Les 1: Einde van de wereldrijken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

De wereld na 1945

Les 1: Einde van de wereldrijken

De leerdoelen

1. Je kunt beschrijven welke invloed de Tweede Wereldoorlog had op de dekolonisatie.

2. Je kunt beschrijven hoe Britse en Franse kolonies in Azië onafhankelijk werden.

3. Je kunt beschrijven hoe Nederlandse kolonies zelfstandig en onafhankelijk werden.

4. Je kunt beschrijven hoe de staat Israel ontstond.

5. Je kunt beschrijven hoe Afrikaanse kolonies onafhankelijk werden.

We gaan terug naar de tijd van 

de dekolonisatie...

Wat weet je al over dekolonisatie?

Oprichting Verenigde Naties

Vlak na WOII werd opnieuw een internationale organisatie opgericht om oorlogen te voorkomen: De Verenigde Naties (VN)

In feite was dit de opvolger van de mislukte Volkenbond.

De Veiligheidsraad

Bijna alle landen zijn lid van de VN en komen bij elkaar op de Algemene Vergadering in New York. De Veiligheidsraad is het belangrijkste onderdeel en bespreekt de wereldvrede.

               <--- Vijf permanente leden

            (VS, SU, Fr, GB, China

     met vetorecht)

               + 10 wisselende leden

Europese landen verzwakt

Na WOII waren Nederland en andere Europese landen ernstig verzwakt. Hierdoor was het lastig om grip te houden op de kolonies. Daar nam het nationalisme toe en zagen ze hun kans.

Indonesië onafhankelijk

Tijdens WOII had Soekarno (leider nationalisten) samengewerkt met Japan. Twee dagen na de capitulatie van Japan riep Soekarno op 17 augustus 1945 de onafhankelijkheid uit.

"Politionele acties"

Nederland erkende de onafhankelijkheid niet en probeerde snel het gezag te herstellen. In 1947 vond de eerste politionele actie plaats. In 1948 volgde een tweede politionele actie.

Koloniale oorlogen

Deze politionele acties werden scherp veroordeeld door de VN en de VS als (gewelddadige) koloniale oorlogen. De VS dreigden zelfs de economische  (Marshall)hulp aan Nederland te stoppen

Soevereiniteitsoverdracht

Onder druk heeft Nederland uiteindelijk de republiek Indonesië erkend. Op 27 december 1949 vond de soevereiniteits-overdracht plaats en bestond Nederlands-Indië niet meer.

07:07

Op welke 2 data gooiden de V.S. de atoombom op Japan?

1. 6 augustus 1945
2. 9 augustus 1945
3. 15 augustus 1945
4. 17 augustus 1945

08:45

Hoeveel Nederlandse soldaten werden ingezet om samen met het KNIL de politionele acties te voeren?

10:35

Hoe heette de steun die de V.S. wilden intrekken als Nederland de kolonie niet zou opgeven?

1. soevereiniteits-overdracht
2. Operatie Product
3. Operatie Kraai
4. Marshallplan

11:53

Hoeveel mensen kwamen na de onafhankelijkheidsoorlog richting Nederland?

1. 100.000
2. 200.000
3. 300.000
4. 400.000

13:21

Waarom heeft Nederland niet eerder al excuses voor het koloniale verleden aangeboden?

1. bang voor financiële gevolgen
2. bang om de veteranen te kwetsen
3. bang voor een nieuwe koloniale oorlog
4. bang voor verliezen handelscontracten

14:55

Welke landen zouden er ook
excuses moeten aanbieden
volgens de jongen?

Nog meer dekolonisatie

Door WOII waren de Europese koloniale overheersers een stuk zwakker geworden. Mede hierdoor werden de meeste kolonies na 1945 onafhankelijk. Soms met geweld, vaak vreedzaam.

Vreedzaam of met geweld?

Na de Tweede Wereldoorlog werden bijna alle Europese kolonies onafhankelijk. Soms ging dat met oorlog, maar vaak ook vreedzaam. Zo verdwenen Brits-Indië en Frans Indochina.

Eerste Indochinese Oorlog

Na de Tweede Wereldoorlog wilde Frankrijk de kolonie Frans Indochina behouden. In 1946 brak de Eerste Indochinese Oorlog uit. De lokale bevolking wilde onafhankelijkheid.

Vietminh

De Fransen vochten vooral tegen de Vietminh o.l.v. Ho Chi Minh in Noord-Vietnam. Dit waren de communisten die ook al tijdens WOII vochten voor de onafhankelijkheid tegen de Japanners.

Slag bij Dien Bien Phu

Het werd een bloedige oorlog. Na 8 jaar had Frankrijk nog steeds niet gewonnen. In het voorjaar 1954 verloren de Fransen de Slag bij Dien Bien Phu. Hiermee was de kolonie verloren.

Conferentie van Genève

Op de conferentie van Genève in juli 1954 werd Vietnam voorlopig in tweeën gesplitst langs de 17e breedtegraad. Noord kwam in handen van Ho Chi Minh, Zuid van Ngo Dinh Diem.

Een ander nieuw land: Israël (1948)

Zionisme

Steeds meer Joodse mensen kregen eind 19e eeuw de behoefte aan een eigen Joodse staat om aan het antisemitisme te ontkomen. Ze wilden terug naar de berg Zion in Jeruzalem.

Joodse immigranten

Door het Engelse bestuur over Palestina, werden meer Joodse immigranten toegelaten. Dit leidde tot spanningen met de Palestijnen. Na de komst van Hitler (1933) nam dat verder toe.

De Holocaust

Doordat de nazi's tijdens de Tweede Wereldoorlog 6 miljoen Joodse mensen hebben vermoord o.a. in vele kampen, nam na de oorlog de wens voor een eigen Joodse staat alleen maar toe.

Plan Verenigde Naties

Na WOII hadden de Engelsen nog steeds 

het mandaat over Palestina. Om de 

problemen in het gebied tussen de Joden 

en de Palestijnen op te lossen, vroeg 

Groot-Brittannië de Verenigde Naties (VN).

De VN kwam met een plan om het gebied op

te splitsen in een Joodse en Arabische staat.

Stichting staat Israël

De joden gingen akkoord met het plan van de VN, de Palestijnen/Arabieren niet. Ondertussen trokken de Engelsen zich terug uit Palestina. Dit leidde tot de stichting van Israël.

                                                                                                          

                                                                                                              <--

                                                                                                 David Ben Gurion

Nog meer oorlog...

Na de onafhankelijkheidsverklaring 

vielen verschillende Arabische 

landen Israël aan. Israël won deze

oorlog tegen alle verwachtingen in.

En veroverde meer grondgebied 

dan in het plan van de VN was

bedacht...