Zorgtheorie 7; Verpleegtechnisch handelen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1,2

Zorgtechnisch handelen les 7

Je hartslag wordt o.a. bepaald door: 

• de mate van activiteit
  
• leeftijd
  
• geslacht
  
• je emotionele staat
  
• gebruik van medicatie
  
• je positie (staand of liggend)
  
• gezondheidsstatus
  

Inhoud

Verpleegtechnisch handelen

Welkom

Welkom bij LessonUp en bij deze les. 

Dit is les 7 van de reeks theorie lessen zorg technisch handelen

Deze lessen zijn voorbereiding op de fysieke les later op de lesdag.

Daarnaast kan je deze lessen goed gebruiken bij het leren van de toets. 

 

Deze lessen doorloop je zelfstandig. Je vindt hier theorie en uitleg. Ook zijn er vragen en kleine opdrachten in de les verwerkt. Aan het einde van de les zie je terug welke opdrachten uit BOOM bij dit onderwerp horen.

Heb je nog vragen? Neem deze mee naar de les met de docent.

Deze lessen doorloop je zelfstandig. 

Je vindt hier theorie en uitleg. Ook zijn er vragen en kleine opdrachten in de les verwerkt. 

Aan het einde van de les zie je terug welke opdrachten uit BOOM bij dit onderwerp horen.

 

Heb je nog vragen? Neem deze mee naar de les met de docent.

Inhoud van de les

Wat is verpleegtechnisch handelen?

Ademhaling

Hartslag

Bloeddruk

Lichaamstemperatuur

waar denk je aan bij verpleeg technisch handelen?

Verpleegtechnisch handelen

Dit zijn verpleegkundige handelingen waaraan risico's zijn verbonden en die kunnen leiden tot letsel of schade bij zowel de zorgvrager als de zorgverlener. 

Om die reden is de uitvoering van deze handelingen vaak vastgelegd in protocollen en procedures. 

Noem een voorbeelden van verpleegtechnisch handelen

Met welke verpleeg technische handelingen heb jij te maken in je werk?

In de praktijkles leren jullie een aantal verpleegtechnische handelingen. 

De theorie die je hiervoor moet komt in deze LessonUp aan bod. 

Ademhaling

Ademhalen, hoe werkt dat?

• een gaswisselingsproces dat uit twee fasen bestaat: de inademing (inspiratie, actief) en uitademing (expiratie, passief).
  
• enigszins beïnvloedbaar door de wil, maar wordt grotendeels geregeld door onwillekeurige fysiologische processen.
  
• geregeld door het ademcentrum, dat zich in de medulla oblongata (verlengde merg) bevindt

• Baby’s 30-40 ademhalingen/minuut
  
• Kinderen 20-30 ademhalingen/minuut
  
• Tieners 14-20 ademhalingen/minuut
  
• Volwassenen 12-18 ademhalingen/minuut
  

Als je ademhaling gaat tellen tel dan:

30 seconden bij regelmatige ademhaling.

60 seconden bij onregelmatige ademhaling.

Niet vertellen – onopgemerkt!!!

Waarom zou je de ademhaling tellen van een cliënt?

Observatie

Waar let je op bij het observeren van de ademhaling? 

Frequentie: Het aantal ademhalingen per minuut. Dit kan verhoogd of verlaagd zijn.

Diepte:  Ofwel de hoeveelheid lucht die per ademteug wordt ingeademd. De ademhaling kan dus oppervlakkig zijn of juist zeer diep, en heftig.

Regelmaat:  Bij een onregelmatige ademhaling is de duur van de pauzes tussen de ademhalingen niet gelijk.

Gelijkmatigheid: De diepte van elke inademing en uitademing hoort ongeveer hetzelfde te zijn.

Wat betekend dyspnoe?

1. verstoorde zuurstofopname
2. normale ademhaling
3. kortademigheid
4. snelle ademhaling door inspanning

Dyspnoe (kortademigheid)

Ademhaling in rust – of bij geringe inspanning – versneld of verdiept is.

In de meeste gevallen is er sprake van een verstoorde zuurstofopname en/of kooldioxideafgifte. Het ademcentrum in het verlengde merg wordt dan voortdurend geprikkeld.

Meestal het geval bij longafwijkingen (astma, bronchitis, longemfyseem, enz.) en hartproblemen, zoals bij decompensatio cordis (hartfalen).

Cheyne Stokes ademhaling

De ademhaling wordt steeds dieper, vaak gevolgd door een zucht waarna de ademdiepte afneemt en overgaat in een apneu, die wel een minuut kan duren.

 

Dit adempatroon is onder andere karakteristiek bij hersenaandoeningen, zoals een hersentumor, bloedingen, maar ook tijdens het stervensproces.

Verder werken bepaalde medicijnen een Cheyne Stokes-ademhaling in de hand.

Extra info

Klik voor extra info over cheyne stokes op onderstaande link:

https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/122628-ademhalingsstoornissen-cheyne-stokes-ademhaling.html

Kussmaul ademhaling

Dit ademhalingstype ziet men vaak bij het diabetisch coma. Doorgaans is de ademhaling zeer diep, maar de frequentie vrijwel normaal.

 

De Kussmaul-ademhaling is een karakteristiek adempatroon bij een niet-behandelde suikerziekte en bij nierfalen.

Extra info

Voor extra info over Kussmaul klik op onderstaande link:

https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/122809-ademhalingsstoornissen-kussmaul-ademhaling.html#:~:text=De%20Kussmaul-ademhaling%20kenmerkt%20zich%20door%20een%20verlangzaamde%20of,metabole%20verzuring%20%28acidose%29%2C%20dus%20als%20gevolg%20van%20stofwisselingsproblemen.

Hartslag en bloeddruk

Wat is hartslag eigenlijk?

Hartslag

• Het aantal keren per minuut dat het hart pompt om het lichaam te voorzien van bloed.
  
• De kracht van het hart heeft invloed op je bloeddruk en het slagvolume.
  
• Deze combinatie wordt ook wel het hartminuutvolume genoemd. Oftewel het aantal slagen per minuut en de hoeveelheid bloed die per slag gepompt wordt.
  
• Het hartritme wordt geregeld door een prikkelgeleidingssysteem.
  

- Elektrische prikkels stimuleren de hartspier om zich samen te trekken.

- Hierdoor stroomt bloed het lichaam door en voorziet het de spier- en andere lichaamscellen van energie en zuurstof.

- Daarnaast transporteert het bloed ook de gebruikte energie- en afvalstoffen.

Noem 3 redenen die je hartslag kunnen beïnvloeden.

Bloeddruk is de vloeistofdruk in het slagadersysteem

1. juist
2. onjuist

Bloeddruk

• Bloeddruk of tensie is de vloeistofdruk in het slagadersysteem
  
• De bloeddruk wordt weergegeven door middel van twee kengetallen
  

de systolische druk of bovendruk

diastolische druk of onderdruk

gescheiden door een schuine streep, bijvoorbeeld RR (Riva-Rocci)[1] 120/80 mmHg.

• De getallen geven de druk aan in millimeters kwikdruk(symbool: mmHg; 760 mmHg = 1 bar), dat wil zeggen de druk uitgeoefend door een kolom kwik van 120 mm hoogte in de eerste waarde van het voorgaande voorbeeld.
  

Bloeddruk waarden volwassenen

Minder dan RR 90/60 mm Hg: lage bloeddruk / hypotensie

Rond de RR 120/80 mm Hg: optimale bloeddruk

Minder dan RR 140/90 mm Hg: normale bloeddruk

Meer dan RR 160/90 mm Hg: hypertensie/ hoge bloeddruk

Bij mensen met kwalen die een nadelige invloed op de bloedvaten kunnen hebben, zoals

diabetes mellitus wordt meestal een lagere bovendruk (RR 135 mmHg) als

maximum voor een  normale bloeddruk aangehouden.

Boven- en onderdruk

De systolische druk of bovendruk is de maximale druk die wordt opgebouwd in de aorta of hoofdlichaamsslagader bij het samentrekken van de linkerkamer.

De diastolische druk of onderdruk is het minimum van de druk die optreedt tussen twee samentrekkingen van het hart in, als de linkerhartkamer zich weer met bloed vult.

Lichaamstemperatuur

Bloeddruk waarden kinderen

Voor kinderen:

Rond de RR 80/45 mm Hg: normale bloeddruk

De grenswaarden stijgen met toename van de leeftijd, voornamelijk de bovendruk.

Wat weet je over lichaamstemperatuur?

Lichaamstemperatuur

• Normaal tussen de 36 en 38 graden Celcius
  
• Een te lage lichaamstemperatuur hypothermie of onderkoeling leidt tot vertraging van de vitale functies en processen in het lichaam.
• Een te hoge lichaamstemperatuur hyperthermie of oververhitting leidt tot versnelling van de processen in het lichaam en kan leiden tot schade aan de cellen.
• Een verhoging van de lichaamstemperatuur kan voorkomen als  -koorts bij ziekte of ontsteking - oververhitting door omgevingsfactoren - drugs

Wanneer heb je verhoging?

1. tussen 36.5 en 37.5
2. ongeveer 37.5/ 38.0
3. 38.0 of hoger

Manieren om te tempen

Er zijn diverse manieren om de temperatuur bij iemand op te meten. 

Maak de sleepvraag over de manieren van tempen op de volgende dia. 

Betrouwbare methode

Pieptoon na ongeveer 1 minuut

In de oksel en minst betrouwbaar.

Tien minuten in oksel later bij kwikthermometer.

Mogelijk bij magere mensen en baby's. 

Temperatuur in mond is 0,3 graad lager dan rectaal. 

Tijdsduur 7 minuten bij kwikthermometer.

Ongeschikt voor baby's, kleine kinderen en verwarde mensen.

Lies is 0.5 graden lager dan rectaal.

Tien minuten aanleggen bij kwikthermometer.

Let op dat benen gesloten blijven.

Niet mogelijk bij magere mensen

Ingebracht in oor.

Binnen 2 seconden juiste meting.

Zeer nauwkeurig.

Bij de meeste mensen mogelijk. 

Intra-aurale of tympanische meting

Femorale meting

Orale meting

Rectale meting

Axillaire meting

Einde van de les

Heb je nog een vraag? 

Stel deze dan op de volgende dia en neem deze mee naar de les.

Als je een vraag hebt schrijf deze dan hier op.

BYE!