Stemmingsstoornissen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2,3

Depressieve en bipolaire stemmingsstoornissen

Doelen voor deze les:

1.Je kan benoemen wat een depressie is

2. Je kan 3 verschillende soorten stemmingsstoornissen benoemen

3.Je kan de meest voorkomende behandelvormen benoemen

4.Je kan 4 verpleegkundige aandachtspunten benoemen

Wat is een stemmingsstoornis?

Wat is een stemmingsstoornis?

• Verzamelnaam voor psychische aandoeningen waarbij de gemoedstoestand van de zv ziekelijk verstoord is of niet past bij de situatie waarin die zich bevindt.
• Er is sprake van een stemmingsstoornis als een van deze emoties (verdriet, droefheid, vreugde, enthousiasme) heviger, langduriger en vooral anders van karakter zijn 

Wanneer spreken we van een stemmingsstoornis?

Wanneer sombere of vrolijke perioden heviger en langdurig optreedt dan normaal en vooral anders van karakter is

Vier stemmingsepisoden (episode = periode van verstoorde stemming)

• Depressieve episode
• Manische episode 
• Hypomane episode 
• Gemengde episode 

Verschillende stemmingsstoornissen

• Depressieve stoornis
• Bipolaire stoornis
  
• Hypomane stemmingsstoornis
  
• Dysthyme stoornis (een chronisch depressieve stemming)
  
• Seizoensgebonden depressie
  
• Postnatale depressie
  

wat zijn kenmerken van een depressie?

Oorzaken

• Lichamelijke aandoeningen
• Erfelijke factoren/bepaalde kwetsbaarheid
• Voedingstekorten
• Medicijnen
• Belangrijke levensgebeurtenissen

          Ruzies
          Verhuizingen
          Ziektes

          Veranderende maatsch rol

          Verlies van dierbare
      

Lichamelijk gebied

* Wees de startmotor

• praat de cliënt uit bed
• stimuleer hem zich te verzorgen en in beweging te komen
• toon begrip voor het feit dat de cliënt het niet op kan brengen, maar ga hier niet in mee       
• stel je rustig en geduldig maar wel vastberaden op
• neem de ADL niet over als de cliënt dit zelf nog kan

vervolg

* Handhaven van dag/nacht ritme

* Voldoende goede voeding (vezelrijk)

* Begeleiden bij gebruik van medicijnen (observeren) 

Psychisch gebied

* Accepteren

* Veiligheid

* Vertrouwen /vertrouwensrelatie

* Angsten onderkennen gevoelens laten uitspreken; empathische houding

* Wees alert op tekenen van suïcidaliteit (ook medicatie-inname)

* Voorlichting geven aan zorgvrager/ mantelzorg

* Veelvuldige, korte contacten

Behandeling depressie

• Medicijnen

• Therapieën
• Lichttherapie
• Psychotherapie
• Elektroconvulsietherapie
• Slaapdeprivatie
• Resocialisatieprogramma
• Psycho educatie/ signaleringsplan

Bipolaire stoornis

• De stemming beweegt zich tussen 2 externe tegenpolen

        > Manie

        > Depressie

• 250.000 mensen hebben dit in Nederland
• Hoge mate van comorbiditeit met angsstoornissen en middelenmisbuik
• Eerste klacht tussen 16 en 26 jaar

Kenmerken Manie

• De persoon heeft opgeblazen gevoel van eigenwaarde of grootheidsideeën
• Een afgenomen behoefte aan slaap
• Spraakzamer dan gebruikelijk of heeft drang om te spreken.
• Drukke, jagende gedachten
• Gemakkelijker afgeleid dan gewoonlijk
• De persoon onderneemt meer doelgerichte activiteiten (dit kan zowel sociaal, op het werk of op school, of seksueel zijn) of psychomotorische agitatie (lichamelijke rusteloosheid; iemand beweegt meer en onrustiger).
• De persoon houdt zich overmatig bezig met aangename activiteiten waarbij een grote kans bestaat op pijnlijke gevolgen (bijvoorbeeld ongeremd koopwoede, seksuele indiscreties, of zakelijk onverstandige investeringen).
• Duidelijke beperkingen op het gebied van werk, normale sociale activiteiten of relaties met anderen;
• De manische periode maakt ziekenhuisopname noodzakelijk om schade voor zichzelf of anderen te voorkomen

Er kan sprake zijn van psychotische kenmerken

Verpleegkunde/ verzorgende zorg

bij (hypo-)manie

• let op effecten van medicatie
• let op vocht- en zout inname bij lithium (lithiumintoxicatie)
• biedt een prikkelarme omgeving
• neutrale en rustig sprekende toon
• gebruik korte zinnen
• wees duidelijk
• herhaal
• ga niet in discussie
• behoed voor uitputting

Behandeling 

• Medicatie zoals: Lithium, Valproïnezuur, Carbamazepine
• Psycho-educatie 
• Counseling (korte begeleiding in het hier en nu)
• Psychologische behandeling

Depressie is een

1. Angststoornis
2. Persoonlijkheidsstoornis
3. Stemmingsstoornis
4. Eetstoornis

Depressie kan veroorzaakt worden door:

1. Erfelijke aanleg en hormonen
2. Ingrijpende gebeurtenis in het leven
3. Sommige ziektes en medicijnen
4. Alle bovenstaande

Iemand die manisch is heeft (een)

1. angststoornis
2. schizofrenie
3. stemmingsstoornis
4. persoonlijkheidsstoornis

Waar moet je op letten als patiënten lithium slikken?

1. Of iemand genoeg drinkt.
2. Of iemand niet teveel afvalt.
3. Of iemand nog een goed stoelgang heeft.
4. Of iemand niet te veel aankomt.

Wat zijn symptomen van een depressie

1. Verminderde eetlust en neerslachtigheid
2. Concentratieproblemen
3. Verlies van interesse en plezier
4. Alle bovenstaande symptomen

Wat zijn de symptomen van een bipolaire- stemmingsstoornis? (Kunnen meerdere antwoorden goed zijn)

1. Het bestaat uit een manische periode en een depressieve periode
2. Vaak komt meteen na een manische periode een depressieve periode
3. Je bent continu slecht en hebt continu negatieve gedachtes
4. Een bipolaire stoornis begint vaak tussen het 15e en 30e levensjaar, maar kan ook op latere leeftijd beginnen

uitingen van een manie

1. afvlakking emoties
2. geen zin om uit bed te komen
3. Alles moet volgens een bepaalde volgorde
4. euforie

Evaluatie:

1.Je kan benoemen wat een depressie is

2. Je kan 3 verschillende soorten stemmingsstoornissen benoemen

3.

3.Je kan de meest voorkomende behandelvormen benoemen

4.Je kan 4 verpleegkundige aandachtspunten benoemen