3h1 verder met zinsontleding (nwg, voorzetselvw, bijvoeglijke bep.) en toetsvoorbereiding

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Taaltoets einde van het jaar

1. Werkwoordspelling
2. Spelling: meervoud van zelfstandig naamwoorden
   Spelling: samenstellingen
3. Grammatica zinsdelen en bijzinnen benoemen
4. Grammatica woordsoorten
5. Formuleren: samentrekkingen
   Formuleren: incongruentie

Vandaag...

• Zinsontleding
  Nakijken A en B blz. 15 (ow. nwg/wwg/ en bijv. bep.)
• Verder met voorzetselvoorwerp en bijzinnen benoemen.

Tweede lesuur:

• Voorbereiding leestoets (opdr. blokkenschema)

Onderwerp, wwg of nwg?
En is er ook een bijvoeglijke bepaling?

Maak opdracht A en B van bladzijde 15.

Nakijken opdracht A blz. 15

• 1. Ow = wij
• Wg = zullen toesturen
  
• 2. Ow = de trainer van ons team
  
• Ng = was [erg teleurgesteld]
  
• 3. Ow = Dat valse bericht
  
• Wg = werd verstuurd
  
• 4. Ow = de pest
  
• Ng = is [de meest gevreesde ziekte] geweest
  
• 
  

Nakijken opdracht A blz. 15

• 5. Ow = de mens
  
• Wg = is geweest
  
• 6. Ow = het winkelcentrum
  
• Wg = werd ontruimd
  
• 7. Ow = dat meisje uit 3 havo
  
• Ng = lijkt [veel ouder]
  

Nakijken opdracht B blz. 15

• 1. Gevraagde > brochure
  
• 2. Van ons team > trainer
  
• Zware > nederlaag
  
• 3. Valse > bericht
  
• 4. Gevreesde > ziekte
  
• 5. Geen bvb
  
• 6. Geen bvb
  
• 7. Uit 3 havo > meisje
  
• 
  

Samen oefenen met voorzetselvoorwerp (de brug)

Sommige werkwoorden hebben een vast voorzetsel bij zich:
- grenzen aan,
- vergelijken met,
- zorgen voor. 

In zinnen met zulke werkwoorden heet het zinsdeel dat begint met het vaste voorzetsel, het voorzetselvoorwerp (vv).

Samen oefenen met voorzetselvoorwerp (de brug)

Voorbeeldzin:
 Nederlanders verlangen altijd naar een warme zomer. (verlangen naar)

wg = verlangen; vv = naar een warme zomer

Let op! Een lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel!

Samen oefenen met voorzetselvoorwerp (de brug)

Wat is het vv?

– Veel reizigers  ergeren zich aan graffiti op treinen.

Samen oefenen met voorzetselvoorwerp (de brug)

Wat is het vv?

– Veel reizigers  ergeren zich aan graffiti op treinen.

wg = ergeren zich; vv = aan graffiti op treinen

Samen oefenen met voorzetselvoorwerp (de brug)

Wat is het vv?

– Marga  waarschuwde haar broer  voor de controles door de agenten .

Samen oefenen met voorzetselvoorwerp (de brug)

Wat is het vv?

– Marga  waarschuwde haar broer  voor de controles door de agenten.

      uw             wg                            lv                 vv

Samen oefenen met voorzetselvoorwerp blz. 259

• Ik sta te wachten op de trein (= voorzetselvoorwerp (niet letterlijk!))
• Ik sta te wachten op het perron (= bijwoordelijke bepaling (letterlijk!))

Samen oefenen met voorzetselvoorwerp blz. 259

Lezen: theorie blz. 259

• Ik sta te wachten op de trein
  Bijwoordelijke bepaling >>>

Samen oefenen met voorzetselvoorwerp blz. 259

Hoe vind je het vv?

1. Noteer persoonsvorm, onderwerp en werkwoordelijk of naamwoordelijk gezegde.
2. Kijk of er een werkwoord is met een vast voorzetsel.
3. Kijk of het niet letterlijk gebruikt is.
4. Het zinsdeel dat begint met het vaste voorzetsel, is het voorzetselvoorwerp.

Zelf oefenen

Samen maken: opdracht C, blz. 15 > zin 1 t/m 3

persoonsvorm, onderwerp, werkwoordelijk gezegde, naamwoordelijk gezegde, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, voorzetselvoorwerp, bijwoordelijke bepaling, bijvoeglijke bepaling.

Zelf oefenen

• 1. Ow = ik
  
• Pv = mag
  
• Wg = mag
  
• Bwb = waarom, niet, naar dat feest
  

Zelf oefenen

• 2. Ow = Judith
  
• Pv = bleek
  
• Ng = bleek [de mol] te zijn
  
• Bwb = In de laatste aflevering van Wie is de Mol

Zelf oefenen

• 3. Ow = je
  
• Pv = heb
  
• Wg = heb geleerd
  
• Lv = wat
  
• Bwb = Tijdens die zelfverdedigingslessen

Zelf oefenen

Je kunt in plaats van een zinsdeel een hele bijzin hebben.

Wie de quiz wint, ontvangt de prijs.

De winnaar van de quiz ontvangt een prijs.
Hij ontvangt de prijs.

Zelf oefenen

Je kunt in plaats van een zinsdeel een hele bijzin hebben.

Wie de quiz wint, ontvangt de prijs.                                     Onderwerpszin

De winnaar van de quiz ontvangt een prijs.                     Onderwerp
Hij ontvangt de prijs.                                                                   Onderwerp

Bijzinnen benoemen

Zinsdeelzin is eigenlijk een zinsdeel met daarin een persoonsvorm:

• Onderwerpszin Wie de quiz wint, ontvangt de prijs. (Hij ontvangt de prijs)
• Lijdendvoorwerpzin De presentator kondigde aan dat Henk de quiz heeft gewonnen. (De presentator kondigt iets aan)
• Meewerkendvoorwerpzin Aan wie de meeste antwoorden goed heeft, geeft hij de prijs. (Aan hem geeft hij de prijs.)
• Bijwoordelijkebepalingszin Toen ik op het podium stond, was ik nogal verlegen. (Toen was ik nogal verlegen.)

Bijzinnen benoemen

Bijvoeglijke bijzin (zinsdeelstuk met pv)

Een bijvoeglijke bepaling (extra info bij een zelfstandig naamwoord) met een persoonsvorm.

1. Het meisje ,dat daar loopt, is heel modieus.

2. De tent, die nat is opgeborgen, is gaan schimmelen.

3. De docent, die altijd traag is met nakijken, ontvangt veel klachten.

4. Een seizoenskaart is leuk voor hen die elke wedstrijd willen zien.

Bijzinnen benoemen

Afmaken: 
- opdracht C blz. 15

Verder met:
- Opdracht D blz. 15

Nakijken opdracht C blz. 15

4. Ow = je

Pv = wil

Wg = wil geven

Lv = deze brief over het schoolfeest

Mv = je ouders

5. Ow = Pieter-Jan

Pv = schijnt

Ng = schijnt [vreselijk] arrogant te zijn geworden

Bwb = het afgelopen

Nakijken opdracht C blz. 15

6. Ow = hij

Pv = heeft

Wg = heeft gezien

Lv = haar

Bwb = sinds drie jaar, niet meer

7. Ow = De eieren

Pv = zijn

Ng = zijn [hard en groen] geworden

Bwb = Door het lange koken

1. Streep aan in welk gedeelte je de argumentatie kunt vinden.
   
   
2. Zoek het standpunt en onderstreep dat.
   
   
3. Kijk hoeveel hoofdargumenten je volgens het schema moet vinden. Zoek die op in de tekst.
   
   
4. Benoem per hoofdargument eventuele onderschikkende argumentatie.

a1 De weidekoe is beter af dan haar soortgenoot in de stal.

 a2 De weidekoe kan grazen in de wei en lekker in het gras liggen herkauwen in

 plaats van voortdurend op een betonnen vloer te staan en alleen maar gedroogd gras en krachtvoer te eten.

 a3 Koeien die nooit buiten komen, hebben vaker last van ontstoken uiers en aandoeningen aan klauwen en poten.

 b1 Weidegang is beter voor het milieu.

 b2 Er is minder uitstoot van ammoniak en methaan.

 b3 Er is minder fossiele brandstof nodig.

 b4 Er wordt minder gebruik gemaakt van de verlichting, het systeem dat de temperatuur regelt en andere apparatuur in de stal.

Toetsvoorbereiding voor jezelf

Leer de theorie voor de toets uit H1 t/m H5 de paragrafen 'lezen' en achterin je boek 'De Brug> lezen'.

Of...

Maak de extra oefeningen die ik eerder via een bericht in som heb gestuurd. 

Of...
Maak opdracht C en D uit je taaltoetsboekje.

Spelling: tussenletters in samenstellingen

Hoe maak je een samenstelling? De Brug blz. 280

Huis + dier

Dier + dag

Rijst + vla

Tevredenheid + onderzoek

Hoe maak je een samenstelling?

Huis + dier                                         

Dier + dag

Rijst + vla

Tevredenheid + onderzoek

• Huisdier
• Dierendag
• Rijstevlaai
• Tevredenheidsonderzoek  
  
  
• Tussen-s, tussen-e en tussen-en in samenstellingen.
  Maar wat zijn de regels? 

Hoe maak je een samenstelling?

Huis + dier                                         

Dier + dag

Rijst + vla

Tevredenheid + onderzoek

• Huisdier
• Dierendag
• Rijstevlaai
• Tevredenheidsonderzoek  
  
  
• Tussen-s, tussen-e en tussen-en in samenstellingen.
  Maar wat zijn de regels? 

Want is het nou
groentesoep of groentensoep ?

stationchef of stationschef ?

Tussen-s

1. Je schrijft de tussen-s als je hem hoort.
   Snelheidslimiet, landschapsarchitect
2.  Als het tweede deel van de samenstelling met een s-klank begint, is de tussen-s lastig te horen: station + chef 
3. Vervang dan het tweede deel en schrijf de -s- als je die in vergelijkbare samenstellingen hoort: stationschef, want station + klok > stationsklok
4. Soms zijn twee manieren goed: tijd(s)verschil / voorbehoed(s)middel
   

Tussen-s

Ezelsbruggetje: 

• station + chef > stationskroket, dus stationschef
  
  
• keuken + schaar > keukenkroket, dus keukenschaar
  
  
• liefde + scène > liefdeskroket, dus liefdesscène

Tussen-s

Maak uit je oefenboekje opdracht C, D, E op blz. 8
Deze kijken we zo na.

Klaar? Ga de werkwoordspelling herhalen. Op blz. 3 zie je waar je de theorie kunt vinden. Maak op blz. 4 opdracht A, B en C

Tussen-n

Opdracht C

1. juist
2. juist (werkwoord)
3. onjuist (ook een meervoud op -s > groentes)
4. onjuist (er is maar één zon)
5. juist
6. onjuist ('bere' versterkt hier het bijvoeglijk naamwoord 'sterk')
   (reuzeleuk)

Tussen-s

Opdracht D op blz. 8 nakijken

• omgangsregeling
• stadscentrum
• eenmanszaak
• bioscoopstoel
• onweersbui

Tussen-s

Opdracht D op blz. 8 nakijken

• beroepsspeler
• staatssteun
• gevoelstemperatuur
• passagiersschip
• proteststem
  Ga verder met werkwoordspelling blz. 4 opdracht A, B en C

Tussen-n

Opdracht E

1. zwijnenstal
   
2. groentesoep
   
3. bereleuk
   
4. spinnenweb
   
5. tarwebrood

Tussen-n

Opdracht E

• koekenpan
  
• zonnesteek
  
• berenhol
  
• 9 geboortekaartje
  
• 10 invalidenplaats

Werkwoordspelling A, blz. 4

• 1. red
  
• 2. vermelde
  
• 3. richten
  
• 4. houdt, juichend
  
• 5. vergrootte
  
• 6. Wordt, vernieuwd
  
• 7. Bevrijdt/bevrijdde
  
• 8. Zoeken

Werkwoordspelling B, blz. 4

• 1. vlogt
  
• 2. vlogden
  
• 3. gevlogd
  
• 4. carpoolde
  
• 5. copywritet
  
• dartte
  
• 6. gedisplayd
  
• 7. aquarobict
  
• 8. dunkte
  
• 
  

Werkwoordspelling B, blz. 4

• 1. raad
  
• 2. bevrijdt
  
• 3. kleed
  
• 4. brandt
  
• 5. Rijd
  
• 6. spoedt, verbindt
  
• 7. Verraad, wordt
  
• 8. aanvaardt, vertrouwen
  
• 9. Vermoed, uitbreidt
  

• 
  

Huiswerk

Opdracht 1 nakijken

• Tekst 2: 
• A aanbeveling
• Tekst 3: 
• D Uitwerking
• Tekst 4: 
• B Probleemstelling
• Tekst 5: 
• E Verklaring

Kahoot

play.kahoot.it

Boekopdracht inzien
Het was weer leuk om te lezen!

i = interpunctiefout

s = spelfout

f = formuleerfout of zin die niet goed loopt

Zie verder het ingevulde beoordelingsblad

Blijf op je eigen plaats zitten, na eventuele vragen, haal ik de opdrachten weer op. Tijd over? Gebruik die om te leren!