Oefentoets H8

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Oefentoets H7 +H8 en §9.1 

Deel 1: kennis

Wat is de industriële revolutie

1. Overgang van een economie die draait om landbouw naar een economie die zich kenmerkt door machinale massaproductie in fabrieken
2. Samenleving waarin de meerderheid van de mensen in fabrieken werkt en in steden woont.
3. Verschijnsel waarbij ondernemers streven naar het maken van zoveel mogelijk winst door het fabrieksmatig produceren van goederen
4. Het streven van West-Europese landen naar het bezit van zo groot mogelijke koloniaal rijk.

Wat is het verband tussen de landbouwrevolutie en de industriële revolutie

Wat is het verband tussen de landbouwrevolutie en het ontstaan van huisnijverheid.

Noem drie factoren die zorgden voor economische groei in Engeland die de Industriële Revolutie mogelijk maakten.

Welke nieuwe sociale groep ontstond door de Industriële Revolutie?

1. Vrouwen
2. Adel
3. Arbeidersklasse
4. Geestelijken

Wat is geen gevolg van de industriële revolutie

1. Modern Imperialisme
2. Urbanisatie
3. Sociale Kwestie
4. Landbouwrevolutie

Toon met twee voorbeelden het economisch verband aan tussen de industriële revolutie en het modern imperialisme van de negentiende eeuw. (2p)

Wat is het liberalisme?

1. Politieke stroming die opkomt voor zoveel mogelijk gelijkheid voor alle burgers.
2. Politieke stroming die opkomt voor zoveel mogelijk vrijheid voor alle burgers.
3. Economische stroming die opkomt voor zoveel mogelijk vrijheid voor alle burgers.
4. Economische stroming die opkomt voor zoveel mogelijk gelijkheid voor alle burgers.

Wat hoort er NIET bij het liberalisme?

Wat hoort er NIET bij het liberalisme?

1. Liberalen zijn voorstander van economische vrijheid en eigen verantwoordelijkheid.
2. Liberalen willen een belangrijke rol voor de overheid in de economie om te zorgen voor meer gelijkheid.
3. Individuele vrijheid is belangrijk, mensen mogen dus zelf weten welke cultuur zij naleven.
4. Linkse liberalen willen meer invloed voor burger maar rechtse liberalen niet.

Europese burgers zijn steeds trotser op hun eigen land = nationalisme. Ze voelen zich ook beter dan veel landen = superioriteitsdenken en vinden daarom overheersing gerechtvaardigd. 

Europese landen zoeken een afzetmarkt voor de vele producten die de industriële revolutie oplevert. 

Europese landen concurreren met elkaar om wie de meeste macht heeft 

Door de industriële revolutie zijn er veel grondstoffen nodig om de machines draaiende te houden 

Economische oorzaak modern imperialisme 

Politieke oorzaak modern imperialisme 

Culturele oorzaak modern imperialisme 

Eigen bezit

Investeren in schepen 

Vervoeren producten

Investeren in machines en grondstoffen

Winst door goederen verhandelen

Productie van goederen en diensten

Modern kapitalisme

Handelskapitalisme

Nationalisme is:

1. Een eigen staat voor je land willen.
2. Een grote liefde hebben voor je eigen volk.
3. Een leger hebben om je eigen volk te verdedigen.
4. Niet zwakker willen zijn dan andere volken.

Geef een voorbeeld van nationalisme zorgde voor eenwording in Europa in de 19e eeuw.

Geef een voorbeeld hoe het nationalisme resulteert tot het uiteenvallen van staten.

16e en 17e eeuw 

Alleen de kustgebieden bezet doormiddel van factorijen. Handelen met de lokale bevolking 

Kritiek van lokale en eigen bevolking op praktijk in de koloniën

Racisme, uitbuiting, genocide 

Belangrijkste doelen: Handel, godsdienst verspreiden en macht vergroten. 

Belangrijkste doelen: economische uitbuiting, nieuwe afzetmarkt en aanzien van het eigen land verhogen 

19e eeuw 

De gehele kolonie bezet

Kolonialisme (imperialisme) 

Modern Imperialisme 

Indochina (Viëtnam, Cambodja) en Grote delen van Afrika (bv. Algerije) 

Indonesië en Suriname 

Congo, Kameroen en Namibië 

India, Pakistan, Zuid-Afrika 

Nederland 

Engeland 

Frankrijk

Andere Europese landen

De Britse dichter Kipling had het over 'the white mans' burden'. Wat bedoelde hij hier mee

1. Dat witte mensen het veel zwaarder hadden dan mensen van kleur
2. Dat de witte bevolking superieur was aan de koloniale bevolking en daarom de koloniale bevolking moest opvoeden
3. Dat witte mensen in de koloniale gebieden met veel haat te maken kregen
4. Dat witte mensen zichzelf onterecht heel zielig vonden.

Waarom waren slechte levensomstandigheden voor arbeiders een logisch gevolg van de industrialisatie

In de samenleving ontstond een discussie over de problemen van de arbeiders en hoe deze moesten worden opgelost. Hoe noemen we deze discussie?

1. Emancipatie
2. Socialisme
3. Sociale kwestie
4. Urbanisatie

Geef minstens drie voorbeelden van de slechte werk- en leefomstandigheden van arbeiders in de fabrieken.

Waarom waren ook liberalen voorstander van betere levensomstandigheden voor de arbeiders

1. Ze zagen dit als taak van God
2. Uit liefdadigheid
3. Ze waren bang voor revolutie
4. Ze waren bang voor een opstand van de arbeiders

Noem een overeenkomst en een verschil tussen het communisme en de sociaaldemocratie

Wat is geen voorbeeld van een emancipatiebeweging

1. Liberalen
2. Sociaaldemocraten
3. Communisten
4. Feministen

KA 35

KA 36

KA 31

KA 32

KA 33

KA 34

1848, 1887, 1917, 1919, enz.....  

Overgang van een economie die draait op huisnijverheid/landbouw naar een economie die zicht kenmerkt door machinale massaproductie in fabrieken.

Beweging die opkomt voor een samenleving met weinig bemoeienis van de overheid 

Beweging die opkomt voor de rechten van arbeiders 

Beweging die opkomt voor de rechten van vrouwen.

Beweging die strijd voor de rechten van protestanten en katholieken

Feministen

Confessionelen

Socialisten

Liberalen

Wat is de schoolstrijd?

1. De strijd om het openen van bijzonder onderwijs
2. De strijd om het sluiten van bijzonder onderwijs
3. De strijd om het recht op subsidie voor bijzonder onderwijs
4. De strijd om het recht op subsidie voor openbaar onderwijs

Welk begrip past het best bij de Tweede Industriële Revolutie?

1. stoommachine
2. ijzer
3. atoomkracht
4. elektriciteit

Wat is een kenmerk van een moderne massasamenleving?

1. Gebruik van massamedia
2. Snel verplaatsen van mensen en vracht
3. Snel verspreiden van ideeën
4. Alle antwoorden zijn juist

Noem drie ontwikkelingen die opvallen rond 1900.

Noem een voordeel en een nadeel van de moderne massasamenleving in 1900.

Deel 2: bronvragen

Naast de 'discussies over de sociale kwestie' past deze bron ook bij andere kenmerkende aspecten van die tijd.
Toon dit aan voor twee kenmerkende aspecten, telkens met een verwijzing naar de bron.

Stel: je doet onderzoek naar de gevolgen van kinderarbeid in Nederland in de negentiende eeuw en je hebt twee onderzoeksvragen:
- Wat waren de werkomstandigheden van kinderen in fabrieken?
- Welke bijdrage leverde J.J. Cremer aan de discussie over de 'sociale kwestie'?
Je vindt deze bron, maar je twijfelt aan de bruikbaarheid van de bron voor een van je onderzoeksvragen. Maak duidelijk voor welke onderzoeksvraag de bron de meest bruikbare informatie bevat en voor welke onderzoeksvraag de bron minder bruikbare informatie bevat.

Een interpretatie:
Tjerk Bottema neemt met deze prent stelling in een politieke kwestie uit die tijd.
Ondersteun deze interpretatie door:
- de politieke kwestie te noemen die in de prent naar voren komt en
- met de prent uit te leggen welke mening de tekenaar daarover hier weergeeft en
- aan te geven bij welke politieke stroming hij zich daarmee aansluit.

Gebruik de bron.
Een interpretatie: Kuyper neemt met deze toespraak stelling in een politieke kwestie uit die tijd.
Ondersteun deze interpretatie door:
- de politieke kwestie te noemen die in de toespraak naar voren komt en
- met een verwijzing naar de bron uit te leggen op welke manier Kuyper zijn doel in deze kwestie hoopt te bereiken.

Gebruik bron 1.
In deze toespraak komen twee motieven voor de Europese bemoeienis met Afrika omstreeks 1880 naar voren.
Noem die twee motieven en geef per motief aan hoe dit uit de toespraak blijkt.

In 1869 werd de onderzeese telegrafiekabel voltooid tussen Groot-Brittannië en India, toen de belangrijkste Britse kolonie. Door deze kabel konden nu over lange afstand berichten worden verstuurd.
Leg uit dat de aanleg van deze telegrafiekabel past bij het modern imperialisme.

Ondersteun de beweringen (zie bron) telkens met een verschillend argument van Belle van Zuylen en geef daarna aan op welke politiek-maatschappelijke verandering in de negentiende eeuw Belle van Zuylen vooruitliep.

De bouwwerken in de bron zijn opgenomen op de werelderfgoedlijst van UNESCO en staan in willekeurige volgorde
Zet deze bouwwerken in de juiste chronologische volgorde, van vroeger naar later.
Noteer alleen de nummers.

In 1878 werden in Nederland twee volkspetities gehouden, die in totaal door bijna 500.000 burgers werden ondertekend. In de petities werd koning Willem III opgeroepen om een nieuwe onderwijswet niet te ondertekenen, zie bron

Leg uit, telkens met een verwijzing naar een passage in de bron:
 door welke politiek-maatschappelijke stroming het initiatief voor deze petitie werd genomen en
 tegen de opkomst van welke politieke stroming de petitie zich in dezepassages vooral richtte.

Deel 3: volgorde

1

2

3

4

5

6

Paus roept op tot kruistochten

Columbus komt aan in Amerika

VOC wordt opgericht

Moslims veroveren

Spanje

Nederlands- Indië wordt kolonie

Ceasar verovert Gallië

1

2

3

4

5

6

Europese kruisridders 'ontdekken' specerijen

Verlicht despoot

Frederik de Grote introduceert de aardappel

eerste boeren vestigen zich langs de Nijl

Venetië wordt rijk van de handel tussen Europa en Azië

langs de limes ontstaan handelsposten

Leeds groeit door de wolindustrie

Kiesrecht op basis van kentekenen van geschiktheid 

Censuskiesrecht 

Algemeen kiesrecht voor vrouwen 

Algemeen kiesrecht voor mannen 

1

2

3

4