Th 1: B1 Verbranding en ademhaling MAX

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 2

Thema 1: Basisstof 1

  Verbranding

kenniskaart thema 1

Leerdoelen

- Je weet dat voor verbranding zuurstof nodig is en dat er

    koolstofdioxide ontstaat.

- Je kunt koolstofdioxide aantonen met een indicator. 

Practica 1: Verbranding bij een kaars

• Zet het waxinelichtje op het schoteltje en steek het aan 
•  Zet de jampot over het brandende waxinelichtje
• Beantwoord de vragen op blz. 52

   

  

DEMO door de docent

Verbranding

Bij verbranding:

- verdwijnt de brandstof en ontstaan nieuwe stoffen

- er komt energie vrij  (bijv. warmte)

                        Ook in het lichaam vindt verbranding plaats

Nodig bij verbranding

Als je een kaars brandt, verbrandt er kaarsvet. 

Voor verbranding heb je een brandstof nodig (bijv. kaarsvet)

Zet je een glas over de kaars dan zal de vlam uitgaan, dit komt omdat de zuurstof opraakt. 

Voor verbranding is zuurstof nodig.

Dit komt vrij bij verbranding

Bij verbranding komt energie vrij. 

Vormen van energie zijn: licht en warmte

Dat komt vrij bij verbranding bij een kaars 

Bij verbranding ontstaan nieuwe stoffen. 

Er ontstaat water (condens) en er ontstaat koolstofdioxide. 

Reactieschema verbranding

Dit schema ken je:

brandstof+zuurstof          water+koolstofdioxide+energie

.

WARMTE = 

LICHT=

                            WATER= 

        

 Koolstofdioxide =

           (CO2)

energie

energie

verbrandingsproduct

verbrandingsproduct

Wat is het, kies:

Energie of verbrandingsproduct

Nodig voor verbranding

Over na verbranding

Zuurstof

Koolstofdioxide

Water

(Energie)

Glucose

00:56

welke brandstof hebben de cellen in je lichaam nodig

1. zuurstof
2. koolstofdioxide
3. indicator
4. glucose

02:18

In welk gerecht zit heel veel glucose

1. patat met mayo
2. spaghetti met ketchup
3. biefstuk met sla
4. vis met wortelen

02:46

Wat kan er NIET
plaatsvinden zonder zuurstof

1. verbranding
2. ademhaling
3. hoesten
4. warmte

04:21

Wat komt vrij bij verbranding?

05:56

Wat eet jij het liefst als je gaat sporten?

Waar in het lichaam
vindt verbranding plaats?

1. in het spierstelsel
2. in het verteringsstelsel
3. in alle levende cellen in het lichaam
4. In de spiercellen en dan wordt de energie vervoerd naar de rest van het lichaam

 Verbranding in je lichaam

Op elk moment, in elke cel

-

Nodig voor

verbranding

glucose  +  zuurstof  --> koolstofdioxide + water + energie

brandstof

verbrandingsproducten

deze adem je uit

-  Krijg je binnen door

    voedsel te eten

-  Glucose wordt

    gemaakt door planten (fotosynthese)

komt vrij

- om te bewegen

- om het lichaam op

   temperatuur te houden

Wat heb je nodig voor verbranding?

1. Zuurstof
2. Koolstofdioxide
3. Energie
4. Water

Wat heb je nodig voor verbranding?

1. Water
2. Koolstofdioxide
3. Energie
4. Brandstof

Wat komt vrij bij verbranding?

1. water en koolstofdioxide en energie
2. een indicator
3. zuurstof en een brandstof
4. glucose en kaarsvet

indicator

Een indicator is een stof die een andere stof aantoont.

De indicator helder kalkwater toont koolstofdioxide aan omdat het heldere kalkwater troebel wordt. 

Practica 2: Koolstofdioxide aantonen (blz. 53)

4-tal

      • Nummer de buizen 1 t/m 4 met de stift

      • In buis 1: een pinkdikte gekookt en afgekoeld water 

      • In buis 2: een pinkdikte bruisend bronwater met prik

      • In buis 3 én 4: een pinkdikte helder kalkwater 

      • Doe de inhoud van buis 1 bij buis 3 

      • Doe de inhoud van buis 2 bij buis 4 

      

Pinkdikte

Maak opdr. 1 (blz. 53)

Practica 3: Koolstofdioxide bij een brandende kaars 

Wat gebeurt er met het helder kalkwater ? 

Wat gebeurt er met het helder kalkwater ? 

Wij gebruiken:

- een glazen potje met helderkalkwater 

- een waxinelichtje dat we aansteken

- we doen daarna het deksel op het potje

Demo 1

Demo 2

Wij gebruiken:

- een glazen potje met helderkalkwater 

- een waxinelichtje (NIET aansteken)

- we doen daarna het deksel op het potje

Waarneming:

De kaars gaat uit.

Het helder kalkwater wordt troebel.

Dit is het bewijs voor het verbrandingsproduct koolstofdioxide (CO2)

Energie:

Warmte - Het glas voelt warm aan.

Verbrandingsproduct:

Water: De binnenkant van het glas is beslagen. Er zijn waterdruppeltjes te zien.

Antwoorden:

2. Je weet niet zeker of het kalkwater troebel wordt door verbranding. Misschien komt het wel door iets anders....

3. Ja wel kalkwater, HELDER kalkwater anders kun je het niet vergelijken met het andere proefje

4. Ja er moet een kaars in, maar die steek je NIET aan

Lichamelijke inspanning

Voor lichamelijke inspanning heb je energie nodig. Hoe meer je beweegt hoe meer energie nodig is. Je spiercellen werken dan bijvoorbeeld harder, ze hebben extra glucose en zuurstof nodig. 

Je gaat daarom meer eten en je ademt sneller. Organen werken harder om al je cellen te voorzien van zuurstof en brandstof. Je hart klopt sneller, je bloed stroomt sneller en je krijgt het warmer.  

Kun jij de antwoorden van de excit tickets opschrijven/uitleggen? Dan kun je verder!

Maak zeker voor het so of het proefwerk van deze basisstof:

De test je zelf 

Die vind je in magister (leermiddelen)

Gebruik de flitskaarten

Nu volgen oefenvragen

Exit ticket:
Wat is er nodig voor verbranding?
(2 antwoorden)

Exit ticket:
Wat komt vrij bij verbranding?
(3 antwoorden)

Exit ticket:
Hoe heet een stof
die een andere stof aantoont?

Exit ticket:
Waarvan heeft je lichaam MEER nodig om te kunnen sporten? (2 antwoorden)

Noteer het reactieschema bij de verbranding van een kaars
Voor het pijltje gebruik je: -->

Verbranding in een lichaamscel: 

Wat komt vrij bij verbranding? 

Sleep die in het vak.

Komt vrij bij verbranding

Verbrandingsreactie van verbranding in elke cel van het lichaam:


.......1........ + zuurstof ==> ……………2………….. + …………3…….……….. + …………4…………
(verbrandingsproducten)

1. 1: water 4: energie
2. 1: koolstofdioxide 4: water
3. 1: glucose 3: energie
4. 1: glucose 2: water

Zo kun je een koolstofdioxide aantonen

Sleep naar de juiste positie

in de afbeelding

Indicator

Troebel

Verbranding: Dit weet/snap je!

Reactieschema van het verbrandingsproces:

Algemeen:  

Brandstof      +    zuurstof    -->     water    +    koolstofdioxide      +      energie

(brandstof)                                      (verbrandingsproducten)                 

                                                                                                                 

Auto:

Benzine      +      zuurstof     -->     uitlaatgassen                              +      energie

(brandstof)                                        (verbrandingsproducten)               (warmte + beweging)

Kaars:

Kaarsvet      +     zuurstof     -->     water     +   koolstofdioxide      +     energie

(brandstof)                                        (verbrandingsproducten)              (warmte + licht)

Lichaam:

Glucose      +       zuurstof   -->      water + koolstofdioxide           +      energie

(brandstof)                                      (verbrandingsproducten)                (lichaamstemperatuur + beweging)

Alle processen in je cellen vragen energie

Reactieschema Fotosynthese

Plant heeft (zon)licht nodig voor fotosynthese

Fotosynthese kan alleen in de bladgroenkorrels

Verbrandingsreactie verbranding in het lichaam:


Glucose + ……………1……………… ==> ……………2………….. + …………3…….……….. + …………4…………
(brandstof) (verbrandingsproducten) (beweging)

1. 1: zuurstof 4: energie
2. 1: koolstofdioxide 4: water
3. 1: zuurstof 4: koolstofdioxide
4. 1: zuurstof 4: brandstof

Verbrandingsreactie van verbranding in elke cel van het lichaam:


.......1........ + zuurstof ==> ……………2………….. + …………3…….……….. + …………4…………
(verbrandingsproducten) (lichaamswarmte)

1. 1: water 4: energie
2. 1: koolstofdioxide 4: water
3. 1: glucose 4: energie
4. 1: glucose 2: koolstofdioxide

+

-->

+

+

Geef het reactieschema van de verbranding in elke cel van je lichaam, door de componenten naar het juist vak te slepen.

brandstof

.................

gas in de lucht

.......................

energie

glucose

zuurstof

koolstof

dioxide

water

Koolstofdioxide + water + zonlicht ==> glucose + zuurstof

1. fotosynthese
2. vindt plaats in de bladgroenkorrels van een plant
3. is een reactieschema
4. A,B en C zijn allemaal juist

1: Helder kalkwater = water met opgelost kalk

2: Koolstofdioxide reageert met helder kalkwater:  
het water wordt troebel

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1: waar 2: nietwaar
4. 1: nietwaar 2: waar

Verbrandingsreactie verbranding van kaarsvet:


kaarsvet + ……………1……………… ==> ……………2………….. + …………3…….……….. + …………4…………
(brandstof) (verbrandingsproducten)

1. 1: zuurstof 4: energie
2. 1: koolstofdioxide 4: water
3. 1: zuurstof 4: koolstofdioxide
4. 1: zuurstof 4: brandstof

Wat is er nodig voor verbranding
(2 antwoorden)

Wat komt vrij bij verbranding?
(3 antwoorden)

Hoe heet een stof
die een andere stof aantoont?

Waarvan heeft je lichaam MEER nodig om te kunnen sporten? (2 antwoorden)

Noteer het reactieschema bij de verbranding van een kaars
Voor het pijltje gebruik je: -->