HA - week 16 - Grammatica ZD H4 - les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1,2

Welkom!

Nederlands

Mevrouw Takken, TNL

[e-mail]

Ma, Di, wo, vrij

Let op: 

Doe mee met LessonUp
Zorg dat je de planning in de gaten houdt.

- Welkom 

- Presentaties

- Grammatica zinsdelen H4

Doel:

- Je kunt aangeven waarmee iets gedaan wordt in een zin, en hoe dat zinsdeel heet. 

Wat gaan we doen vandaag:

Voor de presentatoren:

- Zorg dat je alvast in de Meet zit, daarin deel je zelf je scherm. 

 (je mag ook alleen voor presenteren kiezen)

- Zorg dat al je geluid op je laptop uitstaat, anders gaat het 'zingen'. 

Presenteren

Grammatica zinsdelen

Grammatica zinsdelen

Wat doe ik?

Wie doet het?

Waarmee doe je het?

Met wie doe je het?

gooien

 

Grammatica zinsdelen

Wat doe ik?

Wie doet het?

Waarmee doe je het?

Met wie doe je het?

gooien

ik/ mevrouw Takken 

Grammatica zinsdelen

Wat doe ik?

Wie doet het?

Waarmee doe je het?

Met wie doe je het?

gooien

ik/ mevrouw Takken 

Een tennisbal

Grammatica zinsdelen

Wat doe ik?

Wie doet het?

Waarmee doe je het?

Met wie doe je het?

gooien

ik/ mevrouw Takken 

Een tennisbal

een leerling

Grammatica zinsdelen

Wat doe ik?

Wie doet het?

Waarmee doe je het?

Met wie doe je het?

Bij grammatica zinsontleden kijk je naar welke onderdelen er in een zin zitten:

Iemand doet iets

iemand doet iets

iemand doet iets ergens mee

iemand doet iets voor iemand

Iemand doet iets op een plaats en tijd

Het lijdend voorwerp. 

Bij grammatica zinsontleden kijk je naar welke onderdelen er in een zin zitten:

iemand doet iets = persoonsvorm en werkwoordelijk gezegde

Iemand doet iets = onderwerp

iemand doet iets ergens mee = lijdend voorwerp

iemand doet iets voor iemand

Iemand doet iets op een plaats en tijd

Het lijdend voorwerp. 

Hoe vind je het lijdend voorwerp?

Wat/wie + pv (of gez.) + onderwerp.

De docent gooit de tennisbal naar de sportieve leerling. 

pv = gooit

ow = de docent

Wat gooit de docent? = de tennisbal

lv = de tennisbal

Het lijdend voorwerp. 

Welke vraag moet je stellen om het lijdend voorwerp te vinden?

Bij grammatica zinsontleden kijk je naar welke onderdelen er in een zin zitten.

Kijk wel altijd in deze volgorde (persoonsvorm, onderwerp, gezegde, lijdend voorwerp)

- vergelijk het met pannenkoeken bakken - daar  start je ook niet met de stroop, dan de boter en de eieren. Dan krijg je geen lekkere pannenkoeken. Dat is met zinsontleding ook zo! 

Ook al hoeft het niet voor de opdracht: eerst pv, ow, gz en dan pas lijdend voorwerp!

Het lijdend voorwerp. 

Wat is het lijdend voorwerp in deze zin?

Bruno laat zijn hond uit.

1. Bruno
2. laat
3. zijn hond
4. uit

Wat is het lijdend voorwerp in deze zin?

Liet Mats de bus voor zijn neus wegrijden?

1. Mats
2. de bus
3. voor zijn neus
4. wegrijden

Wat is het lijdend voorwerp in deze zin?

Straks gaat de buurman zijn zoon naar school brengen.

1. Straks
2. de buurman
3. zijn zoon
4. naar school

Ik

heb

een boek

gekocht.

Onderwerp

werkwoordelijk gezegde

lijdend voorwerp

persoonsvorm

De lerares

geeft

een proefwerk.

persoonsvorm

onderwerp

lijdend voorwerp

werkwoordelijkgezegde

In de zin:

Op maandagmiddag zit zij met al haar vrienden te chillen.

1. zit geen lijdend voorwerp
2. is 'met haar vrienden' het lijdend voorwerp
3. is 'te chillen' lijdend voorwerp
4. is 'op maandagmiddag' lijdend voorwerp.

1

2

3

4

5

persoonsvorm

zinsdelen verdelen

gezegde

onderwerp

lijdend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Het meewerkend voorwerp (MV) geeft aan voor wie iets is bestemd.

• begint vaak met het voorzetsel aan of voor
• aan wie of voor wie + gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp

Komt voor bij werkwoorden die iets te maken hebben met vertellen: meedelen, uitleggen, zeggen of geven: overhandigen, lenen, toesturen.

Wat is het meewerkend voorwerp?

Sophie doet jou de groeten

1. Geen meewerkend voorwerp
2. jou
3. Sophie
4. de groeten

Mijn moeder

geeft

mij

een glas ranja

onderwerp

gezegde

meewerkend voorwerp

lijdend

voorwerp

Jan gaf de toets aan de leraar.

Wat is aan de leraar?

1. meewerkend voorwerp
2. lijdend voorwerp
3. onderwerp
4. meewerkend voorwerp

Wie heeft mijn scooter gerepareerd?
mijn scooter =

1. onderwerp
2. meewerkend voorwerp
3. lijdend voorwerp
4. bijwoordelijke bepaling

Wat:   

Hoofdstuk 4 -  Grammatica zinsdelen (lijdend voorwerp): st.op., op. 1, 2 en 4 (alleen de eerste 3 zinnen)  en 8B

Hoofdstuk 5: grammatica zinsdelen (meewerkend voorwerp) - start opdracht. 

Wanneer: 

Deze les. 

Aan de slag