4V 2.3 Celmembranen en transport

H2: Cel en leven
1 / 29
suivant
Slide 1: Diapositive
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

Cette leçon contient 29 diapositives, avec diapositives de texte et 2 vidéos.

time-iconLa durée de la leçon est: 80 min

Éléments de cette leçon

H2: Cel en leven

Slide 1 - Diapositive

Paragraaf 1 Dierenwelzijn
Par 2.3: Celmembranen en transport 

Slide 2 - Diapositive

Doel en begrippen 2.3
Je leert hoe water, glucose en andere stoffen de cellen in- en uitgaan

diffusie, osmose, semi-permeabel membraan, selectief permeabel, fosfolipiden, hydrofoob, hydrofiel, isotonisch, hypotonisch, hypertonisch, plasmolyse, turgor, osmotische druk, osmotische waarde, actief transport, passief transport, endo- en exocytose.

Slide 3 - Diapositive

Lezen
Lees 2.3 blz. 57 en 58

Slide 4 - Diapositive

Bouw celmembraan

Slide 5 - Diapositive

Fosfolipiden: hydrofiele kop (water aantrekkend) en een hydrofobe staart (waterafstotend).

Slide 6 - Diapositive

Dubbele laag fosfolipiden: erg bewegelijk.
Cholesterol moleculen: remt de beweeglijkheid

Slide 7 - Diapositive

Eiwitmoleculen: transport, receptoren, soms met een koolhydraatketen aan de buitenkant.

Slide 8 - Diapositive

Celmembraan: selectief permeabel/ semipermeabel
Niet alle stoffen kunnen het membraan passeren.

Slide 9 - Diapositive

Stoffentransport
Passief transport kost geen energie, actief transport kost energie (ATP).

Slide 10 - Diapositive

Diffusie
Kleine en vetoplosbare stoffen kunnen zonder hulp het membraan passeren.
Altijd van een hoge naar een lage concentratie.
Bijv. O2/ CO2 (longen, lichaamscellen) en testosteron (lichaamscellen).

Slide 11 - Diapositive

Slide 12 - Vidéo

Geladen deeltjes, grote wateroplosbare moleculen, polaire moleculen hebben een transporteiwit nodig.
Altijd van een hoge naar een lage concentratie.
Controle door openen/ sluiten eiwitpoorten (bijvoorbeeld glucosetransport na binding insuline).
Gefaciliteerd transport

Slide 13 - Diapositive

Transport tegen de concentratiegradient in (van laag -> hoog) kost altijd energie: via een speciaal transporteiwit.
Bijv. Na+/ K+ (zenuwcellen).
Controle door openen/ sluiten eiwitpoorten.
Actief transport

Slide 14 - Diapositive

Endocytose:
opnemen van grote partikels, deeltjes die het membraan niet kunnen passeren (ijzerionen, grote vetachtige stoffen).
Na binding aan een receptor.
Blaasjes

Slide 15 - Diapositive

Fagocytose:
opnemen van bacteriën en grote deeltjes door witte bloedcellen.
Na fusie met een lysosoom kan het deeltje/ de bacterie worden afgebroken.
Blaasjes

Slide 16 - Diapositive

Exocytose: afgeven van een stof in een blaasje aan de buitenwereld van een cel.
Wordt ook gebruikt om receptoren aan de buitenkant van het membraan te krijgen.
Blaasjes

Slide 17 - Diapositive

Lezen
Lees 2.3 blz. 59 en 60

Slide 18 - Diapositive

Watertransport
Water kan deels via diffusie door het celmembraan heen. Dit is echter langzaam (door de hydrofobe binnenkant van het membraan).
Snel watertransport kan via een waterkanaal (transporteiwit).
Het proces van watertransport over een semipermeabel membraan heet osmose.

Slide 19 - Diapositive

Osmose
Hoeveel water zich verplaatst wordt bepaald door de osmotische waarde aan beide zijden van het membraan.
Osmotische waarde: hoeveelheid opgeloste stoffen in het water.
Hoge osmotische waarde: veel opgeloste stoffen.
Lage osmotische waarde: weinig opgeloste stoffen.
Water stroomt van een lage -> hoge osmotische waarde.

Slide 20 - Diapositive

Slide 21 - Vidéo

Slide 22 - Diapositive

Hypotoon/ isotoon/ hypertoon

Slide 23 - Diapositive

Dierlijke cellen
Streven naar isotone omstandigheden.

Slide 24 - Diapositive

Plantencellen

Slide 25 - Diapositive

Plantencellen
Streven naar hypertone celinhoud om druk op de celwand te houden (turgor): stevigheid

Slide 26 - Diapositive

Plantencellen
Plasmolyse: celmembraan laat los van de celwand.
Grensplasmolyse: turgor=nul maar celmembraan laat nog net niet los

Slide 27 - Diapositive

Doel en begrippen 2.3
Je hebt geleerd hoe water, glucose en andere stoffen de cellen in- en uitgaan

diffusie, osmose, semi-permeabel membraan, selectief permeabel, fosfolipiden, hydrofoob, hydrofiel, isotonisch, hypotonisch, hypertonisch, plasmolyse, turgor, osmotische druk, osmotische waarde, actief transport, passief transport, endo- en exocytose.

Slide 28 - Diapositive

Huiswerk
In de online methode.
Kies een leerweg (default B).
Maak 2.3 opdracht 4 t/m 8.
Maak een samenvatting van de paragraaf.
Aandacht voor de begrippen.

Slide 29 - Diapositive