Proefles poëzie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

Welkom bij het vak Nederlands!

Nederlands

Tekstbegrip

Woordenschat

Spelling

Grammatica zinsontleding

Grammatica woordsoorten

Fictie

Nieuws

Lesdoelen 

Aan het eind van deze les...

• ... kun je vertellen wat het begrip fictie betekent.
• ... ken je enkele kenmerken van poëzie. 
• ... kun je zelf een stiftgedicht maken.

Fictie & poëzie

fic·tie (de; v)

1

literatuur met verzonnen elementen: verhalen, poëzie, toneelstukken, romans

2

(meervoud: ficties) verdichtsel, verzinsel

Dus: poëzie is een onderdeel van fictie.

Fictie is een verhaal of tekst, die niet op de werkelijkheid is gebaseerd. Het wordt geschreven vanuit de fantasie van de schrijver. Onder fictie vallen romans en stripboeken.

Een korte geschiedenis..

• Poëzie is al heel oud. 

• In vroege tijden gaven rondtrekkende verhalenvertellers en liedjeszangers hun verhalen door op rijm.

• Een verhaal in de vorm van een gedicht konden zij beter onthouden en het bracht meer spanning in de manier van vertellen.

Rijm van een gedicht

In de middeleeuwen maakten dichters vooral gebruik van volrijm. Volrijm betekent dat het hele woord rijmt op een ander woord. 

Kenmerken van poëzie

• Regels zijn niet volgeschreven.

• Soms rijmen gedichten, soms ook niet.

• Een gedicht kan heel kort zijn, maar ook langer.

Kenmerken van poëzie

• Bij poëzie wordt taal vaak anders gebruikt, waardoor je moet nadenken over de betekenis ervan.

• Soms vertelt een gedicht een verhaal, maar meestal gaat het over gevoelens en gedachten.
  

Voorbeelden!

• Poëzie kent dus vele vormen en maten.

• Hier komen een paar voorbeelden...

Ook dit is poëzie...

                                                                                        Een stapelgedicht

Ook dit is poëzie...

                                                                         Een typografisch gedicht  

 Ook dit is poëzie...

                                                                                   Een stiftgedicht

Het stiftgedicht

• Het stiftgedicht is een vrije dichtvorm.  

• Het is een mooi voorbeeld van een 'readymade': kunst die ontstaat uit iets bestaands.

 

• Een stiftgedicht wordt gemaakt door met een donkere stift in een bestaande tekst woorden of delen van woorden weg te strepen, net zolang tot wat overblijft een gedicht is.

 Dit uiteindelijke gedicht heeft (vaak) niets meer met de oorspronkelijke tekst te maken.

Vaak worden voor stiftgedichten artikelen uit bijvoorbeeld kranten of tijdschriften gebruikt of een bladzijde uit een oud boek.

Nog een paar voorbeelden

Met kleur en vorm

Met mooie vormen en kleuren maak je een kunst-werk..

Teksts

Teksts

Zelf aan de slag!

1. Scan de tekst totdat je een zin of woord vindt dat je raakt.
2. Kijk of je vanuit dat woord of die zin naar enkele andere woorden of zinnen kunt springen, zodat je het begin van je gedicht krijgt.
3. Blijf vrij in de associaties die je maakt (sta open voor verrassende wendingen).
4. Omcirkel eerst met potlood de woorden die je wilt gebruiken. 
   
5. Geef eventueel een volgorde aan.
6. Maak er eventueel een mooi figuur van.
7. Kleur alles in wat je niet nodig hebt.

Maak een foto van jouw stiftgedicht en upload 'm hier!

Evaluatie

Lukt het je om uit te leggen wat fictie is?

Vond je het leuk om een stiftgedicht te maken?

Tot ziens op de Meergronden!