week 40 vast paragraaf 2.2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom bij geschiedenis

Binnen= beginnen:

• Ga rustig zitten op je plek volgens de klassenplattegrond.


• Pak alvast je leerboek en schrift en start met lezen van paragraaf 2.2

Instap

Wie woonde hier?

klassengesprek: hoe oud is dit huis denk je?

Wie woonde hier?

Waar staat het nu?

Is dit huis een primaire of secundaire bron?

Vandaag

1. Lesdoelen (5 min)


2. herhaling vorige week (10 min)
3. Uitleg paragraaf 2.2 (15 min)
4. Informatie bezoek Masamuda (10 min)
5. afsluiten (5 min)

Leerdoel

Na deze les:

• Kan ik minimaal drie gevolgen noemen van het ontstaan van de landbouw.
  
  
• Kan ik vertellen wat Masamuda is en wat ik daar ga doen.
  

Herhaling 

herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen

De jager-verzamelaars waren nomaden. Wat zijn nomaden?

1. Mensen die op één plek blijven wonen
2. Mensen die rondtrekken op zoek naar voedsel
3. De eerste boeren
4. Soort insecten

Een evolutie kun je het best omschrijven als een..

1. Een verandering
2. Een langzame verandering
3. Een snelle verandering
4. Het ontwikkelen van de mens

Is jullie geschiedenisboek een primaire of secundaire bron?

1. Primair
2. Secundair

Primaire of secundaire bron?

1. Primaire
2. Secundaire

Hoofdstuk 2: Jagers, boeren en farao's

2.2 De landbouwrevolutie

De landbouw ontstaat

• Rond 9000 V.C. ontstaat de eerste landbouw in het Midden-Oosten. 

• De oorzaak daarvan is het veranderen van het klimaat  (kouder en droger)-> gevolg -> er groeiden minder korrels in de natuur.
• Maar die wilde graankorrels, die kun je in de grond stoppen en dan groeit er een plant met nieuwe korrels -> hé, ik kan op deze plek blijven, want er is eten (gevolg)

• Mensen gingen permanent ergens wonen en dit had ook weer grote gevolgen. 

Zaaien en oogsten van gewassen (bv. graan) noemen we akkerbouw.

Dieren houden noemen we veeteelt.

Een landbouwsamenleving

• Er ontstond een nieuwe soort samenleving: de landbouwsamenleving (= een samenleving waarin landbouw het belangrijkste middel van bestaan is).

• Jagen en verzamelen bleef nog wel belangrijk.

Bedenk een gevolg:

Je leeft niet meer als nomade, maar als boer. 

Leerlingen beurt geven

Op het bord een minimap of schema maken

Gevolgen van de landbouw

1. Mensen wonen op een vaste plek (er ontstaan dorpjes).
   
2. Er kwamen stevige boerderijen.
   
3. Er werden tempels en grafmonumenten gebouwd.
   
4. Er werden andere werktuigen gebruikt, zoals een ploeg.
5. Mensen kregen bezittingen.

Onstaan van een elite

• De ene boer heeft meer bezittingen of een grotere oogst dan andere boeren: er ontstaat een hiërarchie 

• Hiërarchie ⮕ één persoon heeft meer macht en invloed dan de andere in de samenleving

• Hoogst in de hiërarchie ⮕ elite 

Verspreiding van de landbouw

• De kennis van de landbouw werd doorgegeven.

• Rond 5300 v.Chr. komen de eerste boerenculturen in Nederland.

• Een cultuur is een groep mensen met dezelfde gewoonten en tradities.

Bandkeramiekcultuur (rond 5300 v.Chr. in het zuiden van Nederland.)

Trechterbekercultuur (rond 3500 v.Chr. in het noorden van Nederland.)

Wat zijn hunebedden?

1. Een bedrijf dat heerlijke, zacht bedden verkoopt.
2. Oude bidplaatsen in Groningen.
3. Niet een bed van jou, maar van hun.
4. Oude, gestapelde grafstenen in Drenthe.

De trechterbekercultuur is vooral bekend om de hunebedden. Dat waren begraafplaatsen.

Vlaardingercultuur

• Periode tussen 3.500 v.Chr. en 2.500 v.Chr. 
• Leefden langs de getijdenkreken (= watergeul met eb en vloed) van de Maasmond Delta (= een delta is een waaier van zand en vertakkingen van rivieren aan het einde van een rivier. 
• Beperkte landbouw - bleven jagen en vissen

• De verandering van jager en verzamelaar naar boer was zo groot dat we spreken van de landbouwrevolutie.

• Een revolutie is een grote verandering in een korte tijd.

'Het klimaat veranderde'
Is dit een oorzaak of een gevolg van de landbouwrevolutie?

1. Oorzaak
2. Gevolg

OORZAAK - GEVOLG

Noem minimaal 3 gevolgen van het ontstaan van landbouw

Eigenlijk was de landbouwrevolutie niet een 'echte' revolutie, wanneer je kijkt naar de kenmerken van een revolutie (= grote snelle verandering). Waarom niet?

Even terug naar het begin van de les: Wie woont hier?

Masamuda, 

Archeologisch erf in Vlaardingen

Wie: elke brugklas

Wat: Zelf onderzoeken hoe de eerste boeren leefden.

Waar: Masamuda in de Broekpolder (klein stukje rechts  van de Polderpoort)

Wanneer: Op 9 of 10 oktober (kijk goed wanneer jouw klas gaat)

Waarom: zelf ervaren hoe het leven in de Prehistorie was en leren hoe wij aan deze informatie komen.

Hoe: Je gaat zelf op de fiets, laat je tas in je kluisje.

Welke klas gaat wanneer?

LV1A 10 okt.  9.55 uur aanwezig

LV1B 10 okt   8.55 uur aanwezig

LV1C 9 okt     12.55 uur aanwezig

LV1D 9 okt     10.55 uur aanwezig

LV1E 9 okt      8.55 uur  aanwezig

TT1Y 10 okt    10.55 uur aanwezig

TT1Z 9 okt       9.55 uur aanwezig

Masamuda, 

Archeologisch erf in Vlaardingen

Wat ga je precies doen?

• In groepjes van 4, maak je de opdrachten in een werkboekje.
  
• Dit werkboekje met de opdrachten krijg je ter plekke van de docent en je levert dit einde van het bezoek in.  
  
• Resultaat komt in Magister.
  
• Trek kleding en schoenen aan die VIES mogen worden!
• Wij zijn te gast en er zijn vrijwilligers die ons gaan helpen en uitleg gaan geven. 

Dit begrijp ik nog niet zo goed: