Op weg naar centralisatie: introductieles 2022

• Geschiedenis
• Secundair onderwijs

Start de les: klik op het icoontje

instructies

Leerdoel

• je kent de begrippen decentralisatie en centralisatie
• je kan dit situeren in tijd en ruimte
• je kan de link leggen met de feodaliteit
• je weet wat nodig is om te centraliseren.

Evolutie van de macht  in de middeleeuwen

alle aangeduide data zijn te onthouden, je krijgt over 1066/ 1214 en 1215 in de volgende lessen nog uitleg ;-)

Tijd:

ruimte

Na een algemene inleiding over de situatie voor 1000, bekijken we de evolutie van de macht in:

• Het Franse rijk
• Het Engelse rijk

Even polsen naar je voorkennis

Hoe probeerde Karel de Grote het bestuur van zijn rijk in goede banen te leiden?

Welke rijken zijn er in West-Europa ca.1000

• Neem je atlas en een blad om te noteren
  
• Zoek de kaart waarop je de verdeling van het Karolingische rijk ziet na de dood van Lodewijk de Vrome (zoon van KDG) -> noteer het kaartnummer op je blad
• Zoek een kaart over dat 'Karolingische rijk' ca. 1000 -> noteer het kaartnr. op je blad
  

wie krijgt een deel van het rijk van Karel de Grote na 843

1. Zijn drie zonen Karel, Lotharius en Lodewijk
2. zijn zoon Lodewijk de Vrome
3. zijn zoon Pepijn de Korte
4. zijn kleinzonen

Welke rijken ontstonden uit het Karolingische rijk in de 10/11de eeuw?

1. Frankrijk
2. Engeland
3. Italië
4. Het Heilig Roomse Rijk der Duitse Natie

Geef het kaartnummer van de laatste kaart (alleen een cijfer)

Hoe zie je op de kaart van Frankrijk in de 10de eeuw dat er een probleem is met de macht van de koning?

Hoe evolueerde macht tss 476-1000?

843

De feodaliteit faalt

Dit proces waarbij de macht van de koning  verdeeld wordt over de feodale heren noemen we:

Het gevolg van decentralisatie is dat het rijk versnipperd wordt.

de koning stelt vast:

• de feodaliteit heeft geleid inkrimping van de macht van de koning (alleen macht in kroondomein)
• het rijk is uit elkaar gevallen in graafschappen en hertogdommen die aan de controle van de koning ontsnappen.

Gevolg??

Wat is de opdracht voor de koning?

decentralisatie

centralisatie

we gaan van 

Hoe zou de koning zijn macht kunnen heroveren? Bedenk twee zinvolle manieren.

De koninklijke macht opnieuw sterker maken veronderstelt twee dingen:

• territoriale centralisatie
• bestuurlijke centralisatie

Territorriale centralisatie

• territoriaal verwijst naar 'territorium' met andere woorden (m.a.w.) naar grondbezit.
• De koning is zijn macht over dat territorium verloren doordat hij zijn grond heeft uitgeleend aan de vazallen.
• OPDRACHT is dus: grond heroveren m.a.w. alles kroondomein maken  
  

Bestuurlijke centralisatie

• De koning moet de samenleving zo organiseren dat hij terug de macht naar zich toe trekt. Hoe?
  1.  adel in het bestuur -> deskundige betaalde ambtenaren 
  2. verdediging van het rijk-> beroepsleger (staand)
  3. inkomsten van het rijk -> rekenkamer
  4. gespecialiseerde dienst: centrale rechtbank

Hoe?

gevolgen

Uiteraard zorgden deze centralisatiepogingen van de vorsten in Europa voor heel wat spanning.

In de volgende les bekijken we hoe deze centralisatie verliep in Frankrijk.

begrippen uit deze les

feodaliteit, graafschappen, hertogdommen, kroondomein

centralisatie / decentralisatie

beroepsleger, ambtenaren, centrale belastingen, koninklijke rekenkamer / centrale rechtbank

Je hoeft niets in de upload te plaatsen

Ik zie in Lessonup of je de les gemaakt hebt.

Ik heb deze les begrepen.

0100