Het directe instructiemodel

• Studielessen
• Beroepsopleiding

13.1 Didactiek en activerende didactiek

Didactiek = ander woord voor 'onderwijskunde'

Je denkt na over hoe de leerling leert en wat nodig is voor een goede motivatie en leeropbrengst

Veel verschillende opvattingen over didactiek en didactisch handelen

Didactiek is op te delen in 2 categorieën:

Algemene didactiek = je houd je bezig met algemene vragen rondom leren

Hoe leren mensen?  Welke leermiddelen zijn er? Welke manieren van toetsen bestaan er? Op welke manieren kan ik kennis en vaardigheden het beste overbrengen op leerlingen? Welke aanpak van kennis overbrengen, werkt het best? 

Algemene didactiek staat los van de inhoud van een les, maar algemene didactiek en vakdidactiek hebben wel veel overeenkomsten.

Vakdidactiek = Je zoomt in en kijkt naar een vak. Welke vorm van instructie en leren past specifiek bij dit vak? Welke materialen kan ik inzetten? Dat kan namelijk nogal verschillen. Neem een gymles en een aardrijkskundeles. Wat zie je de leerlingen en de professional doen tijdens beide lessen? Het eerste verschil is al de lesruimte. Bij vakdidactiek hoort ook het nadenken over:

voorkennis van de leerling

leerdoelen

leerinhoud

leeractiviteiten

rol van de professional

rol van de leerling

gebruik van materialen

instructie

afsluiting en evaluatie van de les

Om actief en echt te leren, bestaan er veel didactische modellen

Werken met een model zorgt er voor dat leerlingen effectief leren

1) Motiveren -> zorgen dat een lln zin krijgt om te werken -> veilig klimaat -> belang van leren doorhebben

2) Aanleren van kennis -> procedurele kennis (kookboek, welke stappen neem je om ergens te komen?) -> declaratieve kennis (uit je hoofd leren, denk aan topo -> maar vergeet het toepassen niet)

3) Uitbreiden en verfijnen (denk aan spellingregels toepassen in een werkstuk)

4) Bijvoorbeeld bij rekenen, toepassen in de praktijk

5) Reflecteren

Model van Miller

LESDOELEN

•  Het directe instructie model kennen.
• De fases van het directe instructiemodel herkennen

Wat weet je al over het
directe instructie model?

Fase 1: Dagelijkse Terugblik

In de eerste fase wordt teruggekeken naar eerdere lessen

Dit zorgt ervoor dat de voorkennis van leerlingen wordt geactiveerd, waardoor de nieuwe lesstof beter kan worden opgenomen

Dit kan door een samenvatting van de voorgaande les, het controleren van huiswerk of het bespreken van gemaakte fouten

Fase 2: Instructie

In de instructiefase biedt de leerkracht nieuwe leerstof aan

Dit gebeurt op een gestructureerde manier, waarbij de leerdoelen duidelijk worden benoemd

Belangrijk is dat de leerkracht de lesstof in kleine, behapbare stappen presenteert, zodat leerlingen deze goed kunnen begrijpen

Gebruik wisbordjes zodat je direct ziet of iets begrepen wordt

Sluit deze fase af met controle vragen om te controleren of iedereen de nieuwe stof heeft begrepen.

Fase 3: Begeleide inoefening

In deze fase oefenen de leerlingen onder begeleiding van de leerkracht

Dit helpt om direct te controleren of de leerlingen de instructie begrepen hebben en wat extra uitleg nodig heeft

Leerkrachten stellen veel vragen, bieden korte opdrachten en zorgen voor een hoge succeskans bij de leerlingen.

Fase 4: Zelfstandige inoefening

Leerlingen gaan zelfstandig aan de slag met de opdrachten

De ondersteuning van de leerkracht wordt verminderd

Let op: de ondersteuning is minder maar een actieve houding van de docent maakt deze fase effectief

 Anders gezegd je bent geen instructie aan het geven, maar zeker niet vrij!

 Gebruik je tijd als facilitator, goed en geef feedback, uitleg, aanmoediging en extra uitdaging aan alle leerlingen!

Fase 5: Periodieke Terugblik

Tijdens de periodieke terugblik wordt samen met de leerlingen teruggekeken op het geleerde over een langere periode, zoals een lesweek of hoofdstuk

Dit helpt om de kennis te consolideren en te controleren of de leerlingen de stof beheersen

Stel enkele korte vragen voor op het wisbordje waarbij de kinderen kunnen laten zien wat ze geleerd hebben

Fase 6: Terugkoppeling

De laatste fase draait om het geven van feedback op het leerproces

Hier worden vragen gesteld zoals: Wat ging goed? Wat kan beter? 

Dit is het moment om de leerlingen te motiveren en richting te geven aan hun verdere leerproces

Probeer heel de les door te zeggen wat goed gaat!

QUIZ

Fases herkennen

Wat is een belangrijk kenmerk van directe instructie? Het zijn er 2

1. Duidelijke leerdoelen
2. Groepswerk zonder instructie
3. Vrije keuze van activiteiten
4. Stap-voor-stap uitleg

Welke fase komt na de uitleg?

1. Evaluatie
2. Nieuwe instructie
3. Zelfstandige oefening
4. Begeleide oefening

Wat is zijn de 2 belangrijkste doelen van directe instructie?

1. Spelenderwijs leren
2. Creatieve opdrachten geven
3. Instructie geven op maat
4. Leerlingen actief betrekken

Hoe wordt fase `informatie uitleggen` ook wel genoemd?

1. Begin fase
2. Kern
3. Slot
4. Evalueer fase

IS HET DUIDELIJK WAT HET DIRECTE INSTRUCTIE MODEL INHOUDT?

JA

NEE

EEN BEETJE

Tips & Tops
Wat vonden jullie van de les?