Formatief evalueren en nakijkcommissie

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

De Nakijkcommissie

Peter Dijk
Docent geschiedenis / M & M
Aloysius de Roosten Eindhoven

Opzet

Uitgangspunten.
Verschil summatief en formatief.
Nakijkcommissie.
Toepassing en mogelijkheden.
Eigen ervaringen.

Huidige situatie en aanleiding

Toetsen worden besproken.
Leerlingen maken (soms) een eigen foutenanalyse.
Leren stopt vaak na teruggave van het cijfer.
Toetsen zijn summatief van aard.

Summatief

Formatief

Formatief en Summatief

Formatieve toetsen: onderdeel van het leerproces. (proeftentamens, diagnostische toetsen etc.) Gerichte feedback op wat er moet gebeuren en hoe dat moet gebeuren.

Summatieve toetsen: proeve van bekwaamheid en sluit iets af (meestal een cijfer).

Wat valt op?

Leerlingen met een voldoende of goed cijfer (voor de eindtoets) missen nogal eens de motivatie om kritisch naar hun werk te kijken.
Leerlingen die een onvoldoende scoren ook maar dan om diverse andere redenen.

Kortom:

Hoe worden ook de summatieve toetsen een leermiddel?

Nakijkcommissie

Collectieve verantwoordelijkheid hoe de toetsen
gemaakt/nagekeken/besproken worden.

Leerlingen analyseren en evalueren elkaars werk.

Hoe?

24 leerlingen
Start in klas 1, 2 of 3 (geen PTA werken)
7 toetsmomenten
Commissie bestaat steeds uit 6 willekeurige leerlingen
Iedere leerling neemt 1 keer deel.
Ze horen dit op de dag van het proefwerk 

(iedere leerling bereidt de toets dus voor).

Les 1: Tijdens de toets

Klas (18 lln) maakt de toets in het klaslokaal.
De nakijkcommissie (6 lln) maakt samen het nakijkmodel in het LAB. Ze mogen hiervoor hulpmiddelen gebruiken
 (boek, ipad,laptop etc.)

Les 2: Na de toets

Nakijkcommissie( 6) kijkt de toetsen na. Ieder lid kijkt vier werken na. De 45 minuten hebben ze echt nodig.
Overige leerlingen (18) werken aan een andere opdracht in de klas.

Les 3: De bespreking

Ieder lid van de nakijkcommissie bespreekt in een groep samen met de 4 leerlingen waarvan hij/zij het werk heeft nagekeken de gemaakte werken en geeft gerichte feedback op het gemaakte werk.

Nakijkcommissie, cijfer of niet?

(Leerlingen vullen hun portfolio in.)

Nog uit te werken:
vast cijfer voor hun nakijkwerk, bijvoorbeeld een 8.0?
 geen cijfer (vrijstelling)?
leerlingen zichzelf een cijfer laten geven?
leerlingen krijgen een cijfer van mij voor hun werk?
leerlingen krijgen een cijfer voor hun nakijkwerk van leerlingen?

PVA Toetsbeleid

Ambities?

Knelpunten?

Tijdspad?

Klein beginnen / succeservaringen

PVA Toetsbeleid

Ambities?

Knelpunten?

Tijdspad?

Klein beginnen / succeservaringen

PVA Toetsbeleid

PVA: doel/tijdspad/

Ambities?

Knelpunten?

Tijdspad?

Klein beginnen / succeservaringen

Workshop Formatief Evalueren.

Welkom!

Leerdoel 

Ik ben me bewust(er) 

van de mogelijkheden 

die formatief evalueren biedt.

Waar denk je aan bij
formatief evalueren?

Wat vind jij het belangrijkst?

1. goede / betere leerprestaties
2. hoge(re) intrinsieke motivatie
3. leerling (meer) eigenaar van leerproces
4. behaalde leerdoelen i.p.v. (on)voldoendes

Wat is formatief evalueren?

Definitie: 

Alle activiteiten die leerlingen en docent uitvoeren om de leeractiviteiten van leerlingen in kaart te brengen, te interpreteren en te gebruiken om betere beslissingen te maken over vervolgstappen (Black & Wiliam, 1998).

Waarom gebruik je formatieve evaluatie?

 •Als je iedere leerling wilt laten zien dat hij kan groeien,

• Als je het belangrijk vindt dat leerlingen eigenaar worden van hun leerproces,

• Als je de focus wilt leggen op het leerproces en niet op ‘het juiste antwoord geven’,

dan is formatieve evaluatie de juiste benadering!

Wat is de opbrengst?

• Betere leerprestaties
  
• Hogere motivatie 
  
• Meer eigenaarschap van leerlingen
  

Waar gaat het over?

• Focus op groei en ontwikkeling 
• Zinvol inzetten van verschillende vormen van toetsing
  
• Meerdere formatieve toetsmomenten tijdens het leerproces
  
• Geven en krijgen van feedback
  

Welke stappen zijn er nodig?

• Leerlingen weten wat het leerdoel is.
• Leerlingen weten waar ze staan ten opzichte van dat leerdoel (wat kan/ken ik al en wat nog niet?).
• Leerlingen weten welke stappen ze kunnen zetten om het leerdoel te bereiken.

Voor jou als leraar betekent dit: 

• Je weet wat je je leerlingen wilt laten leren, en dat breng je helder over.

• Je peilt voortdurend wat je leerlingen al weten en begrijpen.

• Je gebruikt die feiten om je leerlingen verder te helpen in hun leerproces.

Ervaringen:

• Les geven is niet meer een voorbereiding op de toets.
  
• Toets is een middel, een doel.
  
• Niet één reproductiemoment.
  
• Je kunt het, je kunt het bijna, je hebt nog oefening nodig
• i.p.v. het verschil tussen 5,4 en 5,6.

• Leerproces is belangrijk
  

0

Welk leerdoel heeft jouw eerstvolgende les?

Wat heb je nodig in je les?

Diverse manieren:  Vragen, (activerende) opdrachten, feedback (van de leraar maar ook van klasgenoten) en zelf-evaluatie door leerlingen. 

Er zijn meerdere (digitale) tools en kant en klare werkvormen beschikbaar die je kan toepassen.

Mogelijkheden

lessonup.io

mentimeter

goformative

itslearning

learnbeat

en ...

Lesson up kort wat nader bekeken

- Gratis account mogelijk

- Zelf lessen maken, maar ook een zoekfunctie voor bestaande lessen

- Bestaande lessen zijn te bewerken

- Eenvoudig in gebruik

We creëren een gezamenlijke taal 

Doel: 

In groepsverband zoeken naar een gezamenlijke taal voor formatief evalueren. 

Hoe?

• In het kaartspel dat je ontvangt zitten allerlei uitspraken over formatief evalueren.
  
• Je vormt een groepje van 4 of 5 personen
• Er wordt een tijdbewaker bepaald
• Ieder groepslid bekijkt alle kaartjes en selecteert de vijf kaartjes die voor hem/haar de kern van formatief evalueren weergeven (10 minuten)

Hoe?

• Ieder groepslid pitcht in maximaal 2 minuten zijn / haar keuze voor de set kaartjes in het groepje (10 minuten)
  
• Je komt gezamenlijk tot een gedeelde set van 5 kaartjes met onderbouwing waarom dit voor jullie als groepje de kern van formatief evalueren is. Schrijf de onderbouwing op. (15 minuten)
  
• Leg de 5 gezamenlijke kaartjes met onderbouwing op tafel, Catharina maakt een foto van ieder team en deelt dit met jullie.

Link spel FE taal

http://downloads.slo.nl/Documenten/kaartjes%20wat%20is%20en%20hoort%20bij%20formatief%20evalueren9031.pdf

Link spel FE cyclus

http://downloads.slo.nl/Documenten/Kaartspel%20in%20dialoog%20over%20de%20FE-cyclus.pdf

Concrete voorbeelden

https://wij-leren.nl/formatief-evalueren-feedup-feedback-feed-forward.php

Stof tot nadenken

Voor nu...

• Alleen cijfers?
  
• Leerdoelen formatief evalueren naast cijfers?
  
• Alleen formatief evalueren?
  

Evalueren

Wat ging goed?

Wat kon beter?

Waar denk je nu aan bij
formatief evalueren?

Is het doel om je bewuster te maken van de mogelijkheden van formatief evalueren behaald? Waarom wel/niet?

Welke tips en tricks kan je ons geven ter verbetering van onze workshop?

Bedankt en veel formatief leerplezier!