4V 2.4 DNA: het besturingssysteem van de cel

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Online les 23-12-21

Pak je Boek en je HW (opdr 7 t/m 9)

Pak je Binas

Deze les: Kort herhalen 4.3

Start 4.4

Je kent de bouw van DNA en RNA

Je kunt DNA overschrijven naar RNA

Je kunt RNA vertalen naar aminzuren (eiwit)

Opdracht 7 A.
Welke tekening
zijn de onderdelen juist genummerd?

1. A
2. B
3. C
4. D

Wat is de kleur tussen de celwand en celmembraan, en tussen celmembraan en vacuole?

1. Beide kleurloos
2. Beide rood
3. rood, kleurloos
4. kleurloos, rood

Welke diagram is juist weergeven?

Opdr9.
Wat is de NaCl-oplossing

1. <0,9%
2. 0,9%
3. >0,9%
4. Weet ik niet

Transcriptie

Translatie

Mutatie

Replicatie

Specialisatie

Overschrijven

Vertalen

Namaken

Bekwamen

Veranderen

Dubbele helix-structuur 

Backbone van fosfaatgroep (PO4)afgewisseld met een suiker (desoxyribose)

DNA-

molecuul

(nucleïnezuur)

Vier verschillende stikstofbasen:
Adenine (A), Thymine (T),
Cytosine (C), Guanine (G)

Combinaties A=T en C≡G (baseparing)

De ene streng is complementair aan de andere

DNA-

molecuul

(nucleïnezuur)

Nucleotide: kleinste bouwsteen van DNA

Bestaat uit 1 fosfaatgroep, 1 suiker en 1 stikstofbase

DNA-

molecuul

(nucleïnezuur)

nucleotide = bouwsteen DNA

Moet je dit leren?

BINAS 71C

DNA-

molecuul

(nucleïnezuur)

Een nucleotide bestaat uit:

1. Suiker en een stikstofbase
2. Fosfaat, suiker en een stikstofbase
3. Fosfaat en een suiker
4. Fosfaat en een stikstofbase

Welke basen zitten in het stukje complementaire streng van ATGGT?

Transcriptie: DNA naar RNA

Een stuk DNA dat codeert voor één eiwit (eigenschap) is een gen.

De nucleotidevolgorde van dat stuk DNA is de code voor het maken van het eiwit.

Eiwitten bestaan uit een keten van aminozuren. Er zijn 20 verschillende aminozuren (BINAS 67H1).

Transcriptie: DNA naar RNA

Als het eiwit moet worden gemaakt wordt eerst van het gen een kopie gemaakt -> messenger RNA (mRNA).

Transcriptie: DNA naar RNA

RNA is enkelstrengs

RNA heeft een ribose als suiker

RNA heeft Uracil ipv Thymine als base

RNA kan de kern uit en DNA blijft in de kern

Transcriptie: DNA naar RNA

mRNA wordt afgelezen van en complementair gemaakt aan de  afgelezen DNA streng 

tegenover de A wordt een U ingebouwd, tegenover T een A, bij C een G en bij G een C.

Transcriptie: DNA naar RNA

Het mRNA is dus een 'kopie' van de ándere (complementaire) DNA streng: de coderende streng.

RNA naar eiwit: translatie

Het mRNA verlaat de kern (via een kernporie) naar het cytoplasma en bindt aan een ribosoom.

Het ribosoom leest het mRNA in steeds 3 basen tegelijk (triplet/ codon).

RNA naar eiwit: translatie

Translatie begint altijd bij een AUG code (het startcodon). Hiermee wordt een methionine aminozuur ingebouwd.

Er zijn een paar mogelijke stopcodons waarmee de translatie stopt.

RNA naar eiwit: translatie

Moet je dit leren?

BINAS 71J

Welke stopcodons zijn er?

Transcriptie en translatie

Opgave 4

Opgave 4

TTG-TCC-AAG-AAT-CCG-TAA

Opgave 4

Noteer de overgeschreven RNA streng van de onderstaande DNA streng.

TTG- TCC- AAG- AAT- CCG-TAA 

Opgave 4

TTG- TCC- AAG- AAT- CCG-TAA        DNA

AAC-AGG-UUC-UUA-GGC-AUU       RNA

(officieel weet je niet waar het aflezen begint!!)

Opgave 4

Bevat deze RNA streng een Start codon?

TTG- TCC- AAG- AAT- CCG-TAA        DNA

AAC-AGG-UUC-UUA-GGC-AUU       RNA

Opgave 4

AAC-AGG-UUC-UUA-GGC-AUU (mRNA)

Geen AUG: geen startcodon

Geen UAA, UAG, UGA: geen stopcodon

Kijk ook van rechts naar links! De afleesrichting is niet bekend

Opgave 4

Vertaal je RNA streng naar aminozuren. Gebruik hierbij je Binas 71G

Opgave 4

AAC-AGG-UUC-UUA-GGC-AUU (RNA)

Asn- Arg-   Phe-Leu -Gly  -Ile      (polypeptide)

Uitgaande van afleesrichting links -> rechts.