TEKSTTONEEL | LES 1 Introductie Teksttoneel

• Drama
• MBO
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-3
• Studiejaar 1

TEKSTTONEEL | LES 1

Introductie Teksttoneel

OPWARMER | NAMENBAL

Onze afspraken tijdens drama

1. Luister naar elkaar en praat er niet doorheen.
2. Ga voorzichtig om met elkaar en ons materiaal.
3. Blijf bij je groepje en werk samen aan de opdracht.
4. Heb respect voor elkaar.

• Telefoon in je kluisje.

Stilte vosje? = wees stil en luister naar de uitleg.

Bespreek kort de regels van drama.

Tijdens de vorige les heeft elke klas afspraken met elkaar gemaakt. Dit is een samenvatting van alle afspraken.

Theaterdiscipline of theatervorm

Een theatervoorstelling bevat vaak meer dan toneelspel alleen. Hoe je het soort theatervoorstelling noemt is afhankelijk van waar de nadruk op ligt.  Dus wat is de VORM van het soort theater. 

Theaterdiscipline of theatervorm

Bijvoorbeeld: Fysiek theater - jeugdtheater - musical - soap - cabaret/kleinkunst - poppentheater - muziektheater - danstheater - schimmenspel - teksttoneel - multidisciplinair theater - locatietheater - improvisatietheater - etc. 

Teksttoneel

Veel theatervoorstellingen starten vanuit een tekst. Een toneelschrijver kan:

- een nieuw toneelstuk schrijven.

- een bestaand toneelstuk of boek bewerken.

- De tekst in samenwerking met de regisseur en de acteurs ontwikkelen.

Vaak worden theaterteksten van een toneelschrijver uit het verleden gebruikt, omdat hun werk nog altijd relevant is: Shakespeare

Monologen en Dialogen

Voor een dialoog heb je min. twee personages nodig:

De protagonist (het personage dat iets wil bereiken)

 
De antagonist (het personage dat de protagonist tegenwerkt)

In de meeste verhalen is er sprake van een protagonist en een antagonist, denk maar eens aan een sprookje: kun je de twee partijen benoemen?

Samen lezen

Vallende Ster - Rick Dros

Vallende ster - Rick Dros

Samen lezen

In toneelteksten kom je tegen:

- Hoe de scène en de personages heten.

- Beschrijvingen van de scène en/of personages: Neventekst.

- Personage namen en hun tekst.

Spelgegevens

Belangrijk om een verhaal te begrijpen, voor zowel de acteurs als het publiek: 5 W'S/spelgegevens:

WIE?

WAT?

WAAR?

WANNEER?

WAAROM?

Opdracht 1:

• Maak een drietal.
• Verdeel de rollen en lees de tekst hardop.
• Welke spelgegevens kan je uit de tekst halen?
  Schrijf de titel van de tekst en de antwoorden op.

Belangrijk om een verhaal te begrijpen, voor zowel de acteurs als het publiek:
5 W'S/spelgegevens:

WIE? Personages

WAT? Situatie

WAAR? Locatie

WANNEER? Dag en tijd

WAAROM? Doel en motief

Soms zijn de spelgegevens niet duidelijk. TIP: Wat denk jij zelf na het lezen van de tekst?

Tekst: Excuus

Conflict

Tussen personages is er (bijna) altijd sprake van een conflict: dat hoeft niet direct een enorme ruzie te zijn maar kan ook een dilemma, misverstand, meningsverschil of probleem zijn...

Denk nog maar eens aan het sprookje van net...wat is het conflict?

Opdracht 2: Dialogen

Lees alle 4 dialogen en schrijf van elk tekst de spelgegevens op:

• Ruil bij de docent je dialoog om voor een nieuwe tekst.
• Verdeel de rollen en lees de tekst hardop. 
• Beantwoord de onderstaande vragen:

1. Welke spelgegevens haal je uit de tekst? (5 w's)

2. Wat is er aan de hand? (conflict)

• Welke tekst zou je het liefst willen spelen en waarom?

Overige 3 teksten:

- Trek je dat aan?

- Dat moest er nog een bij komen ook

- Gezellig

Afronding les 1

• Wat is het verschil tussen een monoloog en een dialoog?
  
  

Afronding les 1

• Wat is het verschil tussen een monoloog en een dialoog?
• Een monoloog is alleen voor 1 speler.
• Wat is neventekst? 

Afronding les 1

• Wat is het verschil tussen een monoloog en een dialoog?
• Een monoloog is alleen voor 1 speler.
• Wat is neventekst? 
• De aanwijzingen of beschrijvingen in een tekst, die niet worden uitgesproken.

Spanningsboog

Elke scène opbouw heeft een spanningsboog. Als er ontwikkeling in het personage zit, zit er opbouw in je verhaal. Vraag je in elke dialoog af of het personage zich ontwikkelt. 

Expositie; De 5 W’s worden duidelijk

Motorisch moment; Start conflict 

Ontwikkeling; Hoe wordt het conflict verergerd / aangepakt / geprobeerd op te lossen? 

Climax; Hoogtepunt van de spanning

Afloop; Het is duidelijk of/ hoe het conflict is opgelost en dat de scène eindigt