16.3 Fosforkringloop

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

16.3 Fosforkringloop

Noem een mogelijk bron van stikstofaanvoer van buiten een kringloop

Fosfor als bouwstof

DNA, ATP en fosfolipiden

Fosfor voor planten

Planten nemen fosfor op uit de bodem. Dit is lastig omdat fosfor gebonden zit aan bodemdeeltjes.

In de rhizosfeer (directe omgeving van de wortels) hulp van:

• Bacteriën - geven zuren af en maken P-ionen los
  
• Schimmels (micorrhiza, complex van schimmels en wortels) – groeien naar de P-ionen toe
  

Bacterie

Bacterie geeft zuur af.

Fosfor lost op in bodemwater.

Plant voorziet de bacterie van organisme stoffen.

Symbiose

Micorrhiza (schimmel en plant)

Symbiose waarbij de schimmels met behulp van het suiker uit de plant, N en P opneemt en deelt met de plant. 

Menselijke invloed op P-kringloop

Tot 2011 was het in de EU toegestaan om fosfaat toe te voegen aan wasmiddelen. Dit zorgde voor een overschot aan fosfaten in het oppervlaktewater 

(eutrofiëring!)

Ondertussen in Brazilie:

Menselijke invloed op P-kringloop

Kunstmest bevat naast stikstofverbindingen ook fosfaat verbindingen, uit fosfaat mijnen in de VS, China en Marokko.

Er is maar weinig winbare fosfaat beschikbaar en er dreigen tekorten.

Fosfaat terugwinnen

In rwzi's wordt fosfaat uit het rioolwater gehaald:

1. Afvalslib onder anaerobe en nitraatarme opstandigheden

2. Fosfaat accumulerende organismen (PAO's) raken in de 'stress'

3. PAO's verbruiken veel ATP en hierbij komt P (fosfor) vrij.

4. Aerobe omgeving

5. PAO's nemen een overmaat aan P uit de omgeving op.

6. Nabewerking -> struviet (meststof)

milieuwinst/ schade zichtbaar maken

Indicatorsoorten zijn organismen die onder specifieke omstandigheden groeien (optimumcurve).

Door te kijken in een ecosysteem of een indicatorsoort wel of juist niet voorkomt kun je vrij eenvoudig zien hoe het gesteld is met een bepaalde abiotische factor.

Bijvoorbeeld kokerjuffers.