Debatteren havo 3

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Even een opwarmer.....

Situatie

Over exact twaalf uur zal zich een nucleaire ramp voordoen, waarbij al het leven op aarde zal verdwijnen. Er is een uitweg: een bunker die is gebouwd om precies tien mensen onderdak te bieden. Er is genoeg voeding, zuurstof, water, wapens en munitie, materiaal en ander gereedschap voor een jaar. Over een jaar zouden jullie weer naar buiten kunnen. Jullie krijgen de gelegenheid om te kiezen welke tien personen waardig genoeg zijn om in de bunker te mogen leven. De anderen gaan dood.

De groepsopdracht ( +/- 10 leerlingen per groep)

Je krijgt een kaart waarop je beroep staat omschreven. Aan de hand van dat beroep (en misschien ook andere zaken), moet je de anderen overtuigen dat je waardig genoeg bent om in de bunker te mogen komen. Je krijgt 5 minuten voorbereidingstijd en je hebt maximaal 2 minuten om je standpunt te onderbouwen.

Hoe wordt er gekozen?

 Nadat iedereen zijn argumentatie heeft gegeven, stemt de groep of diegene mag blijven of niet. De vijf leerlingen met de meeste stemmen mogen blijven.

Debatteren kun je leren!

Lesdoelen

Je kunt:

- een standpunt verwoorden en onderbouwen met argumenten (verdedigen);

- verschillende manieren gebruiken om je standpunt en argumenten op een overtuigende wijze te presenteren.

Lesprogramma

• Debatteren, wat is dat?
• Hoe houd je een goed debat?
• Wat zijn goede argumenten?
• Tips en trucs
• Oefening

Wat weet jij al over het voeren van een debat?

Debatteren kun je leren!

Belangrijke begrippen

Stelling - voorstander - tegenstander - standpunt (mening) - argument - tegenargument - weerlegging

Verschil tegenargument en weerlegging

Standpunt             Tegenargument

Argument                Weerlegging

Verschil tegenargument en weerlegging

Een tegenargument is een argument dat ingaat tegen een eerder genoemd standpunt. Het brengt een nieuwe invalshoek of reden naar voren waarom het standpunt mogelijk onjuist of minder sterk is. Een weerlegging daarentegen is een reactie op een (tegen)argument, waarbij wordt aangetoond waarom dat (tegen)argument niet klopt of niet opgaat.

Voorbeeld:

• Standpunt: "Studeren in de ochtend is effectiever dan studeren in de avond."

• Tegenargument: "Niet iedereen is 's ochtends even alert; sommige mensen presteren juist beter in de avond vanwege hun biologische klok."

• Weerlegging: "Hoewel sommige mensen zich later op de dag beter voelen, blijkt uit onderzoek dat het geheugen beter werkt in de ochtend vanwege een hogere concentratiegraad en minder afleidingen."

In dit voorbeeld is het tegenargument een reden om het oorspronkelijke standpunt in twijfel te trekken, terwijl de weerlegging dat tegenargument probeert te ontkrachten.

Lesprogramma

• Debatteren, wat is dat?
• Hoe houd je een goed debat?
• Wat zijn goede argumenten?
• Tips en trucs
• Oefening

Debatteren, wat is dat?

Een debat is een discussie met regels

over een onderwerp (stelling) 

waarover de deelnemers het oneens 

zijn. 

Tijdens een debat wordt het eigen 

standpunt verdedigd met als doel 

een derde partij (jury + publiek) te overtuigen.

Debatteren, hoe gaat dat?

Debatteren  gebeurt ook veel in de Tweede Kamer .  Hier wordt vooral gedebatteerd over beleidskwesties. 

Kunnen debatteren, betekent 

- goed argumenteren;

- je eigen standpunt goed verdedigen;

- het standpunt van de tegenpartij op de juiste manier aanvallen;

- de argumenten van de tegenpartij ontkrachten of weerleggen;

- kritisch luisteren;

- snel kunnen reageren op wat de tegenpartij inhoudelijk naar voren brengt;

- en als laatste goed kunnen presenteren.

Hoe houd je een goed debat?

Bij debatteren zijn drie dingen belangrijk:

Inhoud:                   Hier gaat het om wat je zegt.  

                                                 

Presentatie:           Hier gaat het om hoe je het zegt.

Teamwork:            Hier gaat het om dat iedereen hetzelfde zegt.

Wat is het doel van een debat?

1. mensen overtuigen
2. plezier hebben
3. winnen
4. mensen informeren

Je standpunt onderbouwen......

AUB - methode

Stelling:             Mensen moeten minder papier gebruiken.

                               Argument

                               Uitleg             

                               Bijvoorbeeld

                           

AUB - methode - argument

Stelling:             Mensen moeten minder papier gebruiken.

 Argument -->  Argument samengevat in een kernzin:

     Om te beginnen is het goed voor het milieu.                           

AUB - methode - uitleg

Stelling:             Mensen moeten minder papier gebruiken.

 Argument -->  Argument samengevat in een kernzin:

     Om te beginnen is het goed voor het milieu.          

    Uitleg--> je legt uit wat je daarmee bedoelt. Twee hulpvragen:  

     1.      Waarom is dat (jouw argument) waar?

      2.    Waarom is dat belangrijk?  waarom is het goed of slecht dat het zo is)

  

AUB - methode - uitleg

A: Om te beginnen is het goed voor het milieu.        

 1.      Waarom is dat (jouw argument) waar?

Minder gebruik van papier is ook beter voor het CO2-gehalte.

2.    Waarom is dat belangrijk?  waarom is het goed of slecht dat het zo is)

 Een hoge CO2-gehalte versterkt namelijk het broeikaseffect wat voor opwarming van de aarde zorgt.

AUB - methode - uitleg

A: Om te beginnen is het goed voor het milieu.        

 1.      Waarom is dat (jouw argument) waar?

U: Door minder papier te gebruiken worden er minder bomen gekapt.

2.    Waarom is dat belangrijk?  waarom is het goed of slecht dat het zo is)

U: Ontbossing is een wereldwijd probleem. Bossen zijn enorm belangrijk, niet alleen voor het zuurstofgehalte, maar ook voor 80% van alle dieren op aarde. 

AUB - methode - bijvoorbeeld

 Bijvoorbeeld:  toelichting met feiten, voorbeelden en statistieken.

   Bijvoorbeeld:

Zo leven er door de ontbossing in Indonesië bijna geen tijgers meer; er zijn er op dit moment minder dan 400. Dat blijkt uit een rapport dat Greenpeace onlangs heeft gepubliceerd.           

AUB - methode

Stelling:             Mensen moeten minder papier gebruiken.

Argument: Om te beginnen is het goed voor het milieu.     

Uitleg:  Door minder papier te gebruiken worden er minder bomen gekapt.  Ontbossing is namelijk een wereldwijd probleem Bossen zijn enorm belangrijk, niet alleen voor het zuurstofgehalte, maar ook voor 80% van alle dieren op aarde.      

Bijvoorbeeld: Zo leven er door de ontbossing in Indonesië bijna geen tijgers meer; er zijn er op dit moment minder dan 400. Dat blijkt uit een rapport dat Greenpeace onlangs heeft gepubliceerd. 

                           

Argument

Uitleg

Bijvoorbeeld

Als we minder papier gebruiken, worden er minder bomen gekapt. Bossen zijn enorm belangrijk, niet alleen voor het zuurstof- gehalte, maar ook voor 80% van alle dieren op aarde. 

Zo leven er door de ontbossing in Indonesië bijna geen tijgers meer: er zijn er op dit moment minder dan 400. Dat blijkt uit een rapport dat Greenpeace onlangs heeft gepubliceerd.

Dat is beter voor het milieu.

Debatteren kun je leren!

Lesprogramma

• A.U.B.-model - herhaling
• Huiswerk bespreken
• Wat weet ik nu? - ticket
• Tips en trucs
• Kijkfragmenten bekijken en beantwoorden
• Teams maken (3x3 en 3x4)
• Afsluiting les

AUB - methode

Argument : in een kerzin samengevat

Uitleg: Antwoord op de twee vragen-> 

1. waarom is je argument waar?

2. waarom is het antwoord op vraag 1 belangrijk of goed/slecht?

Bijvoorbeeld: je noemt een voorbeeld/cijfers/ feiten die je argument onderbouwen.

                           

VANAF 2025 MAG ER ALLEEN NOG DUURZAAM GEPRODUCEERDE MERKKLEDING WORDEN VERKOCHT

A: Het is een goed voorbeeld voor andere winkels.

U: 1. Waarom is duurzaam geproduceerde merkkleding een goed voorbeeld          voor andere winkels?

     2. Waarom is het goed als ook andere winkels duurzaam gaan          

     produceren?

B: een voorbeeld/feiten/cijfers uit onderzoek

                           

Presentatie: tips & trucs

          Voorbeeld

          Feit

          Vraag

          Vergelijking

          Oplossing

          Humor

Kijkvragen bij fragment

1. Wat valt je op?(Wat vind je goed (+)? Wat vind je

minder goed (-)? 

2. Welke trucs werden gebruikt? Kies uit: voorbeeld -feit - vraag- vergelijking - oplossing - humor

npo.nl

Wat valt je op?(Wat vind je goed (+)? Wat vind je
minder goed (-)?

Welke trucs werden gebruikt?

Voorbeeld -feit - vraag- vergelijking -
oplossing - humor

Evaluatie

• Wat wist ik al?
• Wat heb ik geleerd?
  
• Wat vind ik (nog) moeilijk?

AUB - methode 

Stelling:             Mensen moeten minder papier gebruiken.

 Argument -->  Argument samengevat in een kernzin:

         

    Uitleg--> je legt uit wat je daarmee bedoelt. Twee hulpvragen:  

     1.      Waarom is dat (jouw argument) waar?

      2.    Waarom is dat belangrijk?  waarom is het goed of slecht dat het zo is)

Bijvoorbeeld: toelichting met feiten, voorbeelden en statistieken.

  

OEFENEN: SALESMAN

Probeer een simpel voorwerp  (bijv. beker, post-it's, pen, schooltas enz.) zo overtuigend mogelijk te verkopen in 1 minuut.

• Maak gebruik van de  tips en trucs
• 5 minuten voorbereiding 
• Publiek / Jury: Wie was het meest overtuigend en waarom?

Ik koop het voorwerp van...

Een goede stelling

Is nooit een vraag

Bevat geen dubbel ontkenning (niet, nooit, geen)

Is uitdagend en duidelijk

Corona

Mag je mensen verplicht vaccineren tegen corona?

Je moet mensen nooit verplichten een vaccinatie te halen.

Misschien is het een goed idee een vaccinatie tegen Corona te verplichten

Vaccineren tegen corona moet verplicht worden

Opdracht 11: maak een goed stelling

1.   Er moet niet meer geld naar ontwikkelingssamenwerking

2.   Moeten de eindexamens worden afgeschaft?

3.   Het zou misschien goed zijn dierentuinen te verbieden met het oog op             dierenwelzijn

Maak goede stellingen:
1. Er moet niet meer geld naar ontwikkelingssamenwerking
2. Moeten de eindexamens worden afgeschaft?
3. Het zou misschien goed zijn dierentuinen te verbieden met het oog op
dierenwelzijn

Goede stellingen: 

1.   Er moet meer geld naar ontwikkelingssamenwerking.

2.  De eindexamens moeten worden afgeschaft.

3.  Dierentuinen moeten worden verboden.

Bedenk een stelling bij jouw debatonderwerp

2. Warming up! TROUBLESPEECH

= De spreker moet zich verbaal zien te handhaven in een denkbeeldige, vrijwel onmogelijke situatie.

Scenario 1

Een docent heeft de gemaakte proefwerken in de bus laten liggen; wat zegt hij/zij tegen de leerlingen?

Scenario 2

Een fabriek blijkt jarenlang naaktslakken te hebben verwerkt in de vruchtensappen en babyvoeding; wat zegt de woordvoerder tegen de toegestroomde pers?

Kies individueel een scenario. Bereid een presentatie voor! 5 min tijd.

3. Warming up! Verdedig het onverdedigbare 

Geef een korte speech met argumenten over een ‘onverdedigbare stelling’. Probeer zoveel mogelijk orginele en creatieve argumenten te geven om toch de stelling te verdedigen.

Groepen van 3 personen + 1 captain (totaal 4 dus)

5 minuten voorbereiding – 2 minuten om de drie argumenten te geven

Alle publieke toiletten moeten doorzichtige muren hebben

Alle publieke toiletten moeten doorzichtige muren hebben