werkwoordspelling H1 - les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Wat gaan we doen?

• herhaling gebiedende wijs
  
• herhaling werkwoordspelling
  
• zelfstandig werken of stillezen

doel

• Ik kan werkwoorden in de tegenwoordige tijd correct spellen.
• Ik kan werkwoorden in de gebiedende wijs correct spellen.

gebiedende wijs

• zinnen met een bevel erin
• in zinnen met een gebiedende wijs staat geen onderwerp

gebiedende wijs

• ik-vorm tt :  luister naar je leraar / kijk goed uit / doe de deur                              dicht

dus: ik-vorm bij

• pv-tt als ik voor of achter de pv staat : ik zwem, vind ik
• pv-tt als je/jij achter de pv staat: kom je? / luister je?
• gebiedende wijs: neem iedere les een boek mee

Hoe vorm je de persoonsvorm in de verleden tijd?

sterke werkwoorden

Sterke werkwoorden zijn werkwoorden die in de verleden tijd onregelmatig worden vervoegd. Je krijgt een nieuwe vorm:

bijten    -  ik beet

kopen   -  ik kocht

lopen    -  ik liep

sterke werkwoorden

Bij sterke werkwoorden kun je meestal schrijven wat je hoort. Als de vorm op een t-klank eindigt, kijk dan naar het hele werkwoord om te zien of je een t of een d moet schrijven. 

lijden        -   leed

smijten    -   smeet

rijden       -    reed

snuiten   -    snoot

zwakke werkwoorden

Zwakke werkwoorden zijn werkwoorden die in de verleden tijd regelmatig worden vervoegd. Je gebruikt dan:

ik-vorm   +  te(n) : ik maakte, wij lachten

                                      of 

ik-vorm   +  de(n) : jij hoorde, jullie belden

't ex kofschip

Om te bepalen of een zwak werkwoord in de verleden tijd met -d of -t geschreven moet worden, kun je gebruik maken van een ezelsbruggetje. 

't ex kofschip

1)   vind de stam van het werkwoord : haal -en van het                              werkwoord af 
2)  kijk of de laatste letter van de stam een medeklinker uit                    't  ex-kofschip is : t, x, k, f, s, ch, p

              Let op:  Gebruik hiervoor de stam, niet de ik-vorm!

't ex kofschip

Is de laatste letter van de stam een medeklinker uit                           't ex-kofschip?                 t, x, k, f, s, ch, p 

ja     ->  schrijf ik-vorm + te(n)  : praten  ->  ik praatte

                                                                 kruisen -> ik kruiste

nee ->  schrijf ik-vorm + de(n) : zagen  ->  ik zaagde

                                                                 zeven  ->  ik zeefde

 voltooid of onvoltooid deelwoord ?

Voltooid deelwoord : het is al gebeurd           ->  de geverfde deur

Onvoltooid deelwoord : het is nog gaande  ->  De dampende maaltijd staat                                                                                                      klaar.

voltooid deelwoord

• Hoort bij het gezegde.
• Kan nooit het enige werkwoord in de zin zijn.
• Kan achter hij heeft, hij is of hij wordt gezet worden.
• Begint meestal met ge-
• Kan ook beginnen met be-, ver-, ont-, her- of er-

voltooid deelwoord bij zwakke werkwoorden

Het voltooid deelwoord bij zwakke werkwoorden is regelmatig.

Je schrijft:

ge  +  ik-vorm  +  t : gefietst, gemaakt, gedanst

ge + ik-vorm + d : gebeld, gehoord, gekneusd

voltooid deelwoord bij zwakke werkwoorden

Om te weten of het voltooid deelwoord op -d of -t eindigt, 

moet je kijken naar de verleden tijd.

spelen   -   speelde   -   gespeeld

maken   -   maakte    -   gemaakt

spellen  -   spelde     -    gespeld

onvoltooid deelwoord

• geeft aan dat een handeling nog niet voltooid is, nog                    bezig is.
• Je schrijft ALTIJD en d achter het hele werkwoord.                                   Lachend loopt de jongen door school.                                                   Fietsend belde Eva naar huis.

 voltooid deelwoord, bijvoeglijk gebruikt? ?

bijvoeglijk naamwoord (BN)

voltooid : het is al gebeurd

de geverfde deur

de gewonnen wedstrijd

het verzonnen verhaal

voltooid deelwoord

• Hoort bij het gezegde.
• Kan nooit het enige werkwoord in de zin zijn.
• Kan achter hij heeft, hij is of hij wordt gezet worden.
• Begint meestal met ge-
• Kan ook beginnen met be-, ver-, ont-, her- of er-

BN bij een voltooid deelwoord

Om te weten of het voltooid deelwoord op -d of -t eindigt, 

moet je kijken naar de verleden tijd.

spelen   -   speelde   -   gespeeld

maken   -   maakte    -   gemaakt

spellen  -   spelde     -    gespeld

zelfstandig werken

weektaak: 

Hoofdstuk 1 Spelling (werkwoorden): 1 t/m 4

extra oefenen? -> Nieuw Nederlands online -> trainen

zelfstandig werken

weektaak: 

Hoofdstuk 1 Spelling (werkwoorden): 1 t/m 4

extra oefenen? -> Nieuw Nederlands online -> trainen

doel

• Ik kan werkwoorden in de tegenwoordige tijd correct     spellen.
• Ik kan werkwoorden in de gebiedende wijs correct spellen.