§1.3/1.4/1.5 Plantaardige en dierlijke cellen en hun organellen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

§1.3 Plantaardige en dierlijke cellen

h

Overeenkomsten

Verschillen

§1.4 Organellen

Chloroplast (alleen planten)

Mitochondrium

Mitochondrium

Verbrandingsorganel

Glucose --> 'energie'

Maak 44, 46, 48, 49, 51

Celkern

Celkern

- Chromosomen met DNA

- Alle informatie die nodig is om een cel te laten functioneren

- Kernlichaampje - synthese ribosomen

Endoplasmatisch reticulum (ER)

Endoplasmatisch Reticulum

Glad ER - afbraak en synthese vetten/hormomen

Ruw ER - Synthese eiwitten op ribosomen

Golgi systeem

Golgi systeem

- 'Transport organel'

- Eiwitten krijgen definitieve vorm

- Verlaat blaasje de cel - secretie/excretie/exocytose

- Blijft blaasje binnen de cel - lysosoom

           - Bevat vaak enzymen ('afbreekeiwitten')

- Wordt er een stof opgenomen - endocytose

In welk organel worden eiwitten gevouwen en voltooid?

1. Ruw ER
2. Glad ER
3. Mitochondrium
4. Golgi systeem

Wat ligt er opgeslagen in de celkern?

Welke organellen geven rode uien hun kleur?

1. Chloroplasten
2. Chloroplasten
3. Leukoplasten
4. Mitochondria

Welk organel is dit en wat vindt er plaats?

Cytoskelet

- Bepaalt de structuur van een cel

- Essentieel voor transport binnen een cel

- Motoreiwitten transporteren organellen/blaasjes

Cytoskelet zenuwcel

Membranen

- Sluit de cel/het organel af van zijn omgeving

- Nemen stoffen op en staan stoffen af

- Bestaat uit dubbele fosfolipidenlaag

        (Binas 67G3)

- Zit vol met membraaneiwitten

      Waar worden die in membranen gezet?

Maak §1.4

Opdracht 57, 59-64, 73, 74

§1.3

44 - 46, 49, 52

Maak opdrachten

§1.4

Opdracht 58-67, 69, 70, 72, 74

§1.5 Transport door membranen

Membranen

- Sluit de cel/het organel af van zijn omgeving

- Nemen stoffen op en staan stoffen af

- Bestaat uit dubbele fosfolipidenlaag

        (Binas 67G3)

- Zit vol met membraaneiwitten

      Waar worden die in membranen gezet?

Na deze les

...kun je de processen diffusie en osmose verklaren

...weet je de betekenissen van hypo-, iso- en hypertoon en wat      dit betekent voor cellen

...kun je de verschillen benoemen tussen actief en passief transport

Diffusie

Hoge concentratie --> Lage concentratie

Permeabel membraan

Osmose

Water stroomt van lage concentratie (osmotische waarde) naar hoge concentratie

Semi-permeabel membraan

Groter verschil --> Grotere osmotische druk

Practicum plasmolyse

Voordat je begint:

- Wat verwacht je te zien?

Tijdens het practicum:

- Teken drie cellen voor plasmolyse

-Teken drie cellen na plasmolyse

Schrijf ook op wat je tekent + vergroting!

Na het practicum:

- Komt je verwachting overeen met je uitkomst?

Klaar?  Kijk of hetzelfde lukt met waterpest

Osmose bij cellen

Verschillende osmotische waarden van omgeving zorgen voor verandering:

Hypotoon - lagere concentratie

Isotoon - dezelfde concentratie

Hypertoon - hogere concentratie

Dierlijke cellen

Plantaardige cellen

Welk soort oplossing gebruikten we bij het plasmolyse practicum?

1. Hypotoon
2. Isotoon
3. Hypertoon

Actief en passief transport

Membraantransport

 Cellen kunnen de hoeveelheid osmose en diffusie regelen met transporteiwitten --> passief transport

Transporteiwitten

Actief transport

Stoffen bewegen tegen de concentratiegradiënt in

Kost energie ( = ATP)

Huiswerk

Maak §1.5

77 tm 91