verteld wordt.
  

• Vertellend ik: vertelwijze achteraf, een ik-persoon die vertelt over gebeurtenissen die eerder hebben plaatsgevonden

Tijd

• chronologisch: de gebeurtenissen worden verteld in de tijdsvolgorde waarin ze plaats hebben gevonden.
• flashback: lezer wordt teruggenomen naar het verleden
• terugverwijzing: kort iets uit het verleden benoemen

Tijd manipuleren

• Tijdsprong: er wordt tijd overgeslagen 
• Flashback: een beschrijving van een gebeurtenis die eerder heeft plaatsgevonden. Het verhaalheden wordt onderbroken
• Terugwijzing: een korte verwijzing (meestal maar één zin) naar iets wat eerder heeft plaatsgevonden. In tegenstelling tot een flashback onderbreekt een terugwijzing het verhaal niet.
  
• Flashforward: een beschrijving van een gebeurtenis die nog moet plaatsvinden. Het verhaalheden wordt onderbroken.
• Vooruitwijzing: een korte verwijzing naar de toekomst
• 
  

Lieve Kitty,
Vanaf zondagmorgen tot nu lijkt een afstand van jaren. Er is zoveel gebeurd dat het is of de hele wereld zich plotseling omgedraaid heeft, maar Kitty, je merkt dat ik nog leef, en dat is de hoofdzaak zegt vader.

Ik had mijn rijbewijs net opgehaald op het gemeentehuis van de gemeente Renkum. De rij was gelukkig kort geweest.

Hij keek nog een keer achterom, maar trapte toen stevig door en kwam gelukkig ruim voor de bel bij het fietsenhok aan. Opgelucht liep hij de school binnen.
Maar Wouter wist niet dat die beslissing bij het spoor hem nog duur zou komen te staan!

Mulder denkt terug aan de vorige keer dat hij in dit land op bezoek was. Het was een ervaring waar hij zijn verdere leven de gevolgen van zal dragen.

Belevend ik

Vertellend ik

Flashforward

Flashback

Welk begrip hoort bij de omschrijving: 'de tijd waarin het verhaal zich afspeelt'

1. vertelde tijd
2. historische tijd
3. tegenwoordige tijd
4. verteltijd

Een flashforward...

1. Is een korte vooruitwijzing naar de toekomst
2. Geeft informatie over het verleden en maakt het heden zo begrijpelijker.
3. Onderbreekt de chronologie van een verhaal.
4. Vertelt een gebeurtenis uit de toekomst

In een flashback...

1. ...neemt de schrijver de lezer mee naar een gebeurtenis in het verleden.
2. ...wordt er in een of twee zinnetjes teruggekeken naar het verleden.
3. ...wordt er door de schrijver vooruit gekeken naar de toekomst.
4. ...blijft de chronologie van het verhaal gelijk

Wat is een vooruitwijzing?

1. Een korte aanwijzing over iets dat verderop in het verhaal gaat gebeuren.
2. Een flashforward.
3. Een onderbreking in de chronologie door uitgebreid iets te vertellen dat verderop in het verhaal gaat gebeuren.
4. Een sprong in de tijd, waarover niet verteld wordt

Wat is vaak de bedoeling van een vooruitwijzing?

1. spanning opwekken
2. een flashback geven
3. nieuwsgierig maken
4. informatie verduidelijken

Een flashforward en een vooruitwijzing zijn hetzelfde

1. Niet waar
2. Waar