9.1 Krachten

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 4 Krachten

Leerdoelen  blz 168

Je kan beschrijven wat een kracht is

Je kan 3 verschillende krachten benoemen

je weet hoe je een kracht kunt tekenen

Eigenschappen van krachten

• onzichtbaar

• er zijn altijd twee voorwerpen nodig

• het ene voorwerp oefent een kracht uit op het andere voorwerp

krachten tekenen

• beginnen in aangrijpingspunt
• hebben een richting
• de krachtpijl heeft een bepaalde grootte
• de gebruikte schaal wordt erbij geschreven
  

Kracht

Aangrijpingspunt en richting - 1

2

1

3

Effecten van krachten

• verandering van vorm (blijvend of tijdelijk)

• verandering van snelheid 

• verandering van richting

Krachten meten

krachten kunnen gemeten worden met behulp van een krachtmeter. deze wordt ook wel een veerunster genoemd.

Enkele begrippen

Het symbool voor kracht is :  F

De eenheid van kracht is: Newton of N

Welk symbool geeft kracht aan in de natuurkunde?

1. B
2. P
3. K
4. F

Wat is de eenheid van kracht?

1. Watt
2. Newton
3. Centimeter
4. Newton per kilogram

Wat is geen kenmerk van een kracht

1. je kan een voorwerp van richting veranderen
2. Je kan een voorwerp vervormen
3. Je kan een voorwerp van snelheid veranderen
4. Je kan krachten zien

Leerdoelen  blz 168

Je kan beschrijven wat een kracht is

Je kan 3 verschillende krachten benoemen

je weet hoe je een kracht kunt tekenen

Leerdoelen  blz 168

soorten krachten, massa, gewicht, Fz, Fn

Deze les

vragen vorige les

voorkennis H4 krachten vorige les, dmv voorbeeld

nieuwe uitleg, krachten tekenen en soorten krachten

Vragen vorige les?

voorkennis H4 vorige les

voorbeeld

Leerdoelen  blz 168

soorten krachten, massa, gewicht, Fz, Fn

Verschillende soorten krachten

• zwaartekracht
• veerkracht


• spankracht
• wrijvingskracht
• magnetische kracht
• elektrische kracht

Spierkracht

Onstaat door het 

spannen van spieren

Spankracht Fspan

Een strak gespannen touw of kabel kan een kracht overbrengen.

Zwaartekracht  F_z

Kracht waarmee de aarde aan een voorwerp trekt.

F_z = m x g

g is de valversnelling, op aarde 9,81 N/kg.

Op de maan is g kleiner dan op aarde.
De zwaartekracht Fz op een voorwerp de maan is dan ...... als de zwaartekracht op datzelfde voowerp op aarde.

1. kleiner
2. groter
3. even groot

massa m

massa m in kg is altijd en overal hetzelfde.

Op de maan is g kleiner, dus Fz ook kleiner.

Je massa op de maan is hetzelfde als op aarde.

Gewicht G in Newton

Gewicht G met eenheid Newton

Gewicht is de kracht die een massa uitoefent op een ondersteunend vlak.

Op de maan is g kleiner dan op de aarde.
Je gewicht op de maan is dan ..... als op aarde.

1. kleiner
2. groter
3. even groot

Gewicht G in Newton

Gewicht G met eenheid Newton

Gewicht is de kracht die een massa uitoefent op een ondersteunend vlak.

Op de maan is g kleiner, dus Fz ook kleiner.

Je massa op de maan is hetzelfde als op aarde.
Omdat je minder hard op het maan oppervlak duwt is je gewicht ook kleiner.

Normaalkracht Fn

De normaalkracht Fn is de kracht die een ondersteunend oppervlak op jou uitoefent.

Gewicht is de kracht die een massa uitoefent op een ondersteunend vlak.

zie figuur 8

Normaalkracht Fn

Op de maan is g kleiner, dus Fz ook kleiner.

Je massa op de maan is hetzelfde als op aarde.

Omdat je minder hard op het maan oppervlak duwt is je gewicht ook kleiner.

De maan duwt dus ook minder hard terug, dus is je normaalkracht ook kleiner.

Lift 1

In de lift sta je op een weegschaal. je massa bedraagt 50 kg.

De lift beweegt met constante snelheid omhoog.

Hoe groot is je massa?

Hoe groot is je zwaartekracht?

Hoe groot is je gewicht?

Hoe groot is je normaalkracht?

De lift gaat nu omhoog versnellen.
Je massa:

1. wordt groter
2. blijft gelijk
3. wordt kleiner

De lift gaat nu omhoog versnellen.
Je zwaartekracht:

1. wordt groter
2. blijft gelijk
3. wordt kleiner

De lift gaat nu omhoog versnellen.
Je gewicht:

1. wordt groter
2. blijft gelijk
3. wordt kleiner

De lift gaat nu omhoog versnellen.
Je normaalkracht:

1. wordt groter
2. blijft gelijk
3. wordt kleiner

Veerkracht F_v

Als je een veerkrachtig materiaal indrukt of uittrekt, voel je dat het materiaal terug duwt of trekt. 

Dit is de veerkracht

Veerkracht Fv 

aantekening + vb

Magnetische kracht

Rond een magneet bevindt zich het magnetische veld.

Dit zorgt voor magnetische krachten.

Magnetische krachten kunnen afstoten of aantrekken.

Elektrische krachten

Statische elektriciteit ontstaat door wrijving.

Voorwerpen worden dan positief of negatief geladen.

Hierdoor ontstaan aantrekkende of afstotende krachten.

De kracht waarmee de aarde aan voorwerpen trekt heet

1. Wrijvings- kracht
2. Zwaarte- kracht
3. Gravitatie- kracht
4. Span- kracht

Leerdoelen  blz 168

soorten krachten, massa, gewicht, Fz, Fn

Je staat op een weegschaal in een lift. De lift beweegt met constante snelheid omhoog en gaat dan vertragen. Je massa:

1. wordt groter
2. blijft gelijk
3. wordt kleiner

Je staat op een weegschaal in een lift. De lift beweegt met constante snelheid omhoog en gaat dan vertragen. Je zwaartekracht:

1. wordt groter
2. blijft gelijk
3. wordt kleiner

Je staat op een weegschaal in een lift. De lift beweegt met constante snelheid omhoog en gaat dan vertragen. Je gewicht:

1. wordt groter
2. blijft gelijk
3. wordt kleiner

Je staat op een weegschaal in een lift. De lift beweegt met constante snelheid omhoog en gaat dan vertragen. Je normaalkracht:

1. wordt groter
2. blijft gelijk
3. wordt kleiner

vb

Een auto met een massa van 820 kg rijdt over een droge betonnen weg. 

a. bereken de maximale schijfwrijvingskracht.

b. Als je remt met een kleinere kracht dan Fws, wat gebeurt en dan?

c. Als je remt met een grotere kracht dan Fws, wat gebeurt en dan?

De bandenspanning van de auto wordt verlaagd. 

d. Leg uit welke weerstandskracht het meest verandert.

Door extra passagiers neemt de massa toe.

e. Leg uit welke weerstandskrachten daardoor veranderen.