BGER Les Jong schoolkind Pedagogische basisleerlijn - versie1

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Beroepsgericht Pedagogische basisleerlijn

Kleuter en jonge schoolkind (4 - 8 jaar)

Programma

• Terugblik vorige lessen.
• Theorie jonge schoolkind
• Aan de slag
• Evalueren en afsluiten

Lesdoelen

Aan het einde van de les ....

• kan ik benoemen wat er in de verschillende ontwikkelingsgebieden van de jonge schoolkind gebeurt;

• kan ik de 4 pedagogische basisdoelen koppelen aan deze doelgroep.

Benoem 2 ontwikkelingsgebieden van een baby én leg uit wat ze betekenen.

Krassen, krabbelen, benoemen primaire kleuren en kinderliedjes zijn dingen die horen bij de:

1. creatief expressieve ontwikkeling
2. Sociale en emotionele ontwikkeling
3. Ik besef
4. leren omgaan met andere

Een opstandige peuter, heeft regels en grenzen nodig, maar geen begrip.

1. Waar
2. Niet Waar

Peuters imiteren sociaal gedrag.

1. Waar
2. Niet Waar

In welke taalontwikkeling fase bevindt de peuter zich?

1. Vroegtalige fase
2. Fase van voltooiing
3. Differentiatiefase
4. Voortalige fase

De baby ontdekt dat hij een persoon is met een eigen wil.

1. Waar
2. Niet waar

Ontwikkelingsgebieden (Basisboek: hoofdstuk 2)

• Cognitieve ontwikkeling; ontwikkeling van het denken. Ook het geheugen hoort daarbij.

• Sensomotorische  ontwikkeling; lichamelijke groei en de ontwikkeling van de motoriek. 
• Sociaal- emotionele ontwikkeling: ontwikkeling in relatie tot de sociale omgeving. Ook de ontwikkeling van de sociale vaardigheden hoort hierbij.

Ontwikkelingsgebieden (Basisboek: hoofdstuk 2)

De vier pedagogische basisdoelen

Van professor 

J.M.A. Riksen-Walraven.

Interactievaardigheden (Basisboek: bladzijde 169)

Cognitieve ontwikkeling kleuter en jonge schoolkind

• Schoolrijpheid
• Egocentrisch denken 
• Denken door dingen te zien.
• Vanaf vijf jaar: beter inzicht in oorzaak - gevolg.
• Spelenderwijs basisbegrippen leren.
• Experimenteren van ordenen van materialen.
• Van imitatie (peuterfase) naar identificatie (kleuterfase).

Schoolrijpheid: Kleuters zijn klaar om naar groep 3 te gaan om nieuwe uitdagingen te vinden.

Rechtlijnig denken (denken vanuit eigen perspectief, egocentristisch)

Kleuters (4 - 6 jaar) leren spelenderwijs basisbegrippen als vorm, grootte en  materialen, maar kunnen nog niet verwoorden hoe ze tot deze indeling zijn gekomen. Ze experimenteren met het ordenen van kleur, grootte, etc.

Sensomotorische ontwikkelingkleuter en jonge schoolkind

• Betere beheersing.
  
• Lichaamskracht
  
• Uitbreiding grove motoriek.
• Aandacht voor fijne motoriek.
• Langzamer groeitempo.
• 9 tot 11 uur slaap per nacht. 
• Geslachtsverschillen

Ouders en verzorgers spelen een belangrijke rol in het voorlichten van 

kinderen over hun lichaam. Jij als PM-er kan de ouder helpen hierbij 

door voorlichting te geven tijdens bijvoorbeeld een ouderavond.

Grove motoriek: In deze fase willen zij veel bewegen. Ze klimmen graag in het klimmenrek, van de glijbaan afglijden, (leren) fietsen, gooien en vangen. Hun evenwichtsgevoel is verbeterd en ze beginnen van avontuur te houden, waardoor ze zelfs in een boom proberen te klimmen. Op de basisschool wordt ook veel aandacht besteedt aan beweging.

Fijne motoriek: De fijne motoriek is in deze fase goed ontwikkeld. Kleuters kunnen hun veters strikken, een potlood goed vasthouden en al een beetje precies tekenen. Op zesjarige-leeftijd kunnen zij letters en cijfers schrijven.

Links- of rechtshandig De kleuter krijgt steeds meer voorkeur voor iets linkshandig of rechtshandig te doen. Tot een jaar of zes wisselen kinderen nog wel eens van voorkeurshand, maar daarna weet je zeker of een kind linkshandig of rechtshandig is.

Zintuiglijke ontwikkeling: De zintuigen van kinderen blijven zich ontwikkelen. Hun zicht wordt scherper, hun gehoor wordt verfijnder, en hun tastzin verbetert. Dit is een tijd waarin ze hun omgeving actief verkennen.

Slaap: Kinderen van deze leeftijd hebben over het algemeen 9-11 uur slaap per nacht nodig. Een gezond slaappatroon is essentieel voor hun lichamelijke en cognitieve ontwikkeling.

Geslachtsverschillen: Tijdens deze jaren beginnen jongens en meisjes vaak enkele fysieke geslachtsverschillen op te merken, zoals het verschil in lichaamshaargroei en lichaamsvorm. Dit is een kans om te praten over lichaamspositiviteit en het begrijpen van de natuurlijke variatie in lichaamstypes.

Geslachtsverschillen: Tijdens deze jaren beginnen jongens en meisjes vaak enkele fysieke geslachtsverschillen op te merken, zoals het verschil in lichaamshaargroei en lichaamsvorm. Dit is een kans om te praten over lichaamspositiviteit en het begrijpen van de natuurlijke variatie in lichaamstypes.

Sociaal-emotionele ontwikkeling kleuter en jonge schoolkind

• Samen spelen en delen.
• Omgaan met gevoelens van een ander.
• Sociale spelregels.
• Symbolisch spel
• Klasgenoten worden belangrijker:
• Primair sociaal gedrag.
• Conformisme 

Klasgenootjes op de basisschool worden een belangrijke groep voor kleuters. Ze spelen vaak in groepjes en vinden het leuk om bijvoorbeeld ‘vader en moedertje’ te spelen. Toch hebben zij vaak ruzie met elkaar omdat zij nog niet heel goed samen kunnen spelen.

Kleuters willen zijn zoals hun ouders en nemen daarom hun gedrag over. Jongetjes nemen het meeste vaak over van hun vader en meisjes van hun moeder.

Zij zien het verschil tussen jongens en meisjes en houden zich hier veel mee bezig.

Sociale spelregels:

• Luisteren naar elkaar
• Samenwerken
• Wachten op elkaar
• Vertellen over eigen ervaringen

Creatief-expressieve ontwikkeling​​ kleuter en jonge schoolkind

Beeldende expressie:

• Bewust tekenen
• Koppoter
• Primaire kleuren
• Visueel realisme (6 – 9 jaar) 
  

 

Olifantje in het bos’, ‘Twinkel twinkel kleine ster’ en ‘Abcdefg’ zijn bijvoorbeeld op de melodie van ‘Altijd is Kortjakje ziek

Visueel realisme (6-9 jaar): tekeningen met dingen erop die je in het echt niet van de buitenzijde kunt zien (bijv. mensfiguur met benen op de broek).

Creatief- expressieve ontwikkeling kleuter en jonge schoolkind

Muzikale expressie:

Creatief- expressieve ontwikkeling kleuter en jonge schoolkind

Bewegingsexpressie:

• Van nature kan een kleuter/ jonge schoolkind al goed in staat om te bewegen.
  
• Spontaan en fantasierijk (kleuter).
• Later meer schaamte.

Spraak en taalontwikkeling kleuter en jonge schoolkind

• Langere zinnen 
• Tegenwoordige/ verleden tijd.
• Enkel-/meervoud hanteren.
• "Waarom-" en "hoe-" vragen.
• Kent ongeveer 1500 woordjes.

Een kleuter kent ongeveer 1500 woordjes en kan al korte verhaaltjes vertellen. Ze kennen de betekenis van woorden en kunnen volle zinnen zeggen.

Waaromvragen. Dit is de fase waarin zij erg nieuwsgierig zijn en veel vragen stellen. ‘Waarom heeft oma grijs haar?’ ‘Waar komen baby’s vandaan?’.

Seksuele ontwikkeling

• Lichaamsbewustzijn en nieuwsgierig naar jongens- en meisjeslichaam. 
• Nabootsen van volwassen gedrag (op speelse en onschuldige manier).
• Privacy en grenzen zijn belangrijk!
• Begeleiding van ouders- en verzorgers: open communicatie, vragen beantwoorden, informatie geven, veilige ruimte, respectvol. 
• Nieuwsgierig en vragen stellen over seksualiteit (Waar komen baby's vandaan?).
• Seksuele taal: vragen stellen en nieuwsgierig naar zichzelf en anderen. 
• Genderidentiteit en genderdysforie. 

Lichaamsbewustzijn: eigen lichaam en dat van anderen. Nieuwsgierig zijn naar de verschillen tussen jongens- en meisjeslichamen

Nabootsen van volwassen gedrag: volwassenen en oudere kinderen nabootsen in hun gedrag en nieuwsgierig zijn naar romantische relaties en verkering, maar meestal op een speelse en onschuldige manier.

Privacy en grenzen: leren over persoonlijke ruimte, privacy en lichamelijke grenzen. Het is belangrijk om hen te leren dat sommige delen van hun lichaam privé zijn en dat niemand hun lichaam zonder toestemming mag aanraken.

Ouderlijke begeleiding: van essentieel belang dat ouders en verzorgers open en eerlijke communicatie bevorderen en vragen van kinderen beantwoorden op een leeftijdsgerichte en begrijpelijke manier. Het bieden van accurate informatie en een veilige ruimte om te praten is cruciaal voor het begrijpen van seksualiteit op een gezonde en respectvolle manier.

Nieuwsgierigheid en vragen: vragen over seksualiteit en voortplanting. Ze willen begrijpen waar baby's vandaan komen en hoe mensen verliefd kunnen zijn.

Seksuele taal: beginnen met het leren van specifieke seksuele termen en kunnen deze gebruiken om vragen te stellen

- Vragen waar kom ik vandaan?

- Terug te zien in spel: doktertje spelen; nieuwsgierig naar zichzelf en ander geslacht

Genderidentiteit: is het voortdurend aanwezige besef of je man of vrouw,

jongen of meisje bent

De meeste "genderdysforie" kinderen komen vanaf deze leeftijd in de 'problemen' (Het geslacht en de genderidentiteit komen niet overeen.)

Opdrachten caroussel

• Vijf groepen
• Op elke tafel ligt een A4 met een ontwikkelingsgebied
• Schrijf in 10 minuten de belangrijkste kenmerken van het jonge schoolkind voor het desbetreffende ontwikkelingsgebied. GEBRUIK HET BASISBOEK!
• Presenteer in 3 minuten aan de klas.

Vooruitblik volgende les

• Oudere schoolkind (8-12 jaar).
• Werken aan eindopdracht en presentatie.

Huiswerk volgende les

Neem iets mee (bijv. speelgoed) waarbij jij een fijne herinnering hebt aan jouw basisschooltijd.

Denk alvast na: 

• Leg uit waarom je dit hebt meegenomen. 
• Kan je de herinnering koppelen aan één of meer van de vier basisdoelen? Hoe?

Belangrijke data GPM238D

Presenteren voor de klas: 

• 3 oktober 2023 tijdens de les

Inleveren eindproduct en individueel verslag:

• 12 oktober 2023, 23.59 uur via Its Learning

Informatieavond:

• Dinsdag 10 oktober 2023. 
• Inloop: 18:00 uur
• Start: 18:30 uur
• Opruimen: 19:30-20:00 uur

Belangrijke data GPM238E

Presenteren voor de klas: 

• 2 oktober 2023 tijdens de les

Inleveren eindproduct en individueel verslag:

• 12 oktober 2023, 23.59 uur via Its Learning

Informatieavond:

• Dinsdag 10 oktober 2023. 
• Inloop: 18:00 uur
• Start: 18:30 uur
• Opruimen: 19:30-20:00 uur

Lesdoelen behaald

Benoem een kenmerk van de ontwikkeling van het jonge schoolkind. Welk ontwikkelingsgebied kan je hieraan koppelen?

Op welke manier kun je met het jonge schoolkind werken aan de pedagogische basisdoelen?