Afsluiten H4-7

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoogtepunten van H4 t/m H7

De mol als kruispunt

Tabel 7: constanten en grootheden

Tabel 98: molaire massa's van stoffen

Tabel 99: molaire massa van atomen

Handige tabellen bij rekenen

Bereken: 400,8 gram calcium komt overeen met:

1. 10 mol calcium
2. 1,0 mol calcium
3. 10 mol kalium
4. 1,0 mol kalium

Rekenen aan reacties

1. Geef de reactievergelijking (kloppend!).
2. Bereken het aantal mol van stof A.
3. Bereken het aantal mol van stof B m.b.v. de molverhouding.
4. Reken het aantal mol van stof B om naar het gevraagde (in het juiste aantal significante cijfers).

Alleen deeltjes reageren met elkaar.

 

2 Fe + 3 Cl2 → 2 FeCl3

molverhouding 2:3:2

50gr. FeCl3 (162,2 gram per mol) = 0,3 mol

0,3 mol Fe (55,85 gram/mol) = 17,2 gram

Hoeveel gram ijzer is nodig om 50 gram FeCl3 te produceren bij de reactie met chloor (T=273 K, p=p0)? Geef je antwoord in 1 cijfer achter de komma

Een waterstofbrug (H-brug)

het H atoom van een −OH of −NH groep gebonden aan het O of N atoom van de −OH of −NH groep van een naburig molecuul.

Een waterstofbrug (H-brug)

Ethanol en water

Het zuurstofatoom (𝜹-) trekt harder aan het gezamenlijke elektronenpaar dat het waterstofatoom (𝜹+)

Deze ladingen trekken elkaar aan en vormen een sterke binding: H-brug

Een waterstofbrug (H-brug)

het H atoom van een −OH of −NH groep gebonden aan het O of N atoom van de −OH of −NH groep van een naburig molecuul.

Een waterstofbrug in oplossing

Hydrofiel, hydrofoob en emulgator

De rol van een emulgator

- Het hydrofobe (lipofiele) deel lost op in olie

- Het hydrofiele deel lost op in water

 -Er ontstaan bolletje (mycellen): olie aan de binnenkant omringt door de emulgator

Stoffen lossen goed op in water en lossen onderling ook goed op.

Voorbeelden koolwaterstoffen: 

• Alkanolen met een korte koolstofketen (bv. ethanol) 

• Alkaanamines met een korte koolstofketen 

Hydrofiele stoffen

Stoffen lossen niet of slecht op in water.

Voorbeelden koolwaterstoffen:

• Alkanen
• Alkenen 

Kunnen geen H-bruggen vormen met water

Hydrofobe stoffen

We hebben 50 ml van een 0,2M keukenzoutoplossing.

Hoeveel ml water moet ik toevoegen om er een 0,01M oplossing van te maken?

Waarom lost NaOH goed op in water?

Een base kan een H+ opnemen

Base deeltje: bv. OH-, NH₃, CO₃^2-

NaOH (s) → Na+ (aq) + OH- (aq)

Een zuur kan een H+ afstaan

Zuur deeltje: H+

HCl (g) → H+ (aq) + Cl- (aq)

De zuurtegraad van een oplossing

Zuren en basen in water

De zuur-base reactie

1. Schrijf op welke deeltjes aanwezig zijn.
   
2. Wat is het zuur en wat is de base?
   
3. Hoeveel H+ ionen kan het zuur per deeltje afstaan en hoeveel H+ ionen kan de base per deeltje opnemen?
   
4. Stel de reactievergelijking op.
   

Zoutzuur + natronloog

1. Zoutzuur = HCl, Natronloog = NaOH
2. Deeltjes in oplossing: H+, Cl-, Na+, OH-, H2O
3. Zuur: H+, Base: OH-
4. Reactievergelijking: H+ + OH- → H2O

                           begin: 2 mol 1mol     

                           einde: 1 mol  0mol  1mol

Geef de reactievergelijking waarbij ammoniak reageert met salpeterzuur.

Geef de reactievergelijking waarbij een overmaat zoutzuur reageert met een natriumcarbonaat oplossing

Tabel 45A: oplosbaarheid

Tabel 49:   zuren en basen

Tabel 66A: triviale namen

Tabel 66B: formules en namen (o.a. ionen)

Handige tabellen bij rekenen

Giftige stoffen worden ook wel toxische stoffen genoemd.

Giftige stoffen hebben een drempelwaarde:

Concentratie < drempelwaarde : geen gevaar.

Concentratie > drempelwaarde : wel gevaar.

Veilig werken:  toxiciteit

Bij colorimetrie bepaal je met licht de concentratie van een gekleurde oplossing.

- oplossingen met bekende [ ] = ijkreeks

Colorimetrie

Meten van de kleuren: de ijklijn

Tabel 95b: ADI-waarden

Tabel 97a: gevaarlijke chemicaliën

Tabel 97b: gevaren symbolen

Handige tabellen bij onderzoek

Welke stof is gevaarlijker? Stof A met een lage LD-50 waarde of stof B met een hoge LD-50 waarde?

1. Stof A
2. Stof B

Wat is de concentratie Fe3+ (in mol/L)in een monster met lichtintensiteit 0,4 (E)?

Colorimetrie

Wat is de concentratie Fe3+ (in mg/L)in een monster met lichtintensiteit 0,4 (E)?

Verschil in kookpunt

Verschil in aanhechtingsvermogen

Verschil in deeltjesgrootte

Verschil in dichtheid

Verschil in kookpunt

Verschil in oplosbaarheid

Destilleren

Indampen

Bezinken

Extraheren

Adsorberen

Filtreren