Les 3: actief schrijven

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Lesdoel

Aan het einde van de les kun je...

benoemen wat het verschil is tussen actief en passief schrijven en kun je dit zelf toepassen.

Welke kenmerken heeft een jeugdthriller ook al weer?

1. Cliffhanger
2. Wisseling van tijd en plaats
3. Vertelperspectief
   

Wat gaan we vandaag doen?

- Herhalen kenmerken van jeugdthrillers.

- Verschil tussen actief en passief schrijven.

- Zelf aan de slag met een schrijfopdracht.

- 15 min. in stilte lezen uit je leesboek.

Cliffhanger

Een cliffhanger is een enerverende afloop van een scène, hoofdstuk of voorstelling waarbij het plot nog niet volledig wordt afgerond.

Zo wordt de spanning vergroot en wordt het publiek nieuwsgierig gemaakt naar het vervolg. 

Perspectief - vertelsituatie

De verteller vertelt het verhaal vanuit een bepaald standpunt.  Je kijkt als het ware mee over de schouder van een personage in een verhaal.
Vanuit wie en op welke manier wordt het verhaal beschreven:

1. ik-perspectief 

2. hij/zij-perspectief (personaal perspectief) 

3. wisselend perspectief (wisselend hij/zij- perspectief of wisselend ik-perspectief)

3. alwetend perspectief (verteller)

Doel van vertelperspectief 

De schrijver geeft je meer informatie, maar kan de lezer ook een beetje misleiden.

Wisseling van tijd en plaats

De schrijver kan een verhaal spannend maken door regelmatig van tijd en plaats (en perspectief) te wisselen. Dit gebeurt bijvoorbeeld aan het begin van een nieuw hoofdstuk.

Wisseling van tijd en plaats

Een verhaal wordt bijna nooit chronologisch verteld. Chronologisch = zonder wisselingen van tijd. 

In elk verhaal vind je namelijk wel een terugblik/ flashback of een vooruitblik/ flashforward.

Niet-chronologisch = als er veel of grote wisselingen van tijd plaatsvinden. Zo ontstaat spanning!

Wisselingen van plaats = als een verhaal zich op meerdere plekken afspeelt. 

Actief versus passief schrijven

Wat is actief en passief schrijven?

Bij actief schrijven, schrijf je zinnen met zo weinig mogelijk hulpwerkwoorden. Dit zorgt voor korte, ‘actieve’ zinnen. Het onderwerp van de zin staat vooraan en is 'actief' - doet iets.

Actief versus passief schrijven

Wat is actief en passief schrijven?

Bij passief schrijven, schrijf je zinnen mét hulpwerkwoorden en andere werkwoorden. Deze zinnen zijn vaak langer en het onderwerp ondergaat vaak iets. Veel gebruikte hulpwerkwoorden zijn: zijn, hebben, worden, kunnen, zullen, proberen.

Voorbeeld 1 actief/passief schrijven

Passieve zin:

Je kunt bij ons verschillende vette VR games spelen.

Actieve zin:

Je speelt verschillende vette VR games tijdens je VR experience.

Voorbeeld 2 actief/passief schrijven

Passieve zin:

De klanten kunnen door de winkelmedewerkers geholpen worden.

Actieve zin:

De winkelmedewerkers helpen de klanten.

Nu jullie...

Passieve zin:

We hebben al veel diverse uitjes verzorgd voor verschillende klassen.

Actieve zin:

Nu jullie...

Passieve zin:

We hebben al veel diverse uitjes verzorgd voor verschillende klassen.

Actieve zin:

Wij verzorgden al veel diverse uitjes voor verschillende klassen.

Nu jullie...

Passieve zin:

Er zal voor alle aanwezigen een gratis consumptie zijn.

Actieve zin:

Nu jullie...

Passieve zin:

Er zal voor alle aanwezigen een gratis consumptie zijn.

Actieve zin:

Alle aanwezigen krijgen een gratis consumptie.

Actieve en passieve zinnen

Passieve zin:

Er zal voor alle aanwezigen een gratis consumptie zijn.

Actieve zin:

Alle aanwezigen krijgen een gratis consumptie.

Tips: actief schrijven

Zorg voor een fijne, vlot leesbare tekst. Tips hiervoor zijn: 

- Gebruik het liefst korte zinnen. Merk je dat een zin heel lang wordt, knip die dan door midden en maak er 2 zinnen van.

- Wissel af. Schrijf dus niet steeds dezelfde woorden, maar gebruik ook synoniemen. Synoniem is een ander woord met dezelfde betekenis.

Probeer een tekst interessanter te maken door voorbeelden en metaforen te gebruiken.

Tips: actief schrijven

Zorg voor een fijne, vlot leesbare tekst. Tips hiervoor zijn: 

- Maak een tekst interessanter door voorbeelden, vergelijkingen en metaforen (beeldspraak) te gebruiken.

Zelf aan de slag

Schrijf een alinea over een gebeurtenis uit de kerstvakantie waarbij je actieve en passieve zinnen met elkaar afwisselt. Je mag de alinea afsluiten met een cliffhanger.

Je weet nu...

... wat het verschil is tussen actieve en passieve zinnen en je kunt dit zelf toepassen.

Lezen in je leesboek

Pak je leesboek en ga lekker lezen in je leesboek.