Moderne tijd: Week 1: voorgeschiedenis neo-classicisme en romantiek

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Moderne Tijd

Les 1: Voorgeschiedenis

1750-1900

Industriele Revolutie/tijd van burgers en stoommachines

De verlichting, Neo-classicisme, Romantiek, Realisme en impressionisme

De verlichting en de Franse Revolutie

Neo-classicisme

1750- 1835

Romantiek 

1775 - 1850

Industriele Revolutie 1750 - 1850

Franse Revolutie

1789-1795

De verlichting

Neo-classicisme 1750 -1835

Romantiek 1775 - 1850

Realisme 1840 - 1900

Impressionisme

1863 - 1900

post- impressionisme

1886 - 1910

DE VERLICHTING

Het denken vanuit de Rede/Ratio. 

Ook de Franse Revolutie komt hieruit voort.

Grote drang om te onderzoeken en men ging op zoek naar 'nieuwe' kennis en wetenschap. De kunstgeschiedenis wordt onderzocht en beschreven. 

Pompei en het Herculaneum worden gevonden. Gevolg:

Het neo-classicisme wordt de cultuur van de overwinnaars (als Napoleon)

Neo-Classicisme

Napoleon laat deze tempel bouwen voor de gevallenen van de Franse Revolutie:

De Léglise Sainte marie Madeleine.

EEN TEMPEL!

Barok

Neo Classicisme

JL David maakt bovenstaande werken in Neo- Classicistische, geidealiseerde en verfijnde stijl.

heldere kleuren, draperieen en klassieke architectuur.

eed van de Horatieen - De moord op Marat

Kenmerken Neo Classicisme: RATIO

strenge, eenvoudige compositie.

de omtreklijn (contour) is belangrijk.

reliëfachtige dieptewerking.

koel, helder kleurgebruik.

statische houdingen van de weergegeven personen.

klassieke onderwerpen in de eigen tijd geplaatst.

klassieke vormentaal.

moraliserende onderwerpen, portretten.

Neo-Classicisme in de muziek

De tijd van Haydn, Mozart en Beethoven

Symfonieen en Sonates ontstaan.

Opbouw wordt vastgelegd, dynamiek wordt genoteerd.

Evenwicht in indeling.

Haydn (1732-1809): Menuet al Reverso

Theater en Ballet

Het ballet wordt sinds Lodewijk de 14e aan banden gelegd, gestructureerd in de academies.

Er ontstaat Handelingsballet:

Ballet die het verhaal uitbeeld zonder tekst of zang.

Met gebruik van karakterdans.

Door de compexiteit van de dans ontstaan Notatiestystemen

Le nozze figaro

Figaro is de bediende van een graaf, hij gaat trouwen met het kamermeisje. De graaf gaat achter het kamermeisje aan.

Figaro verzint samen met de gravin een list. Deze list slaagt en de graaf moet vergiffenis vragen.

Le nozze figaro is een komedie met veel intriges, verkleedpartijen en pantomime.

Franse Revolutie

Eindigt met de kroning van Napoleon als keizer.

Frankrijk wordt een Republiek.

Europese landen voeren oorlog met Frankrijk.

Het nationalisme in Frankrijk komt op.

Ook andere politieke stromingen zijn in opmars.

Dit nationalisme is door het belang van gevoelens:

De Franse Revolutie is in het heel kort de opstand van het franse volk tegen de adel. Leg uit waarom Figaro in deze tijd past.

Welke elementen uit de hofcultuur herken je in voorstelling en vormgeving?

00:00-00:05

Le Nozze Figaro - Mozart 

Romantiek

Veranderende verhoudingen

Er verandert iets in de menselijke verhoudingen:

Vrouwen zijn weer weerloze nymfen.

door de komst van fabrieken komt er een enorm verschil tussen arm en rijk:

De arbeiders en de bourgoisie.

Kunstenaars waren niet meer afhankelijk van de adel, maar werden 'gekeurd' door jury's vanuit de academische salons.

De Romantiek: GEVOEL

Het hart is leidend boven de rede.

Tegen het koele  afstandelijke neoclassicisme.

Men wil gevoelens ook uitdrukken in de kunsten.

Het begint met Goethes 'Het lijden van de jonge Werther'

Jacques Rousseau kopt hem in:

'De rede maakt mensen gelijk aan elkaar, maar de samenleving vormt hen en maakt hen slecht'

Ontsnappen aan de werkelijkheid

Romantiek wil ontsnappen aan de harde werkelijkheid.

Kunstenaar krijgen een cultstatus als zonderlinge genieen.

Grote gevoelens: dramatisch, symbolisch, tragisch.

Het verlangen naar de woeste, pure natuur.

Interesse in het exotische.

Hang naar de oude wereld.

Geesten, visioenen, verschijningen.

David

Gericault

Muziek

Ook de romantische motieven in de muziek zijn voelbaar:

Natuur en het bovennatuurlijke, nationalisme en aandacht voor de primitieven.

Het symphonie-orkest ontstaat.

De piano ontwikkelt zich tot een dynamisch instrument.

Meer aandacht voor weinig gebruikte instrumenten als de piccolo, harp, es-klarinet en buisklokken.

Romantisch Ballet

Dit ballet is wat wij nu verstaan onder klassiek ballet:

Tutu's, spitzen en romantische sprookjesachtige verhalen.

Veel verticale beweging en 'gewichtloosheid'van de dames.

Pirouettes en liften.

Romantische Ballet Giselle.

Lesdoel gehaald?

Je kunt de kenmerken van het neo-classicisme en de romantiek benoemen en herkennen.

Je begrijpt onder welke omstandigheden beide stromingen tot stand zijn gekomen.