Magnetisme > Les 2

• Techniek
• Basisschool
• Groep 6-8

groep 5/6

onderscheiden voorwerpen die wel of niet magnetisch zijn

magnetisme is een eigenschap van materialen

magneten hebben een noord- en zuidpool

Tule.slo: Kerndoel 42

  De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en

natuurkundige verschijnselen, zoals licht, geluid, elektriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur.

wat doen de kinderen?

Bij magnetisme: 

De kinderen onderzoeken en benoemen welke materialen wel of niet magnetisch zijn.

Ze werken met kompassen en ervaren dat magneten een noord- en zuidpool hebben.

Ze onderzoeken de aarde als magneet.

de leerkracht doet

De leraar zorgt voor magneten en voorwerpen van verschillende materialen en laat kinderen onderzoeken welke materialen magnetisch zijn en welke niet.

Zij vraagt de kinderen of ze een idee hebben waarvan magnetische voorwerpen zijn gemaakt.

Zij introduceert het begrip metaal.

Zij zorgt voor kompassen waarmee kinderen ervaren dat magneten een noord- en zuidpool hebben, en dat de aarde dus ook een magneet is.

groep 7/8

elektrische stroom wekt een magneetveld op (spoel)

een bewegende magneet wekt een elektrische stroom op (dynamo)

wat doen de kinderen?

De kinderen gaan op zoek met kompasjes in stroomcircuits en ontdekken dat magneetvelden worden opgewekt.

Ze ervaren dat elektriciteit en magnetisme via beweging gekoppeld zijn.

Ze hanteren dit door een magneet te bewegen en zo een dynamo te onderzoeken of te bouwen die stroom opwekt.

de leerkracht doet:

De leraar zorgt voor materialen om een stroomkring te maken en te onderzoeken met kompassen.

Zij wijst de kinderen op het magneetveld dat langs een stroomdraad ligt, en de mogelijkheid om metalen te magnetiseren door een spoel te bouwen.

Zij bekijkt met de kinderen een dynamo en koppelt hier magnetisme aan stroom.

Verwonderplaat

Hoe heet dit metaal?

1. Magnesium
2. Stalagmiet
3. IJzer (Ferro)
4. Magnetiet

Wat weet je nog
van magnetiet?

Dit beest leeft...

1. in Friesland
2. op de Noordpool
3. op de Zuidpool
4. zojuist nog bij de kapstok gezien!

Dit beest leeft

1. Op de Zuidpool
2. Op de Noordpool
3. Als een keizer
4. In de vriezer

Dit verschijnsel
heet het ...

Stuur een afbeelding van het Noorderlicht in

Magnetisch veld van de Aarde

De aarde trekt 

dus ook ijzer aan

Je ziet dat

de magnetische lijnen

lopen van de Noord-

naar de Zuidpool

Wat gebeurter?

Wat heeft dit te maken met 

+ en -

met 

elektronen, protonen

Waarom trekt het aan, of stoot het af?

+ en -

Wat zie je?

De 

aardkern 

is 

van 

(gesmolten)

ijzer.

Dit 

veroorzaakt 

magnetisme

op Aarde.

Klopt dit wel?

In Turkije? Nee joh! In het oude Griekenland ligt een gebied genaamd Thessalië.

Dat bevat meerdere regio's, waaronder Magnesia. (Zo heette het vroeger)

Daar vindt men in de rotsen, gesteente en de bergen het edelmetaal Magnetiet.

Een gesteende met ijzer dat van nature magnetisch is.

Magnes

In de oudheid schrijft de Romeinse schrijver Plinius de Oudere over een 'magneetsteen', die genoemd zou zijn naar Magnes, een Kretenzische schaapherder die het mineraal op de berg Ida vond. Hij merkte dat de spijkers in zijn schoenen en de ijzeren kop van zijn staf door het gesteente waar het mineraal in zat aangetrokken werden.

Mooi verhaal, maar de waarheid?

Misschien trekt dit verhaal je aan, of stoot het af.

De aarde is ook een magneet

De noordpool en de zuidpool van de aarde kunnen ook voorwerpen van ijzer aantrekken.

Net als een magneet.

Dit kun je goed zien op een kompas. 

De aarde is ook een magneet

De ene kant van de ijzeren naald wijst altijd naar de noordpool.

De andere kant wijst altijd naar de zuidpool.

Heel belangrijk, bijvoorbeeld als je midden op zee bent, in de bergen of in een groot bos.

Met een kompas weet je dus altijd of je de goede kant opgaat. 

Zo werkt een kompas

Kompas aflezen, de weg vinden

Wanneer is dit handig?

Kompas

in je iPhone?

Google Kaarten

>

Rechts

boven

>

Vogels hebben een kompas vanbinnen om de weg te vinden!

Aan de slag:

• Onderzoek.
• Maak zelf een kompas.
• Maak een doolhof.
• Magnetics.

Onderzoek 

Wat heeft een magneet te maken met elektrisch koken?

Wat heeft een magneet te maken met een autosloperij?

Wat heeft een magneet te maken met een motor?

Wat heeft een magneet te maken bodemonderzoekers?

Wat heeft een magneet te maken met een aquarium?

Wat heeft een magneet te maken met kastdeurtjes?

Wat heeft een magneet te maken met reisspelletjes?

Kompas:

• Neem een kurk.
• Laat de kurk drijven in een bakje water.
• Strijk de naald steeds in dezelfde richting over de magneet.
• Leg de naald voorzichtig op de kurk en kijk wat er gebeurt.
• Kijk op de echte kompas. 

Nodig: magneetje, gelamineerd doolhof, puniase

Teken met whiteboardstift een doolhof.

Neem een magneetje, houd deze aan de onderkant van het vel. 

Plaats de puniase direct boven de magneet. Door voorzichtig met de magneet te schuiven, schuift de  punaise mee.

Laat de punaise starten bij het begin van het doolhof. 

Zoek je weg naar de uitgang. 

Gelukt? Veeg het doolhof uit met vochtige doek.

Maak iets met de magnetics.

Noem 1 ding wat
je geleerd hebt,
deze les

Bedankt voor je inzet.

• Schuif je stoel aan
  
• Ruim je spullen op
  
• Verlaat het lokaal rustig