B4 - Lezen - Tekstverband deel 3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Tekstopbouw en verbanden

Leerdoelen

Aan het eind van deze lessenserie:

• kun je de verschillende tekstverbanden in een tekst vinden èn benoemen (blok 3);
• kun je verschillende alineaverbanden in een tekst vinden èn benoemen (blok 4).

       

Leestoets 

woensdag 

24 januari

Inleveren 

Pecha Kucha 31 januari

Vandaag

• Huiswerk bespreken
• Teksten vergelijken
• Uitleg alineaverbanden
• Oefenen 

Opdracht 8 (p. 9)

1. a hij verwijst naar 'Een brandweerauto' (regel 1)

    b ze verwijst naar 'Brandweerlieden' (regel 6)

2. Dan kijkt hij hoe de brand in elkaar zit, waar de brandhaard is 

     en welke kant het vuur opgaat. 

3. a maar (regel 1)

     b uitspraak = Een brandweerauto is een indrukwekkende machine

         tegenstelling = hij kan niet zonder een goedgetrainde bemanning

opdracht 8 (p. 146)

4 a en, niet alleen ... maar ook

    b Brandweerlieden moeten niet alleen leren om een brand 'te lezen' en zo 

        snel mogelijk en veilig mogelijk te blussen, maar ze worden ook getraind 

        in verschillende vaardigheden. 

Het signaalwoord 'maar' betekent niet altijd dat er een tegenstelling is. 

5 a Voorbeelden (regel 8)

    b twee

    c het bieden van eerste hulp / het omgaan met verschillende stoffen

      

opdracht 8 (p. 146)

4 a en, niet alleen ... maar ook

    b Brandweerlieden moeten niet alleen leren om een brand 'te lezen' en zo 

        snel mogelijk en veilig mogelijk te blussen, maar ze worden ook getraind 

        in verschillende vaardigheden. 

5 a Voorbeelden (regel 8)

    b twee

    c het bieden van eerste hulp / het omgaan met verschillende stoffen

Aan de slag

Maken	Opdracht 9 vraag 1 t/m 3, p. 146
Hoe werk je?	Zelfstandig
Tijd	5 minuten
Daarna	Klassikaal bespreken

Tekstverbanden

Tekstverbanden zorgen ervoor dat zinnen en alinea's

met elkaar samenhangen. 

We kennen twee soorten tekstverbanden:

1) zinsverbanden (tussen zinnen en binnen zinnen)

2) alineaverbanden

Lees nu eerst blz. 187 en 188 de theorie over tekstverbanden.

Alineaverbanden - verbindingsmanieren

Alinea's kunnen op de volgende vier manieren met elkaar verbonden zijn: 

1. door het gebruik van een signaalwoord
2. door herhaling van een woord of een woordgroep
3. door overgangszinnen met een verwijzing
4. door een aankondigende zin 

Kijk aan het eind van de alinea en het begin van de daaropvolgende alinea om het type verband te ontdekken. 

Alineaverband: gebruik signaalwoord

(1) ....... Allemaal belangrijke hulpmiddelen die een mooi plaatsje hebben.

(2) Maar het belangrijkste 'wapen' van de brandweerauto is water. ...... 

Manier van verbinden alinea's: gebruik signaalwoord

Uitleg: In de eerste zin van alinea 2 staat een signaalwoord dat verwijst naar de tekst in de vorige alinea 1.  

Alineaverband: herhaling woord of woordgroep

(1) ...... Wat zijn de gevolgen voor Nederland als de zeespiegel nog verder stijgt? Een internationaal team van wetenschappers onderzocht de gevolgen van  smeltende ijskappen.

(2) Het team van wetenschappers onderzocht de gevolgen van het smelten van de Groenlandse ijskap. Na hun onderzoek ......

Manier van verbinden alinea's: herhaling woordgroep

Uitleg: Het team van ecologen staat aan het eind van alinea 1 en wordt aan het begin van alinea 2 herhaald. 

Alineaverband: overgangszin met een verwijzing

(1) ...... ‘Een chimpansee laat een taartje misschien staan als je hem een paar keer hebt gestraft. Maar als hij ermee kan wegkomen, zal hij het gebakje alsnog pakken.’ 

(2) Dat bewijst dat een aap zijn eigen emoties dus niet kan analyseren en bestempelen als goed of fout. 

Manier van verbinden alinea's: overgangszin met een verwijzing

Uitleg: Het verwijswoord Dat aan het begin van alinea 2  verwijst naar de laatste zin van alinea 1. 

Alineaverband: aankondigende zin

(1) ...... Het team van ecologen onderzocht meer dan vierenzeventig soorten grote planteneters van meer dan honderd kilo. Na hun onderzoek kwamen ze met verontrustende vooruitzichten. 

(2) Allereerst hebben vleeseters geen prooien meer en neemt hun aantal af. Daarnaast wordt het landschap veel minder divers en de grond armer, omdat planteneters geen zaden of mest meer verspreiden. 

Manier van verbinden alinea's: aankondigende zin

Uitleg: In de laatste zin van alinea 1 wordt aangegeven dat een onderzoek voor verontrustende vooruitzichten zorgt. In alinea 2 wordt vervolgens aangegeven wat deze verontrustende vooruitzichten zijn. 

Aan de slag

Maken	Opdracht 2 vraag 2 en 3, p. 188
Hoe werk je?	Zelfstandig
Tijd	7 minuten
Daarna	Klassikaal bespreken

opdracht 2 (p. 188)

2 a herhaling en/of aankondigende zin

    b De schrijver herhaalt: het team van ecologen (r. 5/6 en r. 8) 

        De laatste zin van alinea 1 kondigt aan dat een team van ecologen 

        onderzoek heeft verricht. 

3 a door een overgangszin met een verwijzing

    b In de eerste zin van de derde alinea staat: al deze factoren. Dit is een

        verwijzing naar de zinnen met vooruitzichten in de tweede alinea. 

Einde