par. 10.4: vetten

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Programma

• terugblik koolhydraten 
• uitleg vetten
• weektaak/mogelijkheid tot inzage practicum 

Geef de structuurformule van het disacharide wat ontstaat uit d-glucose (α-cycloformule in binas) en d-galactose.

vetten

Opbouw vetten 

Bij ieder vet is dit hetzelfde.

Deze lange rijen zijn anders zodat je verschillende soorten vetten en oliën krijgt.

De 'kapstok' van het vet is glycerol

Wat is de systematische naam van glycerol?

Wat is de systematische naam van glycerol?

De 'kapstok' van het vet is glycerol

Wat is de systematische naam van glycerol?

propaan-1,2,3-triol 

(zie ook binas T66A)

De 'jassen' zijn vetzuren 

vetzuren vindt je in binas T67 G2

 Vetten zijn drievoudige esters

Vorming vetten 

De vorming van een vet is dus een condensatiereactie! Er wordt (net als bij het vormen van een ester) water afgesplitst.

zie binas T67G1

Verkorte notatie vetzuren 

volledige notatie vetzuren 

binas T67G2

stearinezuur

palmitinezuur

Verkorte notatie vetzuren 

volledige notatie vetzuren 

binas T67G2

stearinezuur

palmitinezuur

C₁₇H₃₅COOH

(molecuulformule)

C₁₅H₃₁COOH

(molecuulformule)

Teken de structuurformule van het vet wat drie eenheden palmitinezuur als vetzuren heeft (gebruik de verkorte notatie voor de vetzuren)

Antwoord 

Programma 

• Vervolg vetten
• Bijwerken opgaven/ inkijken practicum 

Vorming van vetten: Binas 67G1

Binas 67G2

glycerol     +          vetzuren

vet (triglyceride)             +      water   

Verzadigd/onverzadigd 

Zie binas T67G2

Verzadigde en onverzadigde vetten op microniveau

• Dubbele C=C bindingen zorgen voor 'knikken' in het molecuul. Daardoor zijn de moleculen niet stapelbaar -->  zwakkere vanderwaalsbinding, waardoor het smeltpunt lager ligt
• Links verzadigd vetzuur,  rechts onverzadigd vetzuur

verzadigd

onverzadigd

Verzadigde en onverzadigde vetten op macroniveau

vast bij kamertemperatuur

vloeibaar bij kamertemperatuur

Aan de slag

Weektaak