M2: 1,5 knappe koppen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Welkom in de geschiedenisles!

M2A

M2B

Wat gaan we doen vandaag?

• Lesdoelen
• Knappe koppen
• Opdrachten
• Afsluiting  
  

Wat gaan we doen vandaag?

• Lesdoelen
• Herhaling 
• Onderzoeksvaardigheden
• Hugo de Groot onderzoek
  
• Afsluiting  
  

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• Je kunt uitleggen welk verband er is tussen de vrijheid in de Republiek en het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek.

• Kun je uitleggen hoe het onderwijs was vormgegeven in de Republiek.

• Welke beroemde wetenschappers leefden er in de Gouden Eeuw? 

• Je kunt uitleggen wat het woord empirisch betekent.
  

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• Kun je geschreven-, ongeschreven-, directe- en indirecte bronnen van elkaar onderscheiden.

• Kun je bruikbaarheid van bronnen vaststellen.

• Kun je de betrouwbaarheid van bronnen vaststellen. 

Wat was de reden voor veel mensen in de 16de- en 17de eeuw om naar de Republiek te verhuizen?

1. De strenge wetten en regels, veel mocht in de republiek niet.
2. De economische welvaart in de Republiek.
3. De relatieve tolerantie en vrijheid.
4. De goedkope prijzen van producten.

Regenten

Kooplieden 

Winkeliers

Ambachtsman

Handelaren

Dagloners

Bestuurders

Rijk

Rijk maar niet machtig

Net iets hoger dan arm

Arm

Wat betekent het woord empirisch?

1. Gebieden weggeven om geld te verdienen.
2. Een groot rijk veroveren.
3. Iets vaststellen aan de hand van een proef
4. Iets vaststellen aan de hand van teksten.

Herhaling

• Welk gevolg had de afsluiting van de Schelde?

• Waarom deden de Nederlanders aan droogmakerij?
• Welke vier bevolkingsgroepen kennen we in de Republiek?
  
• Wat doet de stadhouder?
  
• Wat doet de Staten-Generaal?
  

Herhaling

• Noem een aantal beroemde wetenschappers uit de zeventiende eeuw.

• Welke scholen zijn er in de Gouden Eeuw?

• Wat betekent empirisch?

Naar school in de Gouden Eeuw

• In de Republiek gingen sommige kinderen ook naar school. Hier leerden zij tussen hun 5de en 10de levensjaar lezen en schrijven.
  
• Leerlingen die talent hadden, en rijke ouders, konden doorstuderen op de Latijnse school om daarna naar de universiteit te gaan.
  

Vrijheid en de Republiek

Waarom zou een wetenschapper in de zeventiende eeuw in de Republiek willen wonen?

• Tolerantie

1. Godsdienstvrijheid
2. Minder vervolging
   
3. Geen monarchie*
   

Onderzoekers

• Wetenschappelijk onderzoek
  

1. Observeren - iets bekijken of iets zien
2. Experimenteren - iets uitproberen (empirisch onderzoek)
3. Redeneren - nadenken over
   

• Let op! tot die tijd was het normaal dat de kerk bepaalde welke kennis er gedeeld mocht worden!

    Hugo de Groot  - Mare liberum (recht)
    Renee Descartes - filosofie
    Baruch Spinoza - filosofie
    Antonie van Leeuwenhoek – microscoop (biologie)
    Galilei - sterrenkunde
    Christiaan Huygens – slingeruurwerk (wiskunde)

- Onderzocht zijn eigen sperma
- kon door polijsten en slijpen van glas eencelligen zien

- Ontdekte dat planeet Saturnus een ring had
- Heeft slingeruurwerk en telescoop uitgevonden

- Schreef het recht van oorlog en vrede en Mare Liberum (de Vrije Zee)
- Ontsnapte uit zijn gevangenis via boekenkist

- Belangrijke filosoof
- Schreef Ethica
- Was van Joods-Portugese komaf

- God zit in alles

Kaartenmaker

• Correcte zeekaarten waren erg belangrijk in de tijd van de Republiek. Deze werden gebruikt tijdens de moeilijke tochten naar  bijvoorbeeld Indië.
  
• De kaarten van de Amsterdamse Willem Janszoon Blaeu vielen op: ze zagen er mooi uit en hadden vaak de nieuwst informatie. Zijn zoon Joan zou later zijn vader opvolgen als cartograaf.
  
• In 1662 verscheen de Atlas Maior; een enorme atlas met 794 kaarten in elf boeken.
  

Willem Janszoon Blaeu was een Amsterdamse kaartenmaker (1571-1638). Iemand die kaarten maakt noemen we ook wel een cartograaf.

De Atlas Maior verscheen in 1662.

https://mustreads.nl/atlas-maior-van-blaeu-hoogtepunt-van-de-nederlandse-boekdrukkunst/

Onderzoeksvaardigheden

• Soorten bronnen
• Bruikbaarheid van bronnen
  
• Betrouwbaarheid van bronnen 

Soorten bronnen

•  Geschreven bronnen
• Ongeschreven bronnen
  
• Directe bronnen

• Indirecte bronnen

Bruikbaarheid van bronnen

• Verklarende vragen

Geven een verklaring voor iets:

Waarom brak de Tweede Wereldoorlog uit?

• Beschrijvende vragen

Geven een omschrijving van iets:

Hoe zag de oorlogvoering van de Tweede Wereldoorlog eruit?

Betrouwbaarheid van bronnen

• Is de bron uit dezelfde tijd?

• Wie heeft de bron gemaakt en waarom?

• Staan er vooral feiten of vooral meningen in de bron?

• Kun je de informatie in de bron ook in andere bronnen vinden?

Voorbeeld: je lesboek 

• Schrijf dit op in je aantekeningen!
  

Geef zelf nog een voorbeeld van een beschrijvende- en een verklarende vraag.

Controle

Paragraaf 1,4: Arm in de Gouden Eeuw

Opdrachten: 1, 2, 3, 5, 10,
LB blz. 14 en 15
WB blz. 21 t/m 25

Hugo de groot onderzoek

• Ga door het stappenplan heen en beantwoord de vragen 

1. Wie was Hugo de Groot
2. Het boek Mare Liberum
3. Eigen mening

• In tweetallen (één zoeker, één schrijver)

M2A: https://app.classkick.com/#/login/DE9SNR

M2B: https://app.classkick.com/#/login/P9DMWY

M2C:  https://app.classkick.com/#/login/AZ5MWL

Opdrachten

Paragraaf 1,5: Knappe koppen
Opdrachten: 2, 4, 9
LB blz. 16 en 17
WB blz. 26 t/m 30

Lees voordat je de opdrachten maakt de teksten!

Klaar? Steek je vinger op (Hugo de Groot onderzoek)

Niet klaar? Zet dit in je planning voor de volgende les!

Nabespreken

• Welke vier vragen stel je als je de betrouwbaarheid van bronnen wilt vaststellen?
• Wat heb je gevonden over Hugo de groot?
  
• Hoe betrouwbaar zijn de bronnen die je gebruikt hebt?

Afsluiting

Aan het eind van deze les:

• Je kunt uitleggen welk verband er is tussen de vrijheid in de Republiek en het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek.

• Welke beroemde wetenschappers leefden er in de Gouden Eeuw? 

• Je kunt uitleggen wat het woord empirisch betekent.
  

Afsluiting

Aan het eind van deze les:

• Kun je geschreven-, ongeschreven-, directe- en indirecte bronnen van elkaar onderscheiden.

• Kun je bruikbaarheid van bronnen vaststellen.

• Kun je de betrouwbaarheid van bronnen vaststellen. 

Fijne dag!