Staatsvorming en Centralisatie

De Middeleeuwen
Staatsvorming en centralisatie 
1 / 24
suivant
Slide 1: Diapositive
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 4

Cette leçon contient 24 diapositives, avec quiz interactifs et diapositives de texte.

Éléments de cette leçon

De Middeleeuwen
Staatsvorming en centralisatie 

Slide 1 - Diapositive

     Onderwerpen:

  • Feodalisme en centralisatie 
  • Bourgondië
Planning
Begrippen: 

  • Centralisatie 
  • Standenvergaderingen 
  • Staten-Generaal
  • Leerdoelen
  • Uitleg 
  • Zelfstandig werken

Slide 2 - Diapositive

Leerdoelen
  • Je kunt uitleggen wat het verschil is tussen centralisatie en feodalisme.
  • Je kunt het bestuur van Bourgondië uitleggen.

Slide 3 - Diapositive

Oorzaken ontstaan van steden
Gevolgen ontstaan van steden
Geldeconomie
Uitvindingen landbouw
Oprichting Hanze
Toenemende handel
Ontstaan marktplaatsen
Ontstaan ambachten
Kopen van stadsrechten

Slide 4 - Question de remorquage

Sleep de gebeurtenissen in de goede volgorde, zodat een oorzaak-gevolgketen ontstaat voor het ontstaan van steden.
Verbeteringen in de landbouw
Bevolkingsgroei en meer handel
Handelaren vestigen zich in de buurt van jaarmarkten
Steden krijgen stadsrechten

Slide 5 - Question de remorquage

Wat waren gevolgen van het feodale stelsel?
A
Koning werd te machtig
B
Versnippering in het rijk
C
Iedereen steunde de koning trouw
D
koning verloor macht

Slide 6 - Quiz

Leg uit waarom het feodale stelsel en het hofstelsel voortvloeiden uit het gebrek aan een geldeconomie in tijdvak 3.

Slide 7 - Question ouverte

Zet de volgende zinnen in de juiste volgorde. Begin met wat het eerst gebeurde. Sleep de letter van de zin naar het juiste vakje !
Het hofstelsel ontstaat.
Vorsten willen macht over grotere gebieden.
Vreemde volken vallen het Romeinse Rijk binnen.
Er ontstaat weer handel over grotere steden.
Er komen steeds meer steden.
De Romeinen trekken weg uit onze streken.
1
2
3
4
5
6
A
B
C
D
E
F

Slide 8 - Question de remorquage

Leenstelsel, leenmannen, leenheren
Leenstelsel

Slide 9 - Diapositive

Begin tijdvak 4 nog geen staten zoals wij die nu kennen, want:
  • Vorst afhankelijk van feodale stelsel
  • Wetten verschillen per stad/gewest
  • Vorst heeft zijn leger niet altijd paraat
  • Belastingverhoging? Dan moet de vorst eerst onderhandelen met alle steden en gewesten

Slide 10 - Diapositive

Staatsvorming 
Streven van vorsten naar een aaneengesloten grondgebied met een goed functionerend bestuur

Slide 11 - Diapositive

Centralisatie  

Streven van vorsten om hun grondgebied vanuit een hoofdstad te regeren.
Daarvoor noodzakelijk: vorst met militaire macht en geld

Slide 12 - Diapositive

Centralisatie bevorderen
  • Ambtenaren
  • Leger (huursoldaten)
  • Een hoofdstad
  • Parlementen, zodat de vorst kan overleggen met de vertegenwoordigers van de standen
  • Wetten voor het gehele rijk en centrale belastingen

Slide 13 - Diapositive

6e t/m 10e eeuw

Feodalisme



macht op papier bij de koning/hoge adel, maar in praktijk ligt macht bij leenmannen 
vanaf 11e eeuw

vorsten streven naar meer macht door staatsvorming en centralisatie;

  • overal dezelfde wetten en regels
  • overal hetzelfde geloof
  • overal dezelfde taal
  • overal dezelfde belastingen
essentieel voor het uitbreiden van de macht van de koning = geld

Slide 14 - Diapositive

Belastingen maken staatsvorming mogelijk
  • Dankzij de opbloeiende handel komt de monetaire economie tot ontwikkeling
  • Steden worden rijker en willen stadsrechten. 
  • In ruil voor stadsrechten betalen steden belasting aan de landheer
  • Steden hebben nu eigen priviliges 

Slide 15 - Diapositive

Hertogdom Bourgondië
  • Door huwelijkspolitiek en oorlogen  vergroten de hertogen van Bourgondië hun rijk 
  • maar de adel en de gewesten in het Bourgondische Rijk zijn daar niet gelukkig mee.
  • De adel weigert oorlogen te voeren waar ze zelf geen voordeel aan hebben

Slide 16 - Diapositive

Bourgondisch 
Nederland 
  • Nederland bestond uit gewesten.  
  • Eigen rechten. 
  • Eigen bestuur. 
  • Eigen wetten en regels.
  • Eigen munten.

Slide 17 - Diapositive

Hertogdom Bourgondië
  • De hertog van Bourgondië is voortaan gedwongen om huurlegers samen te stellen.
  • Voordeel: niet meer afhankelijk van adel voor oorlogsvoering
  • Nadeel: hogere belastingen voor bevolking en grote druk op steden om meer geld uit te lenen
  • Gevolg: nog meer verzet tegen de Bourgondische hertog

Slide 18 - Diapositive

Filips de Goede
  • Vond dat het anders moest. Hoe dan wel?
  • Gewesten moesten overleggen in de Staten-Generaal (standenvergadering)
  • Alle drie de vertegenwoordigers van de standen komen bijeen. 
  • Wetgeving.
  • Vanuit een punt het rijk besturen. 
  • Hoofdstad wordt Brussel

Slide 19 - Diapositive

Bourgondië, mislukte staatsvorming
  • Edelen merkte dat ze amper nog macht hadden door de centralisatiepolitiek. 
  • Uiteindelijk wordt er een document ondertekent waarbij de gewesten hun privileges behouden.  

Slide 20 - Diapositive

begrippen
drieslagstelsel
privilege
centralisatie
staatsvorming
gilde
geldeconomie
Een uitzonderlijk voorrecht van een bepaalde persoon of groep personen
Een manier om een graanakker zo nuttig mogelijk te gebruiken, door in 1 jaar 1/3 van het land in de herfst te zaaien, 1/3 van het land in de lente en 1/3 van het land braak te laten liggen
Het streven van heersers om hun gebied vanuit 1 punt te besturen en in het hele grondgebied gelijke wetten en belastingen in te voeren
samenwerkingsverband van ambachtslieden die in een stad hetzelfde beroep uitoefenen
Een economie waarin geld het voornaamste ruilmiddel is
Het ontstaan van een groot gebied met 1 bestuur

Slide 21 - Question de remorquage

Zet de onderstaande ontwikkelingen in de juiste volgorde!
Verbeteringen in de landbouw
Ontstaan voedseloverschotten
Bevolkingsgroei en specialisatie
Toename handel
Ontstaan markten
Ontstaan steden

Slide 22 - Question de remorquage

Lees de bron. Het verhaal is een voorbeeld van het kenmerkend aspect: 'Staatsvorming en centralisatie.' Leg uit!

Slide 23 - Question ouverte

Zelfstandig werken
  • Maken opdracht 1 t/m 5

Slide 24 - Diapositive