10.1 Politiek-maatschappelijke stromingen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Politieke maatschappelijke stromingen

Kenmerkende aspecten

- De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme 
- De opkomst van emancipatiebewegingen 
 

1921

1929

1933

1948

1935

1958

1922

1815 Congres van Wenen

1. Einde tijdperk Napoleon (Waterloo)
   
2. Overwinnaars (Engeland, Pruisen, Rusland, Oostenrijk-Hongarije), ook wel ‘Het concert van Europa’, bepalen de kaart van Europa
3. Oude macht van vóór Napoleon wordt waar mogelijk hersteld (restauratie), zelfs de oude macht van vóór de Franse Revolutie.

1815 Congres van Wenen

• Overal in Europa koninkrijken o.l.v. (verlicht) absoluut vorsten
  
• Overal in Europa herstel van de adel
  
• Overal in Europa herstel van de kerk
  
• Overal in Europa herstel van de standenmaatschappij
• Dit noem je het conservatisme (terug naar het oude, het oude bewaren)
  

Toch broeit overal in Europa het verzet hiertegen…in de vorm van politiek-maatschappelijke stromingen

Leg met 2 voorbeelden uit dat de afspraken op het Congres van Wenen (1814-1815) tot doel hadden om de situatie van voor de Franse Revolutie te herstellen (restauratie)

Concert van Europa

Duurde van 1815 tot 1848

Bondgenootschap Oostenrijk, Pruisen, Rusland en Verenigd Koninkrijk.

Vrede bewaren en revoluties voorkomen.

Leg het verband uit tussen de democratische revoluties en de opkomst van nieuwe politieke stromingen in de 19e eeuw zoals het liberalisme en het nationalisme

Noem 2 uitgangspunten van het conservatisme

Noem 4 uitgangspunten van het liberalisme

Hermanndenkmal 1838-1875

Wat was de grondgedachte van het nationalisme?

1. recht op een soeverein
2. gelijkheid
3. strijden voor je landsheer
4. recht op een eigen staat

In hoeverre heeft het marxisme zijn eigen theorie (dat er een klasseloze maatschappij zou ontstaan) weten te ondermijnen?

Na de dood van Marx ontstond een richtingenstrijd. Welke?

Leg uit waardoor het marxisme en nationalisme elkaars 'aartsvijanden' waren

Leg uit dat Marx een voorbeeld is van het kenmerkend aspect dat in deze paragraaf centraal staat

Confessionelen

 

• Net als de liberalen en de socialisten hadden ook de confessionelen hun eigen partijen; de ARP en de RKSP.
  
• De confessionelen verzetten zich tegen de groeiende invloed van niet-christelijke
  

ideeën in de politiek.

• De aanhangers van de ARP werden kleine luyden genoemd. Dit waren mensen met weinig inkomen, zoals landarbeiders en kleine winkeliers.
  

Welk verband is er te noemen tussen industrialisatie en de groeiende politieke en economische macht van de burgerij?

Geef twee voorbeelden van geslaagde revoluties tegen autoritaire monarchieën in de 19e eeuw

Je kunt het liberalisme zien als erfgenaam van de verlichting en als reactie op het absolutisme. Leg beide verbanden uit!

Bekijk de bron. Zowel liberalen, nationalisten en socialisten zouden inspiratie kunnen halen uit dit schilderij. Leg dit uit met beeldelementen!

Nationalisme

https:

https:

W.A. Scholten

https://www.npostart.nl/de-ijzeren-eeuw/08-07-2016/VPWON_1262795