Werkwoordspelling: interactieve uitleg

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Werkwoordspelling

Basisregels

Planning

• We gaan de belangrijkste regels van de werkwoordspelling nog eens langs;
• Je oefent tijdens de uitleg, om te checken of je het echt goed begrijpt;

Doelen

Aan het eind van deze les:

- weet je hoe je een persoonsvorm vindt

- weet je hoe je de persoonsvorm tegenwoordige tijd en verleden tijd schrijft

- weet je hoe je een voltooid deelwoord schrijft

- weet je hoe je een voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord schrijft

We beginnen met de persoonsvorm. Hoe kun je de persoonsvorm vinden in een zin?

1. De zin vragend maken. De pv komt dan vooraan te staan.
2. De zin van getal veranderen (ik-->wij). de pv verandert mee.
3. De zin van tijd veranderen. De pv verandert mee.
4. Anders

In een zin kunnen meer persoonsvormen staan.

JA

NEE

Begrijp je het tot nu toe?

ja

nee

een beetje

ik heb nog een vraag

Kernconcept 1: de persoonsvorm

• Is het werkwoord in de zin een persoonsvorm?
• Zo ja, staat hij in de tegenwoordige of verleden tijd?
• Tegenwoordige tijd:

ik	stam (ik-vorm)
jij	stam+t of stam
hij/zij/het	stam+t
meervoud	hele werkwoord

Kernconcept 1: de persoonsvorm

• Is het werkwoord in de zin een persoonsvorm?
• Zo ja, staat hij in de tegenwoordige of verleden tijd?
• Tegenwoordige tijd:

ik	stam (ik-vorm)
jij	stam+t of stam
hij/zij/het	stam+t
meervoud	hele werkwoord

Hij ..... (vinden) het een prachtige fiets.

..... (lopen) jij elke dag hard?

..... (vinden) jij de politiek belangrijk? Ik ben benieuwd naar je mening!

Als je van muziek ... (houden, tt), dan ... (vinden, tt) je een muziekchallenge vast leuk.

1. houdt, vindt
2. houdt, vind
3. houd, vindt
4. houd, vind

Begrijp je het tot nu toe?

ja

nee

een beetje

ik heb nog een vraag

Kernconcept 1: de persoonsvorm

• Is het werkwoord in de zin een persoonsvorm?
• Zo ja, staat hij in de tegenwoordige of verleden tijd?
• Verleden tijd sterk: verandering van klank
• Verleden tijd zwak:
• Het kofschip!
• vb:
• veranderen
• verhuizen
• beloven  --> beloov

ik	hele ww - en + te/de
jij	hele ww - en + te/de
hij/zij/het	hele ww - en + te/de
meervoud	hele ww -en +ten/den

Hij .... (gebruiken) gisteren voor het eerst zijn nieuwe telefoon.

Het vliegtuig ... (landen) gisteren net naast de landingsbaan.

De eendjes .... (vluchten) toen direct het water in!

Hij ..... (verwachten, vt) niet dat zijn vriend hem ... (uitlachen, vt)

1. verwachte, uitlachte
2. verwachtte, uitlachtte
3. verwachtte, uitlachte
4. verwachte, uitlachtte

Begrijp je het tot nu toe?

ja

nee

een beetje

ik heb nog een vraag

Geen persoonsvorm?

• infinitief: hele werkwoord (woordenboekvorm): lopen
• gebiedende wijs: ik-vorm: loop
• aanvoegende wijs: neme
• onvoltooid deelwoord: lopend, fietsend, etc. 
• voltooid deelwoord: gelopen/ gefietst ( kofschip) 
• voltooid deelwoord als bn: zo kort mogelijk

Voltooid deelwoord

Zwak? Gebruik 't xtc-koffieshopje voor -d of -t 

Geloven - geloov - geloofd

Verhuizen - verhuiz - verhuisd

Fietsen - fiets - gefietst

Ik heb toen mijn diploma eindelijk .... (halen).

Hij heeft met zijn vriendin door Azië .... (reizen).

Hij heeft zijn hond ... (verwaarlozen), terwijl hij hem altijd heeft .... (vertroetelen).

Begrijp je het tot nu toe?

ja

nee

een beetje

ik heb nog een vraag

Voltooid deelwoord als bn

• Het zegt iets over een zelfstandig naamwoord
• Je schrijft het zo kort mogelijk, behalve als het uitspraak-problemen oplevert
• De verbrede weg, de verpotte planten, de vergrote trap

Het .... (vallen) kind had pijn aan zijn knie.

De .... (uitstallen) kleren waren afgeprijsd.

Het .... (stranden) schip lag nog op de kust.

Hij plakte de ...... (vergroten) foto in het album.

Begrijp je het tot nu toe?

ja

nee

een beetje

ik heb nog een vraag

Wij ... (bezoeken, vt) in Italië het ... (verwoesten) hotel.

En nu door elkaar

Wij .... (verbazen, vt) ons erover, dat hij zo ...... (verlangen,vt) naar een ..... (schrijven) brief.

We hebben de (braden).... kip en het ....(stoven) vlees van tevoren ...... bereiden.

Het ...... (gebeuren, tt) weleens dat de link van de les niet in Magister ... (verschijnen, tt).

Engelse werkwoorden

Bij de meeste werkwoorden  werkt het hetzelfde als bij de Nederlandse werkwoorden.

maar..... let op de uitspraak           -n

Engelse werkwoorden
hoe schrijf je het volgende werkwoord in de hij-vorm, vt: timen

1. timde
2. timdde
3. timete
4. timede

Engelse werkwoorden
hoe schrijf je het volgende werkwoord in de hij-vorm, vt: barbecueën

1. barbecuedde
2. barbecuede
3. barbecuete
4. barbecuette

Engelse werkwoorden
hoe schrijf je het volgende werkwoord in de hij-vorm, tt: deleten

1. deletet
2. delet

Engelse werkwoorden
hoe schrijf je het volgende werkwoord in de hij-vorm, vt: lunchen

1. lunchte
2. lunchde
3. lunchtte
4. lunchdde

Engelse werkwoorden
hoe schrijf je het volgende werkwoord in de hij-vorm, vt: racen

1. racte
2. racette
3. racde
4. racete

Hoe ging het?

Ik snap het helemaal

Ik vind de persoonsvorm tt nog moeilijk

ik vind de persoonsvorm vt nog moeilijk

ik vind het voltooid deelwoord nog moeilijk

ik vind het voltooid deelwoord als bijv nw nog moeilijk

ik heb nog (een) vraag/vragen

ik vind de Engelse werkwoorden nog lastig

Zelf oefenen

Maak opdracht 1 t/m 5 - Cursus spellen (blz. 102-103)