Meewerkend voorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Pak je boek en ga lekker lezen

Welkom!

Grammatica

Meewerkend voorwerp

Lesdoel:

Ik kan het meewerkend voorwerp vinden in een zin

Maar wat zijn de zinsdelen?

Schrijf de zinnen over, verander ze in je hoofd van volgorde

Zet verticale strepen tussen de zinsdelen:

1. Ik ga met mijn fiets naar het winkelcentrum.

2. Hein heeft zijn moeder een euro gegeven.

3. Met een lekke band loopt Pieter terug naar huis.

4. Sophia geeft Lizet een dikke knuffel.

De zinsdelen zijn:

1. Ik           ga           met mijn fiets               naar het winkelcentrum.

2. Hein         heeft              zijn moeder          een euro         gegeven.

3. Met een lekke band           loopt          Pieter        terug naar huis.

4. Sophia               geeft                  Lizet                   een dikke knuffel.

Theorie zinsdelen

Gezegde: alle werkwoorden in de zin

Persoonsvorm => verander de zin van tijd                                      (geeft-gaf)

Onderwerp: wie (wat) + gezegde?                                                      (wie geeft?)

Lijdend voorwerp: wat (wie) + gezegde + onderwerp?             (wat geeft hij?)

meewerkend voorwerp: aan/voor wie + gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?                                                                                          (aan wie geeft hij geld?)

Meewerkend voorwerp

• Aan / voor wie + gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?
• Check daarna of je aan of voor kunt weglaten of toevoegen. Soms moet je hiervoor de woordvolgorde aanpassen.

Sietse geeft een kus aan Julia.=> Aan wie geeft Sietse een kus?

Pieter vraagt Erwin wat hij denkt. => Aan wie vraagt Pieter wat hij denkt?

apps.noordhoff.nl

Op welke manier kun je de pv níet vinden in een zin?

1. de zin vragend maken
2. de zin van tijd veranderen
3. Wie/wat + ow + wg?
4. de zin van meervoud naar enkelvoud veranderen

Hoe vind je het onderwerp van een zin?

1. Wie/wat + pv?
2. Wie/wat + ow + gez?
3. Wie/wat + ow + gez + lv?
4. Aan wie/wat + ow + gez + lv

Hoe vind je het lijdend voorwerp van een zin?

1. Wie/wat + pv?
2. Wie/wat + gez + ow?
3. Wie/wat?
4. Aan wie/wat + ow + gez + lv

Hoe vind je het meewerkend voorwerp van een zin?

1. Wie/wat + pv?
2. Wie/wat + ow + gez?
3. Wie/wat + ow + gez + lv?
4. Aan wie/wat + ow + gez + lv

Meewerkend voorwerp

• Ik wil aan mijn vader een dikke sigaar geven.
• Ik / wil / aan mijn vader / een dikke sigaar / geven
• wg = wil geven
• ow = ik (Wie wil?)
• lv = een dikke sigaar (Wat wil ik geven?)
• mv --> Aan wie wil ik een een dikke sigaar geven? aan mijn vader
• Controle: kan ik aan weglaten? 
• JA: Ik wil mijn vader een dikke sigaar geven. --> meew. voorwerp

Is dit een meewerkend voorwerp?

Ik denk [aan de fijne vakantie].

1. ja
2. nee

Let op:

• Als een zinsdeel met aan of voor begint en het geeft een plaats / plek / locatie aan, dan is het GEEN meewerkend voorwerp

* Mijn jas hing aan de kapstok.

Het zinsdeel ‘aan de kapstok’ geeft een plaats aan. Daarom kan het geen meewerkend voorwerp zijn. Een meewerkend voorwerp geeft namelijk altijd antwoord op de vraag ‘wie/wat’ en nooit op ‘waar’.

In welke zin is [aan opa] GEEN meewerkend voorwerp?

1. Ik maak een tekening voor opa.
2. Ik geef opa een cadeau.
3. Ik denk vaak aan opa.

Is dit een meewerkend voorwerp?

In de boot zit hij graag [in de kajuit].

1. ja
2. nee

Is dit een meewerkend voorwerp?

Hij koopt een cadeaubon [voor zijn geslaagde vriend].

1. ja
2. nee

Wat is het meewerkend voorwerp (MV) in de zin:

Mag ik u een cola inschenken?

Wat is het meewerkend voorwerp (MV) in de zin:

Ik gaf mijn hond een aai over zijn bol.

Wat is het meewerkend voorwerp (MV) in de zin:

Timo gaf Flint een duw in zijn rug.

Wat is het meewerkend voorwerp (MV) in de zin:

Gisteren stond de postbode bij ons voor de deur.

Wat is het meewerkend voorwerp (MV) in de zin:

De afdelingsleider heeft Brent een waarschuwing gegeven.

Aan de slag

Maken: blz 209 oef 2-3-4-5