Vitale functies

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 1

Vitale functies

wat zijn vitale functies

De vitale functies van de mens zijn de lichaamsfuncties die de mens in leven houden

De vitale functies

Hartslag

Hartslag

De hartslag wordt op drie punten beoordeeld:  

• frequentie; 

• regelmaat; 

• kracht.

Hartslag

De frequentie van de hartslag wordt o.a. beïnvloed door:  

• leeftijd; 

• geslacht; 

• lichaamsbeweging

Hartslag

Mannen hebben over het algemeen een lagere hartfrequentie dan vrouwen.  

Bij lichaamsbeweging heeft het lichaam meer zuurstof nodig. 

Om de aanvoer van zuurstof toe te laten nemen is een hogere hartfrequentie nodig.

Wanneer nemen we de pols op?
Hartafwijkingen, medicijnen, hersenaandoening

Beoordelen frequentie hartslag 

Een hartfrequentie van minder dan 60 slagen per minuut wordt een bradycardie genoemd. 

Symptomen: Duizeligheid, vermoeidheid,  neiging tot flauwvallen

Wanneer de hartfrequentie meer dan 100 slagen per minuut bedraagt, wordt dit een tachycardie genoemd.

Symptomen: kortademig, plotselinge zwakte,

 drukkend gevoel op de borst,  visusklachten

Beoordelen frequentie hartslag 

De hartfrequentie wordt uitgedrukt in aantal hartslagen per minuut. 

De normaalwaarde  tussen de 60 en 100 slagen per minuut. 

Van invloed op de frequentie:​

​emoties​

koorts (bij een temperatuurstijging van 1 °C neemt de hartfrequentie met acht tot twaalf slagen toe)​

bloedingen​

hartafwijkingen​

bepaald medicijngebruik

Waar kan je de hartslag voelen?

Altijd een slagader

De arterie is het best voelbaar wanneer deze vlak onder de huid loopt over een harde ondergrond( bot of weefsel)​

​

Regulair​

​

Irregulair

Hartslag meten

Golfbeweging van het bloed in de arteriën​

​

Met 2 of 3 vingertoppen tegendruk te geven op arteriewand (niet duim)​

​

Arteriën die dicht aan de oppervlakte van de huid liggen ​

​

Arteriën die tegen een harde onderlaag als bot of spieren aan liggen

Het tellen van de pols doe je bij​ 

Voorkeur bij de pols.​

​

Met je tweede ,derde en vierde vinger. Niet​

Met de duim.​

​

15 seconde (x4) bij een regelmatige hartslag​

30 sec/ 60 seconde bij een onregelmatige hartslag

 Hartslag in actie  BPM= *Beats per minute"

Hartoverslag

Een overslag is een krachtige hartklopping die aanvoelt als een slag op de grote trom. Meestal is een overslag onschuldig.

Ademhaling

Ademhaling observeren

Zorgvragers met een stoornis of een te verwachten stoornis van de ademhaling

Het ademhalingscentrum, dat ligt in het verlengde merg, regelt de ademhaling.

Normaal verloopt de ademhaling automatisch. Wel kun je de ademhaling tot op zekere hoogte beïnvloeden. Je kunt sneller of langzamer, dieper of minder diep ademen. Ook is het mogelijk je adem een tijdje in te houden

Afwijkende ademhaling

Kussmall – ademhaling:

Regelmatige diepe ademhaling.

Komt voor bij bewusteloosheid door een verhoogde bloedsuikerspiegel

Cheyne – stokes – ademhaling:

Onregelmatige en ongelijkmatige ademhaling

Het is een in diepte toenemende ademhaling, die geleidelijk oppervlakkiger wordt, waarnaar een korte of langere adampauze volgt.

Dit beeld zie je vaak bij mensen die op sterven liggen.

Bloeddruk meten

Wat is het doel van bloeddruk meten bij welke indicatie?

• Wordt gedaan als onderdeel van keuringen
• Zwangerschapscontroles
• Geeft zicht op de toestand van de zorgvrager
• Ter controle van een behandeling van hypertensie
• Na operaties ( daling van de bloeddruk kan wijzen op een inwendige bloeding
• Geeft informatie over conditie hart en bloedvaten

Bloeddruk meten, Riva Rocci (RR)

Wat is een andere benaming voor bloeddruk meten?​

​

Wat meet je bij het meten van de bloeddruk?​

De druk die uitgeoefend wordt op de vaten. Is afhankelijk van de kracht waarmee het hart het bloed de vaten inpompt.

Bloeddruk meten ausculatoir

Normale bloeddruk

Een normale gemiddelde bloeddruk is bij: ​

oudere zorgvragers: 160/90 mmHg​

volwassenen: 120/80 mmHg​

kinderen: 110/60 mmHg​

baby’s: 90/60 mmHg​

​

Hypertensie nadat 3-5 metingen te hoog zijn​

Wat heeft invloed op de bloeddruk

​

Of een gemeten bloeddruk normaal is, hangt onder meer af van:​

Leeftijd​

emotionele toestand​

Koorts​

bloedverlies. 

Wat als het meten niet lukt?

Manchet zit te los​

Verkeerde plek om te luisteren​

Is de stethoscoop in orde

Contra-indicaties;

Er wordt geen bloeddruk gemeten aan: 

• een gewonde of oedemateuze arm;
  
• een verlamde arm (bijv. bij CVA);
  
• een arm waar een infuus inzit;
  
• een arm waar een okseltoilet is uitgevoerd.
  

Temperatuur

meten van de temperatuur

Normale lichaamstemperatuur tussen 36,5 °C en 37,5 °

Ondertemperatuur (hypothermie)  onder 36,1 °C

Verhoging (subfebriele temperatuur)  tussen 37,5 °C en 38 °C

Koorts 38 °C en hoger 

Overtemperatuur (hyperthermie) boven 41 °C

Rectale temperatuurmeting

Meest betrouwbare meting

Rectale temperatuur controle niet bij;

• Recente operatie aan het rectum of prostaat;
  
• verwondingen aan het rectum of perineum.
  
• Voorzichtigheid is geboden bij:
  
•   diarree
  
•  aambeien.
  

.

Tympanische tempcontrole= oor

Gebruik voor iedere meting een schoon lensdopje.

Meet niet in het oor waarop gelegen is.

In geval van afwijkende meting, de meting na 5 minuten herhalen.

Indien een exacte temperatuurmeting noodzakelijk is, dan temperatuur opnemen met behulp van een rectaal thermometer.

Axillair

• onder de oksel
• diep plaatsen
• arm goed dichthouden

+ gebruiksvriendelijk

-niet veel gebruikt

- minder nauwkeurig

Opdrachten

Vier groepjes
Gaan naar 4 verschillende breakout rooms
20 minuten de tijd
Zoek samen de antwoorden op de vragen
Werk deze uit zodat ik ze in de presentatie kan zetten na de les
Presenteer de antwoorden aan de klas

Opdracht bloeddruk

- Zoek het protocol bloeddruk meten

- Wat zijn aandachtspunten?

-Wat is een goede bloeddruk?

-Noem 3 oorzaken lage bloeddruk

-Noem 3 oorzaken hoge bloeddruk

Opdracht Ademhaling

-Zoek het protocol ademhaling tellen

-Wat zijn aandachtspunten?
Wat  is een normale ademhaling?
Wat is :
Kussmaul ademhaling
Cheyne stokes ademaling
Hyperventilatie

Apneu

Tachypneu
Benoem wat er aan de hand zou kunnen zijn bij deze ademalingen

Opdracht temperatuur meten

-zoek het protocol temperatuur meten op

- Welke manier van temperatuur meten zijn er?
-Wat zijn de aandachtspunten?
-Wanneer is temperatuur afwijkend en hoe noem je dat?
-Wat kunnen oorzaken zijn van een afwijkende temperatuur?
-Weke methode gebruik je bij welke doelgroep?

Opdracht Pols tellen

- Zoek het protocol op van de pols tellen

-Wat is de hartslag?
-Waarom tel je de hartslag?

-Wat zijn aandachtspunten bij pols tellen?

-Wanneer tel je de hartslag?
-Wat is een normale frequentie?
Wat is een tachycardie?
Wat is een bradycardie?

Wat kan er aan de hand zijn?