Hoofdstuk 3 Marktresultaat

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Marktresultaat

Hoofdstuk 3: Onvolkomen concurrentie

Vragen?

Hoofdstuk 1 en 2?

Lesdoelen

De volgende begrippen kunnen uitleggen:

Marktfalen 

Prijsdiscriminatie

Nationaliseren 

Privatiseren 

Verzonken kosten 

Natuurlijke monopolie 

Liberaliseren

Onvolkomen concurrentie:

marktmacht is marktfalen

Marktmacht ontstaat als er aanbieders van een product de prijs kunnen beïnvloeden -> er is dan sprake van marktfalen!

Alle marktvormen behalve de volkomen concurrenten/volledige mededinging hebben een vorm van marktfalen. 

KARTEL-vorming

Bij een oligopolie hebben enkele (grote) aanbieders de macht om de prijs te bepalen.

Hierbij ontstaat het risico van Kartelvorming

Prijsdiscriminatie

Een aanbieder die voor precies hetzelfde product, verschillende prijzen vraagt, aan verschillende duidelijk van elkaar te onderscheiden doelgroepen. Het product kan niet doorverkocht worden aan andere doelgroepen.

Bijv. kinderen tot 12 jaar en ouderen vanaf 65 jaar betalen een lagere prijs voor het OV dan de leeftijd 13-64 jaar. Via een ID kan aangetoond worden wat de leeftijd is.

Bij perfecte prijsdiscrminatie kan de prijs lager

• Bij perfecte prijsdiscriminatie betaalt elke consument een een prijs die gelijk is aan zijn betalingsbereidheid.
• Voor elke vrager een eigen prijs
• Bij perfecte prijsdiscriminatie geen   consumentensurplus, alleen producentensurplus.
• Door de prijs voor bepaalde groepen te verlagen kan de monopolist extra klanten trekken. Zolang MO>MK levert dat extra winst op.

Staatsbedrijven

Winst maken is niet het doel.

Gevolgen voor efficiëntie en innovatie --> prikkel ontbreekt. 

Privatisering

• Overheidsbedrijven/taken worden afgestoten naar het particuliere bedrijfsleven. 

Veranderingen overheidssector

Oorzaken hoge werkloosheid & hoge staatsschuld. 

• Gevolg van de overheidsinvloed op de markt

Adam Smith

• Marktwerking
• Alleen ingrijpen als markten falen.
• Onzichtbare hand

Toezicht op de markt

Beleid maken en beleid uitvoeren wordt gesplitst. 

Toezicht nodig om twee economische problemen:

• Principaal-agentprobleem
• Berovingsprobleem

Principaal-agent probleem

Principaal- agent probleem 

Drie elementen

- Een principaal-agent relatie: er is een opdrachtgever en een opdrachtnemer

- Er is asymmetrische informatie: agent heeft meer info

- Er zijn tegengestelde belangen

Gevolgen principaal-agentrelaties

Hogere transactiekosten voor contracten of controles

Averechtse selectie

Moral hazard

Berovingsprobleem

• Hold-upprobleem
• Ontstaat als door verzonken kosten de machtsverhoudingen veranderen na het afsluiten van een contract. 

Bijvoorbeeld er wordt een hogere prijs berekent na de contract afspraken. Als het bedrijf niet betaalt zijn de investeringen kwijt. 

Gezamenlijk maken

3.26

Maken in de les

3.2, 3.7, 3.9, 

Lesdoelen behaald?

Marktfalen

Prijsdiscriminatie

Nationaliseren

Privatiseren

Verzonken kosten

Natuurlijke monopolie

Liberaliseren